Szetelnicki Wacław (1916–1996), ksiądz rzymskokatolicki, historyk Kościoła.

Ur. 7 VI w Słobódce Dżuryńskiej (pow. czortkowski) w rodzinie chłopskiej, był jednym z pięciorga dzieci Jana i Anastazji z domu Jakimów.

Po ukończeniu szkoły powszechnej w Słobódce Dżuryńskiej uczył się S. od r. 1928 w Państw. Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Czortkowie i zdał 31 V 1935 maturę. Wstąpił następnie do rzymskokatolickiego seminarium duchownego we Lwowie i od października t.r. studiował teologię na UJK; pod kierunkiem ks. Piotra Stacha przygotował pracę Przypowieść o synu marnotrawnym. Już pod okupacją sowiecką przyjął 28 X 1939 święcenia kapłańskie z rąk bp. Eugeniusza Baziaka. W kwietniu 1940 wrócił do Słobódki Dżuryńskiej i od 5 VI t.r. do lipca 1941 pracował tam jako wikariusz; od 12 XII 1940 administrował równocześnie paraf. w Połowcach (pow. czortkowski). Pod okupacją niemiecką objął 10 X 1941 obowiązki wikariusza oraz katechety szkół powszechnych w Trembowli. Od jesieni 1942 był kapelanem AK.

W sierpniu 1945, w ramach tzw. repatriacji, wyjechał S. do Bytomia i został tam wikariuszem paraf. św. Jacka. Następnie pełnił funkcje wikariusza i katechety w paraf. św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej w Koźlu, a od 26 VIII 1946 w paraf. św. Maurycego we Wrocławiu. Od 9 VIII 1947 był we Wrocławiu kapelanem III Hufca Harcerzy. Dn. 1 IX t.r. został wikariuszem we wrocławskiej paraf. św. Bonifacego. Na podstawie przedwojennej rozprawy Przypowieść o synu marnotrawnym uzyskał 23 VI 1948 na Wydz. Teologicznym UJ magisterium z teologii. Od 14 X 1949 do 18 II 1950 zastępował na stanowisku proboszcza paraf. św. Bonifacego uwięzionego ks. Kazimierza Lagosza. Po jego uwolnieniu i objęciu funkcji wikariusza kapitulnego archidiec. wrocławskiej oraz wikariusza generalnego ordynariatu wrocławskiego, S. został 1 VII 1951 proboszczem. Równocześnie od 4 X t.r. był referentem wydz. duszpasterskiego i radcą kurii we Wrocławiu, a od 26 V 1952 także kanonikiem gremialnym i sekretarzem kapit. metropolitalnej wrocławskiej. W tym okresie podjął studia doktoranckie na Wydz. Teologii Katolickiej przy Uniw. Warsz. i 16 I 1953 uzyskał tam doktorat z teologii na podstawie dysertacji Kaznodziejstwo polskie XVI i XVII wieku w obronie ludu („Nasza Przeszłość” T. 37: 1972), napisanej pod kierunkiem ks. Antoniego Pawłowskiego. Dn. 25 XI 1954 został członkiem komisji egzaminacyjnej dla księży zakonnych. Od 18 I 1955 był dziekanem dekanatu Wrocław-Północ, następnie od 1 I 1972 dekanatu Wrocław-Katedra. W okresie 6 IV 1957 – 31 VII 1969 pełnił funkcję kanclerza wrocławskiej kurii. Dn. 21 X 1958 mianowano go egzaminatorem posynodalnym i proboszczem konsulatorem. Papież Jan XXIII nadał mu 8 V 1959 tytuł szambelana papieskiego, a papież Paweł VI – honorowego prałata (12 X 1970). W l. 1958, 1962, 1967, 1978 i 1982 wyjeżdżał do Włoch, w r. 1971 do Wielkiej Brytanii, a w r. 1974 do Kanady. Uważany przez władze PRL za «politycznego awanturnika», urządził w r. 1965 w paraf. św. Bonifacego wystawę „Chmury nad Kościołem”, na której m.in. podał liczby księży aresztowanych i kleryków powołanych do wojska.

