Świątecki Władysław Józef (1895—1944), inżynier mechanik, konstruktor lotniczych wyrzutników bombowych.
Ur. 20 XII w Warszawie, był synem Jana, lekarza chirurga, i Józefy z Papiewskich.
Po ukończeniu w r. 1913 Szkoły Handlowej Siedmioklasowej Miejskiej w Radomiu, następnie Szkoły Mechaniczno-Technicznej H. Wawelberga i S. Rotwanda w Warszawie studiował Ś. w Inst. Politechnicznym w Petersburgu. Pod koniec pierwszej wojny światowej służył od marca do czerwca 1918 w stopniu chorążego w Awiacji I Korpusu Polskiego gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego. Potem był w Warszawie współorganizatorem powstałego w październiku t.r. Tajnego Związku Lotników i w listopadzie brał udział w przejęciu lotniska mokotowskiego. W l. 1918—20 służył jako porucznik pilot w 8. eskadrze wywiadowczej; zestrzelono go podczas walk na froncie wojny polsko-sowieckiej 1920 r. Został wówczas odznaczony Krzyżem Virtuti Militari V kl. i Krzyżem Walecznych.
Od r. 1923 był Ś. oficerem wojskowego nadzoru technicznego w wytwórni samolotów «Zakłady Mechaniczne E. Plage i T. Laśkiewicz» w Lublinie. Zaprojektował wtedy pierwszy wyrzutnik bombowy SW, który został wypróbowany na samolocie Ansaldo 300-2, budowanym w Polsce na licencji włoskiej. Wyrzutnik ten, opatentowany w wielu krajach, był stosowany przez wytwórnię «Ansaldo» w sprzedawanych do Polski samolotach A-300-4 oraz przez francuską wytwórnię «Potez» w samolotach Potez 25, eksportowanych do Polski i innych krajów. Od grudnia 1923 był Ś. członkiem Polskiej Misji Zakupów Wojskowych w Paryżu, powołanej przez Dep. Żeglugi Powietrznej MSWojsk. Ukończył wtedy tamtejszą École Supérieure de l’Aéronautique i uzyskał w r. 1926 dyplom inżyniera lotniczego. Po powrocie do Lublina w r. 1926 objął w wytwórni samolotów stanowisko dyrektora technicznego. Wyprodukowano tam wówczas serię jego wyrzutników dla Rumunii, a w Polsce stosowano je w budowanych na licencji samolotach Potez 25 oraz w trójsilnikowych bombowcach Fokker F-VIIB/3m. W r. 1928 konstrukcja Ś-ego zajęła pierwsze miejsce w konkursie na wyrzutniki bombowe, zorganizowanym przez Dep. Aeronautyki MSWojsk.
W r. 1930 założył Ś. w Lublinie własną fabrykę «W. Świątecki — Wytwórnia Wyrzutników do Bomb i Przyrządów Uzbrojenia». Opracował tam i produkował wyrzutniki, m.in. do ciężkich bomb, poziomo-piętrowe i elektryczne, także na potrzeby Rumunii i Jugosławii; wykonywano je również w Fabryce Karabinów w Warszawie. Na różne wyrzutniki bombowe otrzymał do r. 1935 dziewięć polskich patentów. Wyrzutnik Ś-ego montowano w samolotach myśliwskich PZL P.11, treningowych PWS-26 oraz w prototypach samolotu PZL.46 «Sum», a także w eksportowanych do Rumunii, Bułgarii, Grecji i Turcji samolotach PZL P.24 i PZL.43. Łącznie w wyrzutniki Ś-ego wyposażono 750 samolotów polskiej produkcji, a licencje zakupiły wytwórnie: francuska «Gardy» i włoska «Caproni» w r. 1937 oraz rumuńska «IAR» w r. 1939. W wyrzutniki te został wyposażony wodnosamolot torpedowy Cant Z-506B, który polskie lotnictwo morskie nabyło w r. 1939 we Włoszech. Dowództwo polskiego lotnictwa wojskowego nie dopuściło jednak do zastosowania wyrzutników Ś-ego w konstruowanych w poł. l. trzydziestych samolotach rozpoznawczo-bombowych PZL.23 «Karaś» i bombowych PZL.37 «Łoś», ponieważ Ś. nie zgodził się zostać pracownikiem wytwórni «Avia» lub Fabryki Karabinów. Przed wybuchem drugiej wojny światowej firma Ś-ego zatrudniała ok. 100 pracowników.
