Szlenk Wiesław (1935–1995), matematyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego.
Ur. 23 XII w Warszawie, był synem Antoniego, urzędnika bankowego, i Lucyny z Biernackich, nauczycielki w warszawskim Liceum im. Narcyzy Żmichowskiej.
Od r. 1949 uczył się S. w Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Reytana w Warszawie; należał wówczas do Związku Młodzieży Polskiej. Uczestniczył w olimpiadach matematycznych: w r. 1952 był finalistą trzeciej, a w r. 1953 zwycięzcą czwartej olimpiady. Po zdaniu matury podjął w r. 1953 studia matematyczne na Uniw. Warsz., początkowo w grupie zastosowań technicznych, następnie w grupie matematyki ogólnej. W r. 1954 wstąpił do Zrzeszenia Studentów Polskich. Od r. 1956 był zastępcą (pomocnikiem) asystenta na Wydz. Matematyki i Fizyki. Dn. 21 VI 1958 uzyskał magisterium na podstawie napisanej pod kierunkiem Stanisława Mazura pracy z zakresu analizy funkcjonalnej pt. O pewnej klasie operacji liniowych. T.r. otrzymał asystenturę, został członkiem Polskiego Tow. Matematycznego oraz ZNP. Równocześnie był stypendystą w Inst. Matematycznym PAN, gdzie 22 VI 1963 doktoryzował się na podstawie pracy O pewnych własnościach ciągów słabo zbieżnych w przestrzeniach Banacha, napisanej pod kierunkiem Mazura. Na Uniw. Warsz. otrzymał t.r. stanowisko adiunkta. W r. akad. 1964/5 odbył wraz z Karolem Krzyżewskim staż na Uniw. im. M. Łomonosowa w Moskwie, gdzie pod kierunkiem Jakowa Sinaja zajmował się teorią układów dynamicznych. W r. akad. 1971/2 przebywał w Danii na stypendium uniw. w Aarhus. Po powrocie objął w r. 1972 stanowisko wicedyrektora Inst. Matematyki Uniw. Warsz. Habilitował się w r. 1977 na Wydz. Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniw. Warsz. na podstawie rozprawy Własności orbit funkcji ciągłych w topologicznych układach dynamicznych i ich związek z miarami niezmienniczymi i entropią. W r. 1978 przestał pełnić funkcję wicedyrektora Inst. Matematyki. W r.n. został powołany na stanowisko docenta.
Badania naukowe S-a dotyczyły głównie analizy funkcjonalnej, układów dynamicznych i zastosowań matematyki. W pracy Sur les suites faiblement convergentes dans l’espace l („Studia Mathematica” T. 25: 1965) wprowadził słabą własność Banacha-Saksa, a w pracy The non-existense of a separable reflexive Banach space universal for all separable reflexive Banach spaces (tamże T. 30: 1968) rozwiązał 49. problem z Księgi Szkockiej, postawiony przez Stefana Banacha i Mazura; wprowadził także pojęcie znane w literaturze jako «indeks Szlenka» oraz udowodnił, że nie istnieje uniwersalna, refleksywna przestrzeń Banacha. W teorii układów dynamicznych był autorem ważnych twierdzeń, m.in. w opublikowanej wspólnie z Krzyżewskim pracy On invariant measures for expanding differentiable mappings (tamże T. 33: 1969) podał wynik istnienia miary niezmienniczej dla rozciągających przekształceń na rozmaitościach. Do najczęściej cytowanych prac S-a należy napisana wspólnie z Michałem Musierowiczem Entropy of piecewise monotone mappings („Asterisque” Vol. 50: 1977, „Dynamical Systems”, W. 1976), zawierająca użyteczną charakterystykę entropii przekształceń odcinka przez liczbę gałęzi monotonicznych lub liczbę punktów okresowych.
