INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Wincenty Drabik      Frag. Autoportretu Wincentego Drabika.

Wincenty Drabik  

 
 
1881-11-13 - 1933-07-01
 
Biogram został opublikowany w latach 1939-1946 w V tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Drabik Wincenty (1881–1933), malarz i scenograf polski, ur. 13 XI w Jaworznie, syn Franciszka, górnika, i Katarzyny z Kozakiewiczów. Od najmłodszych lat objawiał zdolności do malarstwa i zdobnictwa. Jako 15-letni młodzieniec zapisał się na naukę do krakowskiej Szkoły Przemysłowej, gdzie mu przyznano stypendium rządowe. Po ukończeniu Szkoły Przemysłowej wstąpił do Szkoły Sztuk Pięknych, gdzie był uczniem Stanisławskiego, Mehoffera, Fałata i Wyspiańskiego. Największy wpływ wywarł na niego Wyspiański, który wysoko cenił jego talent scenograficzny. Już podczas pobytu w Szkole Sztuk Pięknych projektował D. i malował dekoracje dla Teatru Ludowego w Krakowie. Za poradą Wyspiańskiego wyjechał do Wiednia, gdzie badał technikę malarstwa scenicznego i poznał inscenizacje sławnego scenografa, Alfreda Rollera. W r. 1903 zapisał się do wiedeńskiej »Kunstgewerbeschule«, ale z braku środków przerwał nauki i powrócił do kraju. W r. 1903 rozpoczął pracę scenografa w Teatrze Miejskim we Lwowie, gdzie pracował pod kierunkiem Stanisława Jasieńskiego. Po ośmiu latach tej praktyki został zaangażowany do Teatrów Rządowych w Warszawie. Spotkał tu taką zaśniedziałość i rutynę w dziale dekoracyjnym, że nie mógł mieć nadziei na pełny rozwój swego talentu. Próbował pracy ubocznej na scenie eksperymentalnej w Teatrze Małym (inscenizował tam sztukę Grabbego »Żart, satyra i głębsze znaczenie«). Dopiero jednak z chwilą otwarcia Teatru Polskiego (w r. 1912) otrzymał D. możność pełnego rozwoju swych wielkich uzdolnień. W przeciągu dwóch i pół lat wykonał w tym teatrze dekoracje do czterdziestu sztuk, które rozsławiły jego nazwisko. Przed wkroczeniem Niemców do Warszawy w r. 1915 D., jako »obcy poddany«, zesłany był z wieloma innymi w głąb Rosji. Wspólnie z Juliuszem Osterwą zorganizował widowiska polskie w Samarze, a później pojechał do Moskwy i pracował w Teatrze Polskim, zorganizowanym prowizorycznie przez dyr. Arnolda Szyfmana. Projektował tam dekoracje do »Dziadów«, »Zemsty« i »Bolesława Śmiałego«. W r. 1917 przeniósł się D. do Kijowa, gdzie wykładał w polskiej Szkole Sztuk Pięknych, jednocześnie zaś prowadził dział dekoracyjny w teatrze F. Rychłowskiego, gdzie stworzył dekoracje do 26 sztuk. Po ukończeniu wojny objął D. ponownie stanowisko scenografa w Teatrze Polskim i w przeciągu trzech lat wystawił tam dekoracje do 50 z górą sztuk. Jednocześnie pracował sporadycznie w operze warszawskiej. Była to epoka największych sukcesów artystycznych D-a. W tym czasie również powierzono D-wi wykłady perspektywy i scenografii w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych. W r. 1921 D. objął główne kierownictwo działu malarsko-dekoracyjnego i technicznego w warszawskich teatrach miejskich. Sprawował je do r. 1929, tj. do chwili oddania tych teatrów w dzierżawę prywatną. W ciągu dalszych czterech lat pracował dorywczo w Operze, w Teatrze Polskim i Ateneum. W chwili gdy prowadził pertraktacje z Teatrem Polskim o nową umowę, umarł po operacji u chirurga-dentysty (1 VII 1933).