Ś. we wrześniu 1939 zniszczył całą dokumentację swej fabryki i ewakuował się przez Rumunię do Francji. W 1. poł. r. 1940 projektował tam wyrzutniki bombowe w firmie «SADEA». Po inwazji niemieckiej przeniósł się do Wielkiej Brytanii, gdzie od r. 1941 pracował w stopniu kapitana w Biurze Informacji i Tłumaczeń przy Centrum Polskich Sił Powietrznych w Blackpool. Już pod koniec r. 1940 przekazał brytyjskiemu Min. Produkcji Lotniczej swój pomysł wyrzutników elektro-magnetycznych, opartych na zasadzie dźwigni wielokrotnej, przeznaczonych do bomb o masie 1800 kg. Dla opracowania dokumentacji tego wyrzutnika i wykonania jego prototypu przeszedł na kilka miesięcy do pracy w Polskiej Sekcji przy 13. Jednostce Napraw (Maintenance Unit) Royal Air Force w Henlow; na wyrzutnik ten uzyskał brytyjski patent nr 553310. Inst. Lotniczy w Farnborough opracował wg patentu Ś-ego wyrzutniki do różnych wielkości bomb, oznaczone jako Mk F, Mk FW, Mk J, Mk K, Mk N i MK EM/ET, wytwarzane głównie w wytwórni lotniczej «Vickers-Armstrong». Łącznie w Wielkiej Brytanii wyprodukowano 165 593 wyrzutniki Ś-ego; odegrały one ważną rolę w działaniach drugiej wojny światowej. Rozwinięciem koncepcji Ś-ego były też brytyjskie wyrzutniki do bomb 6i 10-tonowych, a także opracowany w r. 1943 przez Jerzego Rudlickiego dla lotnictwa amerykańskiego, oparty na systemie Ś-ego wyrzutnik dla bombowców Boeing B-17 «Latająca Forteca». Ś. zmarł 28 IV 1944 w Edynburgu, został pochowany na tamtejszym cmentarzu Corstorphine Hill.
W małżeństwie z Władysławą z domu Łoś miał Ś. troje dzieci: synów Władysława (1926—2009), fizyka, profesora Lawrance Berkeley National Laboratory w Kalifornii, i Tadeusza, oraz córkę Annę.
Domański J., 1000 słów o samolocie i lotnictwie, W. 1978 s. 337—8; PSB (Rudlicki Jerzy); Słown. pionierów techn.; Słown. techników, z. 4/5; — Cynk B. J., Tajemnica wyrzutników Świąteckiego, „Skrzydlata Polska” 1973 nr 5 s. 12—13 (fot.), nr 6 s. 12; Glass A., Polskie konstrukcje lotnicze do 1939 r., Sandomierz 2007 II 13, 24, 2008 III 40, 69; tenże, Polskie konstrukcje lotnicze 1939—1954, Sandomierz 2013 V 98; Ku czci poległych lotników. Księga pamiątkowa, Red. M. Romeyko, W. 1933 s. 171 (fot.); Morgała A., Samoloty wojskowe w Polsce 1924—1939, W. 2003; Płoszajski J., Technicy lotnictwa polskiego na Zachodzie 1939—1946, Londyn 1993—9 cz. 1—2; — CAW: Akta osobowe.
Andrzej Glass