Lubowiecki (Lubowicki) Władysław z Lubowca h. Kuszaba v. Paprzyca (zm. 1676), poseł sejmowy, sędzia ziemski krakowski, pułkownik woj. krakowskiego w czasie najazdu szwedzkiego. Syn Jana i Przerembskiej, kasztelanki sieradzkiej, pochodził z tej gałęzi rodziny Lubowskich vel Lubowieskich vel Lubowieckich, która przeniosła się z ziemi dobrzyńskiej, gdzie osiadła w XIV w., na teren Małopolski. Był właścicielem Bielczyc (Bilczyc), Niegowic (kupił je w r. 1663 od S. Dunin Borkowskiego), Ubrzesza, Wieruszyc, Woli Wieruszyckiej, części Sczytnik (Szczytnik), Czyżowa (Cerzowa), posesorem Maszkienic, Proszówek (Krzyżanowic) oraz Jadownik (star. niegrodowe) w woj. krakowskim. Działalność L-ego związana była głównie z woj. krakowskim. W r. 1642 posłował na sejm z woj. krakowskiego, w r. 1648 podpisał konfederację woj. krakowskiego (25 VI). W r. 1649 znów był posłem krakowskim na sejm, w 1651 rotmistrzem pospolitego ruszenia woj. krakowskiego, w 1653 wicemarszałkiem Trybunału Kor. i posłem na sejm. W r. n. posłem na sejm (pierwszy) i deputatem sejmikowym do kontroli podatków. W r. 1655 L. był posłem na sejm, deputatem sejmikowym do «kombinacji dóbr» (wyprawa piechoty łanowej) i organizatorem obrony. Miał zapewnić spokój w województwie i «excessivos per officia competentia karać».
W czasie obrony Krakowa przed Szwedami L. objął straż placową w rynku. Po kapitulacji miasta przyłączył się do Jerzego Lubomirskiego i przebywał z nim na Spiszu. Dn. 10 X 1655 przybył do zajętego już przez Szwedów Krakowa z listem od Jerzego Lubomirskiego do Karola Gustawa. W listopadzie t. r. posłował od Lubomirskiego do przebywającego na Śląsku Jana Kazimierza. Potem L. brał czynny udział w walkach ze Szwedami. W r. 1656 był rotmistrzem pospolitego ruszenia pow. krakowskiego, w 1657 pułkownikiem woj. krakowskiego. Z końcem 1656 r. względnie z początkiem 1657 r. Lubomirski wysłał go do Jerzego II Rakoczego, aby odwieść go od najazdu na Polskę. Rakoczy miał zatrzymać L-ego, który jednak szybko wydostał się od księcia. Dn. 2 II 1657 L. był w obozie pod Krakowem, gdzie zebrała się szlachta na pospolite ruszenie. Dn. 8 XI 1657 król mianował go sędzią ziemskim krakowskim, a 10 I 1658 został marszałkiem sejmiku krakowskiego. Sejmik przedsejmowy z 21 VI 1658 wybrał L-ego posłem na sejm i prosił, aby król wynagrodził go za «wodzenie choragwi» wojewódzkich podczas pospolitego ruszenia.
Zebrany 10 VII 1658 sejm nadzwycz. powierzył L-emu funkcję marszałka. Marszałkując temu sejmowi, który uchwalił wygnanie arian, L. odznaczył się energią (sejm obradował w sposób nowy, podzielony był na wydziały, złożone z senatorów i posłów, obrady były tajne), ale i pewną lekkomyślnością. Gdy z powodu epidemii posłowie pospiesznie opuścili Warszawę, nie czekając zakończenia sejmu, L. powierzył jakiemuś dworzaninowi królewskiemu konstytucje sejmowe, aby podał je do druku, a sam wyjechał. Wydrukowane konstytucje zawierały dużo błędów i niedokładności, przeciw czemu licznie protestowano. Sejm z 1659 r. unieważnił wszystkie egzemplarze tych konstytucji (polecono spalić je na rynku warszawskim), a L-ego zobowiązał do oblatowania w grodzie warszawskim poprawnego tekstu, który następnie wydano. Specjalny edykt królewski uniewinnił L-ego, zrzucając winę «na powietrze». Incydent ten nie zaszkodził L-emu w dalszej działalności. Był on posłem woj. krakowskiego na sejmy w l. 1659, 1661, 1662, 1665 (nadzwycz.), 1666 (obydwa), marszałkiem sejmiku krakowskiego 15 IX 1659, 11 IX 1662 i 8 I 1669, marszałkiem Trybunału Kor. w r. 1659/60, posłem woj. krakowskiego do króla 11 I 1661, sędzią kapturowym krakowskim w r. 1668, deputatem do sądów skarbowych w r. 1671. Najczęściej zajmował się sprawami sądowymi i skarbowo-wojskowymi. Sejm deputował L-ego do komisji granicznych (od Węgier i Śląska w l. 1642 i 1661, od Węgier i Siedmiogrodu z Lubowlą w r. 1661), do rewizji skarbu koronnego (w l. 1658, 1659 i 1661), do fortyfikacji Krakowa w l. 1658 i 1659, do lustracji starostwa krzepickiego w r. 1642. Stał zawsze na straży przywilejów stanowych. Dn. 25 X 1669 manifestował, aby bez posłów krakowskich (dwa sejmiki z 18 VIII i z 16 X 1669 były zerwane) «co szkodliwego na tym sejmie nie stało się». Podobny manifest złożył 22 I 1672. Dn. 18 VII 1661 protestował w grodzie warszawskim przeciw otwarciu akademii jezuickiej we Lwowie. Za zasługi «qua belli, qua pacis artibus oświadczone», sejm z r. 1661 potwierdził L-emu przywilej na branie drzewa z Puszczy Niepołomickiej do dóbr Sczytniki i Bielczyce.