S. był autorem wydawanych w Rzymie książek o historii archidiec. wrocławskiej po r. 1945: Parafia św. Bonifacego we Wrocławiu w latach 1945–1969 (1970), Nawiedzenie Obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej w archidiecezji wrocławskiej (1971), Odbudowa kościołów w archidiecezji wrocławskiej w latach 1945–1972. Rola duchowieństwa i wiernych (1975) oraz Parafia św. Bonifacego we Wrocławiu w latach 1970–1985 (1987). Do tego cyklu dołączył pracę Kapituła Metropolitalna we Wrocławiu w latach 1952–1993 (Wr. 1994). Również w Rzymie wydawał biografie duchownych ze wschodnich terenów II RP i ZSRR: Ks. Wojciech Olszowski biskup nominat kijowski 1916–1972 (1981), Zapomniany lwowski bohater ks. Stanisław Frankl (1983), Lwowianin na drogach świata. Władysław kardynał Rubin (1985, wyd. 2, 1986). W Krakowie opublikował prace: Arcybiskup-wygnaniec Eugeniusz Baziak metropolita lwowski (1989, wyd. 2, 1990) oraz Podolski Vianney, ks. Teodor Kasperski, twórca Kalwarii w Winiatyńcach (1990). Wydał też monografie: Parafia rzymsko-katolicka w Słobódce Dżuryńskiej (Rzym 1979) i Trembowla, kresowy bastion wiary i polskości (Wr. 1992). Wspólnie z Jerzym Pietrzakiem opublikował w PSB biogram bp. Wojciecha Olszowskiego.

Dn. 14 XI 1981 został S. kapelanem więziennym. Wskutek postępującej choroby rezygnował z kolejnych funkcji: 15 IX 1983 z sekretarza kapit. metropolitalnej, 10 IX 1984 – dziekana, 26 VI 1989 – proboszcza paraf. św. Bonifacego, a 23 VI 1991 – kanonika gremialnego. Na wniosek Mariana Jaworskiego, bp. administratora apostolskiego polskiej części archidiec. lwowskiej, za zasługi dla archidiec. lwowskiej papież Jan Paweł II nadał mu w r. 1990 tytuł protonotariusza apostolskiego. Znaczną część swojego księgozbioru przekazał S. wrocławskiej Bibliotece Kapitulnej. Zmarł 19 II 1996 we Wrocławiu; po mszy pogrzebowej, odprawionej w kościele św. Bonifacego z udziałem metropolity wrocławskiego Henryka Gulbinowicza i metropolity lwowskiego Jaworskiego, został pochowany 24 II na cmentarzu Osobowickim.

Antkowiak Z., Wrocław od A do Z, Wr. 1997; Banaszak M., Bibliografia historii Kościoła w Polsce za lata 1978–1979, W. 1985; Bibliografia historii Kościoła w Polsce za lata 1944–1970, W. 1977; Bibliografia Śląska za l. 1970–1, W.–Kr. 1974–5; toż za l. 1974–8, W.–Kr. 1979–85; Encyklopedia Wrocławia, Wr. 2006; Mandziuk J., Słownik księży pisarzy archidiecezji wrocławskiej 1945–1992, W. 1997 (bibliogr. prac S-ego); Słown. Pol. Teologów Katol., IX (bibliogr. prac S-ego); Sto tomów „Naszej Przeszłości”. Bibliografia, dzieje, ludzie, Kr. 2003; Żmuda R., Bibliografia historii Kościoła w Polsce za lata 1975–1977, W. 1982 I; tenże, Bibliografia historii Kościoła w Polsce 1982–1984, W. 1997 I; Żmuda R., Latawiec P., Bibliografia historii Kościoła w Polsce za lata 1980–1981, W. 1989 I–II; – Swastek J., Pasterz trudnych decyzji. 40. rocznica śmierci rządcy archidiecezji wrocławskiej księdza infułata Kazimierza Józefa Lagosza (1888–1961), „Nowe Życie” 2001 nr 11 s. 11; Urban W., Duszpasterski wkład księży repatriantów w archidiecezji wrocławskiej w latach 1945–1970, Wr. 1970 s. 145–7; – Rocznik archidiecezji wrocławskiej, 1990, Wr. [1990]; Schematyzm duchowieństwa i kościołów archidiecezji wrocławskiej, Wr. 1952; toż za r. 1959, Wr. [1959]; Sprawozdanie dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Czortkowie, 1928/9–1934/5, Czortków 1929–35; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne: „Dolny Śląsk” Nr 4: 1997 (K. Matwijowski, fot.), „Kalendarz Wrocł.” R. 39: 1998 (J. Pater, fot.), „Nowe Życie” 1996 nr 6 (G. Balkowska, fot.), 2001 nr 2 (J. Swastek, fot.), „Słowo Pol.” 1996 nr 45, „Sobótka” 1997 nr 3/4 (K. Matwijowski), „Studia Rzeszowskie” T. 3: 1996 (J. Pater), „Wrocł. Wiad. Kośc.” R. 49: 1996 nr 1 (Z. Barmiński); – Arch. Archidiec. we Wr.: sygn. Sz IV teczka 17 (akta personalne); Arch. UJ: sygn. WT II 252 (teczka magisterska); B. Ossol.: rkp. Akc. 1999/02 (koresp. Ludwiki Steinfeld z S-m); IPN we Wr.: sygn. IPN Wr 291/1–10.

Robert Szczerkowski