Podfilipski Wiktoryn h. Ciołek (zm. 1541/2), sędzia ziemski kamieniecki. Był bratem kaszt. kamienieckiego Jakuba (zob.), pisał się z Podfilipia lub z Fredrowic. Dn. 19 VI 1502 występował już jako podsędek ziemski kamieniecki. W r. 1505 chyba on, a nie jego brat Jakub, posłował z województwa podolskiego na sejm radomski, w r. 1509 był prawdopodobnie posłem na sejm piotrkowski. Latem 1510, wyznaczony przez króla, wziął udział w komisji, której członkowie, wspólnie z delegatami wojewody mołdawskiego Bogdana, zawarli 12 VII w Czerwonem porozumienie w sprawie wymiaru sprawiedliwości i warunków współżycia na pograniczu. W r. 1517 przebywał zapewne na wyprawie przeciw Moskwie, skoro Zygmunt Stary polecał staroście kamienieckiemu (4 VI) wstrzymać w stosunku do niego wszelkie postępowanie w sądzie grodzkim aż do czasu wydania orzeczenia królewskiego. Posłował zapewne na sejm krakowski w r. 1518; na sejmie bydgoskim w r. 1520 został wyznaczony na jednego z odbiorców poboru nadzwyczajnego w woj. podolskim. Był prawdopodobnie posłem na sejm piotrkowski w r. 1521. W maju 1522 uczestniczył P. w zjeździe szlachty podolskiej, gdzie zapadły uchwaływ sprawie ukrócenia rozbojów i łupiestw. W r. 1528 został mianowany sędzią ziemskim kamienieckim; do jego obowiązków należało m. in. przechowywanie przywilejów ziemskich województwa. Poprzez długoletnią działalność w sądownictwie nabył P. znajomości prawa polskiego, co spowodowało, że w r. 1534 został jako reprezentant województwa podolskiego powołany na członka komisji do rewizji korektury praw (tzw. korektura Taszyckiego).
P., dziedzic z Fredrowic (Frydrowce), posiadał w ziemi kamienieckiej znaczny majątek i zabiegał o jego powiększenie. Dn. 8 IV 1509 uzyskał przywilej na lokowanie miasta na gruncie wsi Świerczowsk. Dn. 15 III 1518 król zezwolił mu na erygowanie miasteczka na gruntach wsi Piszczatyńce. Dn. 31 XII 1521 dostał zgodę na wykup z rąk Jana Kiemlicza wsi królewskiej Strzałkowce; po kilkuletnich staraniach (1518–25) wykupił od bratanka Jakuba wieś Hlebów, którą z kolei wykupił w r. 1532 ich krewniak Jan Podfilipski, star. zinkowski. Do r. 1518 użytkował wieś królewską Wiśniowiec. W r. 1539 Jan Szarawski oddał mu w zastaw wieś Werbkę, scedowaną w r. 1542 synom P-ego. W l. 1512–18, wspólnie z inną szlachtą, procesował się z rajcami kamienieckimi o prawo do używania łąk pod Kamieńcem. P. zmarł pod koniec 1541 lub z początkiem 1542 r., ponieważ 27 II 1542 urząd sędziego ziemskiego kamienieckiego nadał Zygmunt Stary Janowi Radeckiemu.
Z małżeństwa z Szarawską (nie znaną nam z imienia) pozostawił P. trzech synów: Michała (zob.), Marcina, towarzysza jazdy potocznej w l. 1538–42, i Pawła, towarzysza jazdy potocznej w l. 1539–41, oraz córki: Annę, która poślubiła Jana Milanowskiego, stolnika kamienieckiego, Ewę, żonę Jana Grabińskiego, i Zofię, od r. 1517 żonę Andrzeja Czermieńskiego.
Niesiecki; Uruski; Białkowski L., Urzędnicy ziemscy podolscy w XV w. i początkach XVI w., „Roczn. Herald.” T. 8: 1928 s. 176; – tenże, Podole w wieku XVI, W. 1920 s. 4, 17, 120, 160–2, 194; Pułaski K., Szkice i poszukiwania historyczne, S. III, Kr. 1906 s. 10; tenże, Stare osady w ziemi kamienieckiej i dziedziczące na nich rody polskiej szlachty historycznej, „Przew. Nauk. i Liter.” T. 30: 1902 s. 51, 175–8; Uruszczak W., Próba kodyfikacji prawa polskiego w pierwszej poł. XVI w., W. 1979 s. 164; – Acta Tom., XVI; Akta grodz. i ziem., X, XVII; Corpus Iuris Pol., III; Matricularum summ., III, V nr 6449.
Irena Kaniewska