W listopadzie 1979 przeszedł S. do SGGW, gdzie został dyrektorem Inst. Zastosowań Matematyki i Statystyki. Otrzymał wtedy ważne wyniki dotyczące zastosowania matematyki do biologii i medycyny. Sformułował modele procesów matematycznych, mających zastosowanie w badaniach nad rakiem i nad wzrostem roślin oraz w meteorologii, immunologii i fizjologii, m.in. wspólnie z Włodzimierzem Żelawskim opublikował pracę Vegetative growth in plants, a dynamical model („Acta Physiologiae Plantarum” T. 62: 1984). Podczas stanu wojennego wystąpił w r. 1982 z ZNP. Zachowując od t.r. pracę w SGGW na pół etatu jako kierownik Zakł. Biomatematyki, wrócił na Uniw. Warsz., gdzie współtworzył Inst. Matematyki Stosowanej i Mechaniki, kierując w nim Zakł. Mechaniki Cieczy i Gazów. Dn. 27 XII 1991 otrzymał tytuł profesora nauk matematycznych, a od r. 1993 pełnił funkcję wicedyrektora Instytutu. Wszedł wówczas w skład Senatu Uniw. Warsz. i przewodniczył Komisji Senackiej ds. Rozwoju Kadry. Naukowo w tym okresie zajmował się zagadnieniami istnienia miar niezmienniczych dla pewnych przekształceń wymiernych sfery Riemanna, m.in. w pracy Absolutely continuous invariant measures for rational mappings of the sphere S2 („Geometric Dynamics”, Rio de Janeiro 1981). Był autorem pierwszej polskiej monografii z układów dynamicznych pt. Wstęp do teorii gładkich układów dynamicznych (W. 1982), wydanej również w języku angielskim (W. 1984), a także wielokrotnie wznawianego podręcznika Rachunek prawdopodobieństwa dla klasy IV liceum ogólnokształcącego i technikum (W. 1970, wyd. 23, W. 2003).
S. wyjeżdżał w celach naukowych do Austrii, Danii, Francji, Szwecji, RFN, Wielkiej Brytanii, Włoch, Iranu, ZSRR, Czechosłowacji i na Węgry; wykładał w Meksyku, Brazylii i Hiszpanii. Był współtwórcą grupy matematyków warszawskich, zajmujących się teorią układów dynamicznych, której członkowie wykładali w prestiżowych ośrodkach naukowych Francji, Brazylii i Wielkiej Brytanii; działalność grupy opisał w pracy Warszawska grupa układów dynamicznych ma już 25 lat („Wiad. Mat.” T. 28: 1990 nr 2). Ogółem opublikował 50 prac dotyczących głównie teorii układów dynamicznych oraz zastosowań matematyki do biologii i medycyny. Był promotorem czterech przewodów doktorskich: Bolesława Szewca, Rafała Kołodzieja, Tomasza Nowickiego i Urszuli Foryś. Angażował się w organizację olimpiad matematycznych, m.in. od r. 1974 był członkiem, a w l. 1986–93 przewodniczącym ich Komitetu Głównego. Przewodniczył Sekcji Alpinizmu działającej w Stołecznym Klubie Tatrzańskim przy Oddz. Żoliborskim PTTK i uczestniczył w wielu wyprawach górskich i jaskiniowych. Zmarł 26 VII 1995 w Barcelonie, został pochowany w Warszawie na cmentarzu Powązkowskim. Był odznaczony m.in. Brązowym (1970) i Złotym (1977) Krzyżami Zasługi oraz Medalem KEN (1974), a także dwukrotnie wyróżniony nagrodą ministra nauki, szkolnictwa wyższego i techniki (1963, 1983).
W małżeństwie z Krystyną miał S. syna Piotra i córkę Dorotę.
Katalog rozpraw doktorskich i habilitacyjnych 1963, W.–P. 1964 s. 118; Słownik biograficzny matematyków polskich, Tarnobrzeg 2003; – Alsedà L., Dynamical systems: the mathematics of Professor W. Szlenk, „Butlleti de la Societat Catalana de Matematiques” Vol. 12: 1997 nr 1; Duda R., Matematycy XIX i XX wieku związani z Polską, (w druku); Fory ś U., Professor Wiesław Szlenk (1935–1995), „Applicationes Mathematicae” Vol. 27: 2000 nr 1 s. 1–20 (fot.); Nowicki T., Wiesław Szlenk (1935–1995), „Wiad. Mat.” T. 33: 1997 s. 204–9 (bibliogr. prac, fot.); Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego Akademia Rolnicza w Warszawie w latach 1957–1985, W. 1990 I cz. 2–3; – „Więź” 1995 nr 10 s. 213 (nekrolog); – Arch. Uniw. Warsz.: sygn. WMP 25.586 (akta studenckie, fot.), sygn. K 22.408 (akta pracownicze).
Stanisław Domoradzki