D. wniósł do scenografii polskiej wybitną indywidualność artystyczną. Obdarzony olbrzymim darem wizji malarskiej, wczuwał się w najbardziej skomplikowane poematy romantyków i podawał je widzowi w koncepcji plastycznej. Jednocześnie był pełnym intuicji budowniczym sceny. Wielki jego talent zaważył na zagadnieniu dekoracji w teatrach polskich. Od czasu inscenizacyj malarskich D-a wysuwać zaczęto zbyt często na pierwszy plan przedstawienia sprawę dekoracji z uszczerbkiem dla całości dzieła. Pierwsze wielkie sukcesy (»Gromiwoja« i »Juliusz Cezar«) rozpłomieniły D-a do szukania efektów olśniewających. Gdy je znalazł, widowisko zamieniało się w triumf inscenizatora, który skupiał na sobie całą uwagę widza. Scenograficzna strona »Nieboskiej« i »Miłosierdzia« przekształciła te utwory w potężne feerie malarskie, wobec których słowo autora pozostawało raczej dźwiękiem muzycznym. D. dyskutował z takim jedynie reżyserem, w którym wyczuwał indywidualność twórczą. Jeżeli reżyser nie umiał wytłumaczyć swego pomysłu, D. przynosił mu własne szkice, a potem tworzył sobie dowolnie kolosalne wizje, które mu nasuwała bogata wyobraźnia. W zasadzie był realistą, lubującym się w barwach jaskrawych, co przypisywano jego dziedzicznym zamiłowaniom do sztuki ludowej. Umiał jednak swobodnie symbolizować i syntetyzować, gdy mu się nasunął »ciekawy pomysł«. Gdy zagadano hałaśliwie o »ekspresjonizmie«, zbudował z całą swobodą dekorację ekspresjonistyczną na dowód, że jest to niewielki wysiłek formalny. W momentach stylizacji najmniej troszczył się o uzgodnienie swego stylu z epoką i z autorem (np. w komedii »Mieszczanin szlachcicem«); szykował natomiast niespodzianki tej stylizacji, niekiedy imponujące w wyrazie. W kompozycji stylowych wnętrz czuł się swobodnie, ale zdobił je nadmiernie. W ciągu dwudziestu lat swej twórczej pracy scenograficznej projektował D. dekoracje do 307 sztuk. Określono ten olbrzymi wysiłek artystyczny w takiej syntezie: »Drabikowskie dekoracje – to niejako nowy termin teatrologiczny. Oznacza on: przejęcie się duchem utworu, świeżość inwencji, polskość, oryginalność i poetyckość scenicznej wizji, spotęgowaną kolorystykę, barwność świateł i barwność cieni, harmonijny zestrój wszystkich plastycznych elementów w teatrze« (M. Treter).

 

Wincenty D., 1881–1933, W. 1936 (wydawnictwo zbiorowe wydane staraniem Komitetu Uczczenia Pamięci Wincentego Drabika) prace: W. Zawistowskiego, L. Schillera, L. Simona i M. Tretera); Lorentowicz Jan, Dekoracje teatralne (»Życie Teatru«, W. 1924, nr 14–23); tenże, Teatr Polski w Warszawie 1913–1938 (księga pamiątkowa 25-lecia Teatru); Schiller L., Dekoracje i kostiumy (Teatr Polski w Warszawie 1913–1923, Towarzystwo Wyd. »Ignis«, Warszawa; praca zbiorowa z okazji dziesięciolecia teatru).    

Jan Lorentowicz

 
 

Powiązane zdjęcia

   

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Michał Kalecki

1899-06-22 - 1970-04-18
ekonomista
 

Franciszek Kostrzewski

1826-04-19 - 1911-09-30
malarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Leon Nowotarski

1878-05-09 - 1957-10-18
inżynier lądowo-wodny
 

Zygmunt Szczepański

1909-04-07 - 1991-02-26
dyrygent
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.