Powiązania z Lubomirskimi (Aleksander Lubomirski nazywał go «szwagrem») zdecydowały, że L. wziął udział w rokoszu. Był dowódcą skonfederowanej szlachty woj. krakowskiego, która połączyła się z Jerzym Lubomirskim, oraz przedstawicielem Lubomirskiego do mediacji z Janem Kazimierzem, a po ugodzie w Łęgonicach otrzymał od Lubomirskiego plenipotencję (z 9 III 1666) do pertraktacji z królem o przywrócenie mu urzędów i skonfiskowanych dóbr. W r. 1672 zabezpieczył karmelitom krakowskim 10 tys. zł na Proszówkach, zapisane im przez Michałowskiego. W r. 1676 zapisał pewną sumę karmelitom warszawskim. L. zmarł w r. 1676 (przed 18 V).
Żonaty był z Heleną z Wieruszyc Wieruską, współdziedziczką Zabawy i Drohcia w r. 1641 (woj. sandomierskie), z którą miał dwóch synów: Stefana, zmarłego młodo, i Adama Józefa, starostę oświęcimskiego i jadownickiego.
Estreicher; Budzyk K., Bibliografia konstytucyj sejmowych XVII wieku w Polsce, Wr. 1952 Boniecki; Niesiecki; Uruski; Żychliński, XXV; – Biliński A., Szlachta ziemi dobrzyńskiej, W. 1932; Czapliński W., Rola magnaterii i szlachty w pierwszych latach wojny szwedzkiej, w: Polska w okresie drugiej wojny północnej 1655–1660, W. 1957 I; Kersten A., Stefan Czarniecki 1599–1665, W. 1963; Kubala L., Wojna brandenburska i najazd Rakoczego w roku 1656 i 1657, Lw. 1917 s. 139; tenże, Wojna szwecka w roku 1655 i 1656, Lw. 1913 s. 119, 141, 233; tenże, Wojny duńskie i pokój oliwski 1657–1660, Lw. 1922; Pułaski F., Opis 815 rękopisów Biblioteki Ordynacji Krasińskich, W. 1915; Załęski, Jezuici, III cz. 1; – Akta sejmikowe woj. krak., II–IV; Kochowski W., Annalium Poloniae…, Climacter II, libr. 4, Climacter III, libr. 5, Cracoviae 1683; Materiały do powstania Kostki Napierskiego 1651, Wyd. A. Przyboś, Wr. 1951; Merkuriusz Polski, Oprac. A. Przyboś, Kr. 1960; Des Noyers, Lettres, Berlin 1859 s. 320; Pamiętniki o Koniecpolskich, Wyd. S. Przyłęcki, Lw. 1842; Rejestr poborowy województwa krakowskiego z roku 1680, Oprac. E. Trzyna i S. Żyga pod. red. Inglota, Wr. 1959; Vol. leg., IV 49; – AGAD: Arch. Radziwiłłów dz. II ks. 21 (kopia listu W. Lubowieckiego do W. Myszkowskiego z 24 III 1656); Arch. Państw. w Kr.: Castr. Crac. Rel. nr 84 s. 347–348, nr 97 A s. 616–617, Castr. Crac. Inscr. 284 s. 2530–2539; B. Czart.: rkp. nr 151 s. 251, 255–59, nr 160 s. 133, 151, 852; B. Narod.: rkp. 6659 IV (Listy J. Lubomirskiego do W. Lubowieckiego); B. PAN w Kr.: rkp. 2253 (listy Aleksandra i Jerzego Lubomirskich do W. Lubowieckiego z 11 i 12 V 1660).
Zofia Trawicka