INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Wiktoryn Sienieński z Sienna i Gołogór h. Dębno  

 
 
ok. 1463 - 1530-03-31
Biogram został opublikowany w latach 1996-1997 w XXXVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sienieński Wiktoryn z Sienna i Gołogór, h. Dębno (ok. 1463–1530), kasztelan małogoski. Był synem Andrzeja (zob.) i Katarzyny z Gołogór, bratem kaszt. kamienieckiego Jana (zob.).

W r. 1476 zapisał się S. na Uniw. Krak., gdzie studiował jeszcze w r. 1478. Przed r. 1485 ożenił się z Elżbietą, córką kaszt. krakowskiego Jakuba Dembińskiego (zob.). W r. 1485 został S. wymieniony jako «Victorynus de Gologory» wśród szlachty ziemi lwowskiej, ale częściej przebywał jako dworzanin (1487) w otoczeniu Kazimierza Jagiellończyka. Z polecenia króla wysyłany był do różnych możnych, w tym również do opata w Mogilnie. Przez królów Kazimierza Jagiellończyka (1484–8) i Aleksandra (1502–6) był S. kierowany do współpracy z podskarbimi królestwa, żupnikami, celnikami i poborcami podatkowymi. Towarzyszył bpowi płockiemu Erazmowi Ciołkowi w poselstwie do papieża Juliusza II, które trwało niemal cały (1505) rok i było wystawnie przyjmowane w Wenecji i Rzymie, a zapewne również w innych miastach włoskich.

W r. 1510 otrzymał S. starostwo chełmskie i wziął w zastaw liczne królewszczyzny, których dożywotnie posiadanie potwierdził mu Zygmunt I w r. 1513, ale jeszcze w t.r. zezwolił na ich ustąpienie Andrzejowi Tęczyńskiemu, kaszt. bieckiemu. W r. 1515 został S. mianowany kaszt. małogoskim i t.r. dostał nowe królewszczyzny w ziemi sandomierskiej i urzędowskiej, gdzie uczestniczył w wielu komisjach granicznych, a także w sporach majątkowych.

Wraz z bratem Janem dokonał S. działu dóbr i objął w posiadanie miasto Rymanów z przyległymi wsiami w ziemi sanockiej oraz kilka wsi (m.in. Chruszczynę) w ziemi sandomierskiej. W r. 1504 za zgodą żony Elżbiety S. zastawił na pewien okres dobra rymanowskie Piotrowi z Felsztyna za 400 fl. węgierskich. Do S-ego należały również wsie Przegorzały i Wola koło Krakowa, a także 16 grz. czynszu rocznie na zamku w Olesku; dzierżawił nadto liczne cła i podatki. Był zapobiegliwym gospodarzem, sąsiadem nie stroniącym od sporów granicznych, a nawet zajazdów na cudze dobra. Mieszkał najczęściej w Rymanowie, czasami również w Chruszczynie. Troszczył się o losy i rozwój Rymanowa. W r. 1503 wyjednał u króla zgodę na jarmark w Rymanowie, przypadający na dzień św. Aleksego (17 VII) oraz zapewnił miastu zwolnienie od czopowego przez jeden kwartał 1511 r., a sobie (1521) połowę cła na komorze rymanowskiej. Z korespondencji S-ego z Bardiowem wiadomo, że zajmował się on sprawą bezpieczeństwa na drogach, prowadził handel wołami, które sprzedawał na jarmarku krośnieńskim i sanockim, utrzymywał przyjazne kontakty z okoliczną szlachtą (Hieronim Kobylański z Dukli) i z rycerstwem oraz miastami Górnych Węgier. Zmarł 31 III 1530.

W małżeństwie z Elżbietą z Dembińskich miał S. syna Zbigniewa (zob.) oraz córki – Agnieszkę, zamężną najpierw za Piotrem Szafrańcem, a potem za Stanisławem Niszczyckim, i Katarzynę, wydaną za Andrzeja Tęczyńskiego, woj. krakowskiego.

 

Dworzaczek; Niesiecki; Paprocki; Żychliński, VIII; Urzędnicy, III/2, IV/3; – Kiryk F., Jakub z Dębna na tle wewnętrznej i zagranicznej polityki Kazimierza Jagiellończyka, Wr. 1967 s. 56; Papée F., Aleksander Jagiellończyk, Kr. 1948 s. 92–3; Rymanów. Dzieje miasta i zdroju, Pod red. F. Kiryka, Rymanów 1985 s. 31, 50, 51, 53, 77–8; – Acta rectoralia, I; Akta grodz. i ziem., II, XV, XVI, XIX; Album stud. Univ. Crac., I 227; Matricularum summ., I–IV; Teki Pawińskiego, I (Liber quitantiarum Alexandri regis ab a. 1502 ad 1506) s. 73, 129, 141, 142, 184, 206, 210, II (Liber quitantiarum Casinari regis ab a. 1484 ad 1488) s. 61, 68, 90, 143; – Okresní Archiv Bardejov: listy, sygn. 4617, 4621, 4672, 4733, 4765, 4770, 4775, 4777, 4878.

Feliks Kiryk

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.