Szarfenberger (Scharffenberger, do r. 1554 Szarfenberg, Scharffenberg) Walenty (Foltyn) h. własnego (zm. 1584), papiernik, kupiec krakowski.
Był synem Marka Szarfenberga (zob.) i Agnieszki z Żywieckich. Miał braci: Stanisława Szarfenbergera (zob.), Mikołaja Szarfenbergera (zob.), Jana i Andrzeja oraz siostry: Katarzynę, Elżbietę i Annę Agnieszkę, zamężną z Marcinem Siebeneicherem (zob.).
W młodości S. pracował w dzierżawionym przez ojca młynie papierniczym w Balicach. Po jego śmierci został tam i prowadził przedsiębiorstwo samodzielnie, nie biorąc udziału w kłótniach rodzinnych, wywoływanych przez szwagra Stanisława Jedwata, który wbrew woli wdowy i synów domagał się podziału spadku. Dn. 10 X 1546 wspólnie z pozostałymi spadkobiercami uzyskał S. od króla Zygmunta I przywilej, pozwalający na zajmowanie się papiernictwem mimo braku przygotowania zawodowego; braciom zabroniono jednak budowania kolejnych młynów. Po podziale majątku ojcowskiego 6 IX 1549, podobnie jak bracia, S. otrzymał 300 złp. w książkach i papierze (jako równowartość wypłaconego siostrom posagu) oraz ćwierć młyna mącznego i papierniczego w Balicach; w r. 1550 odkupił za 200 złp. od brata Jana jego części młynów oraz jedną ósmą część domu i ogrodu na przedmieściu Krupniki. Podobne udziały pozyskał 7 V i 11 XI t.r. od brata Stanisława w zamian za ćwierć ogrodu na Kleparzu, obok kościoła św. Floriana, i poł. domu przy ul. Szpitalnej; również dzieci siostry S-a, Katarzyny Behemowej, zrzekły się na jego rzecz swojej części młynów. Ostatnią część, odziedziczoną przez Jedwata, uzyskał S. dopiero po r. 1565, stając się jedynym dziedzicznym dzierżawcą papierni i młyna w Balicach. Dn. 16 II 1554 wspólnie z braćmi otrzymał nobilitację od Ferdynanda Habsburga, króla rzymskiego, węgierskiego i czeskiego; przyjął wtedy nazwisko Szarfenberger (między 13 X 1570 a 17 VI 1574 nobilitacja została zapewne zatwierdzona przez króla polskiego). Pieczętował się herbem, przedstawiającym kozła wyskakującego sponad trzech gór pod trzema gwiazdami; herb ten wprowadził również jako znak wodny papieru, czerpanego w papierni w Balicach, zastępując stosowany dotychczas herb właścicieli wsi, Bonerów. W r. 1560 uzyskał S. od kaszt. bieckiego Jana Bonera zezwolenie na wykarczowanie lasu, zwanego Stara Zapusta nad Skalnym Stawem w Balicach i wzniesienie tam zabudowań, za co miał płacić roczny czynsz (dwie grzywny i trzy ryzy dobrego papieru). Dn. 13 IX 1568, jako jeden ze spadkobierców Marka, otrzymał jedną ósmą część kamienicy przy ul. św. Jana; 5 I 1569 odkupił od brata Mikołaja jego część kamienicy przy ul. św. Anny (obecnie nr 6). Zmarł w r. 1584, przed 13 III.
S. był dwukrotnie żonaty. Z pierwszego małżeństwa z Katarzyną, córką Andrzeja Czolnka z Chęcin i Anny, córki ławnika Sądu Wyższego Prawa Magdeburskiego Marcina Ziemianina, miał kilkoro dzieci, z których przeżyły: Wojciech, w r. 1563 wpisany na Uniw. Krak., prepozyt w Trokach w W. Ks. Lit., posługujący się nazwiskiem Ostrogowski (zm. przed 20 VIII 1591), Walenty, Jan, Małgorzata (Greta) i Katarzyna, od 13 X 1577 żona malarza Samuela. W r. 1580 ożenił się S. z Elżbietą, córką szlachcica Stanisława Grodowskiego, której 10 X t.r. zapisał 300 złp. na kamienicy przy ul. św. Anny. Po śmierci S-a papiernię przejął zapewne syn Walenty (występujący również pod nazwiskiem Ostrogowski), który 29 VIII 1592 zrzekł się dzierżawy na rzecz właściciela Balic, podskarbiego kor. Jana Firleja. Siostrzeńcem S-a był Mateusz Siebeneicher (zob.), a bratankami Jan Szarfenberger (zob.) i Marek Szarfenberger Ostrogórski (zob.).
Birkenmajer A., Nobilitacja Szarfenbergerów, Kr. 1926 s. 8–10; Budka W., Papiernia w Balicach, „Archeion” T. 13: 1935 s. 35–6, 44–8; Drukarze dawnej Pol., I cz. 1 s. 230–97; Papiernie w Polsce XVI wieku. Prace Franciszka Piekosińskiego, Jana Ptaśnika, Kazimierza Piekarskiego, Wyd. W. Budka, Wr. 1971 s. 19, 24; [Rec. z „Nobilitacji Szarfenbergerów”]: „Przegl. Bibliot.” R. 1: 1927 s. 111–12 (W. Budka); Siniarska-Czaplicka J., Właściciele oficyn drukarskich producentami papieru, „Roczniki Bibliot.” R. 29: 1985 s. 35; – Album stud. Univ. Crac., III 48 (dot. syna, Wojciecha); Cracovia impressorum XV et XVI saeculorum, Ed. J. Ptaśnik, Lw. 1922 s. 62–3 (wstęp poza indeksem); Księga wiertelnicza krakowska, Wyd. K. Jelonek-Litewka i in., Kr. 1997 I.
Zdzisław Noga i Mateusz Wyżga