Łaszczyński Władysław Maurycy (1840–1895), zootechnik, dyrektor szkoły rolniczej w Czernichowie. Ur. w Grabowie w pow. wrzesińskim, syn Stanisława, oficera wojsk Król. Kongres., sybiraka po r. 1831, właściciela Grabowa, i Olgi Halpert; miał młodszego brata Bolesława, malarza (zob.). Ł. ukończył gimnazjum klasztorne józefitów w Tirlemont w Belgii, potem w l. 1859–64 studiował chemię na uniwersytecie w Berlinie i w Heidelbergu, gdzie przez dwa lata był asystentem R. Bunsena, u którego się doktoryzował w r. 1862. W r. 1863 brał udział w powstaniu styczniowym. W l. 1864–71 pracował jako wicedyrektor cukrowni Uładówka pod Kijowem, potem objął po śmierci ojca rodzinny Grabów, a po jego sprzedaniu kupił większy majątek Sulisławice w pow. kaliskim i zasłynął jako pionier postępu rolniczego. Majątki nastawił w kierunku hodowlanym (cienkorunne owce, wysokomleczne bydło), propagował nowsze metody zootechniczne, jak chów stajenny, silosowanie pasz, żywienie wytłokami buraczanymi i rzepakowymi oraz makuchami, kontrole mleczności krów, a w uprawie roli jeden z pierwszych stosował na szerszą skalę nawożenie solami potasowymi, szczególnie stassfurckimi. Duże zasługi położył też w organizowaniu kółek rolniczych i spółdzielczości wiejskiej. Należał przy tym do cenionych autorów rolniczych, głównie z zakresu ogólnej i szczegółowej hodowli zwierząt.
Twórczość Ł-ego, rozproszona w wielu wydawnictwach, nie doczekała się jeszcze opracowania. Był uznanym ekspertem w hodowli owiec i wełnoznawstwie (Podręcznik dla owczarza, Kr. 1891, Praktische Betrachtungen über die Mérinos-précoces du Soissonnais, Berlin 1885), ale publikował też prace o hodowli bydła (L’eau dans l’alimentation des vaches lactaires, „Journal d’Agriculture” 1889, Culture de la seradella, tamże 1890), koni (Les haras de Slavouta, tamże 1891), a przede wszystkim pisał o ogólnych problemach hodowli zwierząt (Berechnung tierzüchterischer Unternehmungen vom zootechnischen Standpunkte, „Landwirtschaftliches Wochenblatt” 1891, Podręcznik zootechnika, Lw. 1894, Zootechnika, czyli hodowla dochodowa, Kr. 1895); pierwszy w Polsce wprowadził do nauk rolniczych termin «zootechnika». W l. 1888–95 był dyrektorem średniej szkoły rolniczej w Czernichowie. Rozbudował ją (nowe skrzydło, internat ze stołówką, kaplica, park, muzeum maszyn i narzędzi rolniczych, nowe stajnie i obory), przywrócił rygor, ale nie ustrzegł się od pomyłek właśnie hodowlanych, zastępując zupełnie dobrą oborę bydła nizinnego sprowadzoną z Moraw przeciętną simmentalerów, którą koniecznie chciał przekształcić w zarodową, a która po jego rezygnacji sprzedana została na rzeź. Zmarł na gruźlicę zaraz po zrezygnowaniu z dyrektury szkoły 29 X 1895 w Sulisławicach; pochowany we wsi Dobrzec w pow. kaliskim.
W małżeństwie z Marią z Moraczewskich miał Ł. córkę Zofię i trzech synów: chemików Stanisława (zob.) i Bolesława, oraz Ignacego Władysława, rolnika.
Ilustr. Enc. Trzaski, II 1147; Boniecki; – Brzozowski S., Dzieje szkoły rolniczej w Czernichowie, W. 1962 (fot. s. 107); tenże, Szkoła rolnicza w Czernichowie jako ognisko nauk rolniczych w XIX i XX wieku, „Studia i Mater. z Dziej. Nauki Pol.” S. B. Z. 8: 1963 s. 50–1; – „Czas” 1895 nr 264; „Rolnik” 1890 nr z 15 IX, 1894 nr z 15 XII; – Materiały rodzinne O. Łaszczyńskiej oraz J. Mitkowskiego.
Stanisław M. Brzozowski