Rakowski Wiesław Józef (1903–1948), zoolog, paleontolog, dyrektor Ogrodu Zoologicznego i Muzeum Przyrodniczego w Poznaniu. Ur. 18 IV w Poznaniu, był synem Stanisława (1867–1919), architekta, i Jadwigi z Zapałowskich (1867–1949).
R. uczęszczał do Państwowego Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, gdzie w r. 1922 zdał maturę. Jako uczeń, od sierpnia do października 1920, służył ochotniczo w 215 p. ułanów w czasie kampanii wojennej polsko-radzieckiej. W r. akad. 1922/3 zapisał się na Wydział Lekarski Uniw. Pozn., lecz w czerwcu 1923 przeniósł się na Wydział Matematyczno-Przyrodniczy tegoż uniwersytetu. Studiował do lipca 1927 biologię pod kierunkiem botaników: Józefa Paczoskiego i Adama Wodziczki oraz zoologów: Jana Grochmalnickiego i Antoniego Jakubskiego. Specjalizował się w paleozoologii pod kierunkiem Wilhelma Friedberga i Kazimierza Wójcika; na podstawie rozprawy pt. Narzutowe głowonogi Wielkopolski („Muz. Wpol. w Poznaniu” R. 3: 1928) uzyskał 23 IV 1928 stopień doktora filozofii.
R. już w czasie studiów od r. 1924 pracował w Oddziale Przyrodniczym Muzeum Wielkopolskiego, początkowo jako asystent Edwarda Lubicz-Niezabitowskiego, a od 1 X 1935 do września 1939 jako kustosz. Obok licznych prac związanych z katalogowaniem i konserwacją istniejących zbiorów muzealnych i nowych okazów przyrodniczych, które licznie napływały od rozmaitych podróżników (m. in. od Arkadego Fiedlera z r. 1929) i z sąsiadującego z muzeum Ogrodu Zoologicznego, R. kontynuował swoje badania naukowe. Z zakresu paleozoologii ogłosił prace: Geologia i paleontologia miasta Poznania („Kron. m. Poznania” R. 11: 1933 nr 1) i Narzutowe trylobity Wielkopolski („Prace Kom. Biologicznej PTPN”, S. B, T. 8: 1936 z. 2). Uczestniczył również w badaniach archeozoologicznych prowadzonych przez E. Lubicz-Niezabitowskiego nad analizą szczątków kostnych z wykopalisk w ramach współpracy z Józefem Kostrzewskim. R. ogłosił także prace: Historia i zbiory Oddziału Przyrodniczego Muzeum Wielkopolskiego w Poznaniu („Kron. m. Poznania” R. 12: 1934 z. 1) oraz Działalność i cele poznańskiego Ogrodu Zoologicznego pod polskim zarządem (1919–1936) (tamże R. 14: 1936 z. 4). Od czasów studenckich nieprzerwanie współpracował z miejscową prasą codzienną („Kur. Pozn.”, „Dzien. Pozn.”, „Orędownik”) i czasopismami („Wpol. Ilustr.”, „Młody Przyrodnik” 1937–9, „Przegl. Wpol.”), w których zamieścił ponad 100 artykułów popularyzujących wiedzę przyrodniczą i rozmaite sprawozdania. Był członkiem Związku Towarzystw Miłośników Akwariów i Terrariów w Polsce oraz członkiem Komitetu Redakcyjnego jego organu, miesięcznika „Akwarium i Terrarium”, który jednak ukazywał się tylko przez rok, od stycznia do grudnia 1935, przy czym R. został redaktorem naczelnym ostatniego, potrójnego numeru. R. był również członkiem i działaczem Ligi Ochrony Przyrody, Tow. Opieki nad Zwierzętami (prezesem Oddziału Poznańskiego w roku 1936) i Wojskowego Klubu Wioślarskiego. Od r. 1937 jako delegat starostwa wchodził do Komitetu Ochrony Przyrody w Poznaniu, współpracując blisko z Adamem Wodziczką.
W końcu listopada 1939 R. został przez Niemców wysiedlony z Poznania wraz z rodziną. W pierwszych latach wojny przebywał w Ostrowcu Świętokrzyskim, gdzie pracował jako kierowca samochodowy w firmie Janiszewskiego. Od 18 IX 1942 mieszkał w Busku-Zdroju; był tam kierownikiem administracyjnym w Przedsiębiorstwach Związku Gmin, którym podlegało kilka zakładów, m. in.: przetwórnia padlin w Wygodzie Kozińskiej, gipsownia w Wiślicy, wapiennik w Chmielniku oraz sklep materiałów budowlanych i drukarnia w Busku-Zdroju.
R. do Poznania powrócił 10 II 1945 i 24 II został mianowany dyrektorem Ogrodu Zoologicznego przy Zarządzie Miejskim i tymczasowym kierownikiem Muzeum Przyrodniczego, a od 1 VII 1948 także jego dyrektorem. Obie placówki zorganizował i odbudował od podstaw po zniszczeniach wojennych, sprowadzając wywiezione przez Niemców zbiory muzealne, kompletując je i osobiście dokonując napraw w zdewastowanych obiektach. Zabiegał usilnie o uzupełnienie zwierzostanu i ratowanie ocalałych zwierząt egzotycznych, które przywiózł w końcu czerwca 1945 z ogrodów zoologicznych we Wrocławiu i w Lesznie Wpol.; część z nich przewiózł do Bazy Zoologicznej w Łodzi. Kontynuował współpracę z J. Kostrzewskim w zakresie archeozoologii i opracował szczątki kostne z wykopalisk w Biskupinie (1946). Pisał też artykuły do czasopism (m. in.: Przeszłość i przyszłość Poznańskiego Ogrodu Zoologicznego, „Kron. m. Poznania” R. 19: 1946 nr 1, O hodowli karpi i linów, „Przegl. Wpol.” R. 2: 1946 nr 5) i do dzienników.
R. był energicznym kierownikiem, a zarazem świetnym popularyzatorem wiedzy przyrodniczej; dzięki temu potrafił postawić po wojnie muzeum przyrodnicze i ogród zoologiczny na wysokim poziomie umożliwiającym obu tym instytucjom spełnienie ważnej roli oświatowej. Zmarł nagle 17 VIII 1948 w Poznaniu i został pochowany na cmentarzu Jeżyckim. Był odznaczony Medalem za Ratowanie Ginących (1933) i Złotym Krzyżem Zasługi (1948).
Z małżeństwa zawartego w r. 1929 z Elżbietą Stanisławą z Kubackich, miał R. trzech synów; Stanisława (1930–1933), Wojciecha (ur. 1934), inżyniera technologii drewna, i Janusza Tadeusza (ur. 1935), technika mechanika.
Słownik biologów polskich, W. 1987; Nauka w Wielkopolsce, P. 1973; Ogród Zoologiczny w Poznaniu, Dzieje i perspektywy rozwoju, Pod red. J. Urbańskiego i A. Taborskiego, W.-P. 1975 s. 11, 16–17, 95, 106, 110, 112, 113 (fot), 123 (błędna data śmierci i powrotu do Poznania), 171, 207, 215–16, 235; – Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu za 1-sze dziesięciolecie Zakładu w niepodległej i wolnej ojczyźnie (1919–1929), P. 1930 s. 66; – „Express Pozn.” R. 3: 1948 nr 228 s. 4; „Głos. Wpol.” R. 4: 1948 nr 80 s. 12 (dodatek ilustr. „Świat” nr 12, karykatura), nr 228 s. 4, nr 229 s. 4; „Kron. m. Poznania” R. 19: 1946 nr 1 s. 39–49; „Kur. Pozn.” R. 27: 1932 nr 380 s. 6, R. 31: 1936 nr 182 s. 8, nr 218 s. 8, nr 226 s. 6; „Kwart. Muz.” R. 1: 1948 z. 1–4 s. 23, 121; „Muz. Wpol. w Poznaniu” R. 3: 1928 s. 174, 178, 189, R. 4: 1928 s. 147, 151, 153, 166, R. 5: 1929 s. 116, 119, 126, 128; „Wpol. Ilustracja” 1929 nr 37 s. 1 (fot.); – Arch. Akad. Med. w P.: Karta wpisowa; Arch. Państw. w P.: Karta meldunkowa; Arch. Uniw. Pozn.: Akta Wydz. Mat.-Przyr., sygn. 103 c, 387 (doktorat); Arch. Urzędu Miejskiego w P.: Teczka personalna sygn. 717/652; – Informacje syna Janusza z Poznania.
Andrzej Dzięczkowski