Ochenkowski Władysław (1840–1908), ekonomista, profesor i rektor Uniw. Lwow. Ur. 21 XII w Skrzeszewie (pow. Siedlce), był synem Józefa, właściciela ziemskiego, sędziego Trybunału w Siedlcach, i Sabiny z Obniskich. Gimnazjum ukończył w Warszawie; po kilkuletniej przerwie, spowodowanej chorobą oczu, studiował w l. 1860–2 filozofię w Petersburgu, po czym z braćmi: Karolem i Henrykiem, wziął udział w powstaniu styczniowym. Skazany zaocznie na śmierć, zbiegł do Galicji i z kolei do Jeny, gdzie w l. 1864–7 studiował filozofię, prawo i ekonomię i doktoryzował się z filozofii u B. Hildebranda na podstawie pracy Macleodds Kredit- and Geldtheorie (Jena 1867). W l. 1868–74 przebywał w Anglii. W l. 1874–5 pracował w biurze statystycznym Wydziału Krajowego we Lwowie; miał się wtedy habilitować z ekonomii na Politechnice Lwowskiej, która chciała powołać go na katedrę ekonomii, co jednak uniemożliwiły względy formalne i opór Min. Wyznań i Oświaty w Wiedniu. Powrócił więc do Jeny, gdzie habilitował się z ekonomii na podstawie pracy England Gesetzgebung in Bezug auf die Preisse („Jahrbücher für Nationalekonomie und Statistik” 1878). W l. 1878–80 pracował jako docent nauk politycznych uniwersytetu w Jenie, od 23 II do 24 V 1880 jako profesor nadzwycz. ekonomii w Jenie, w l. 1880–92 jako profesor nadzwycz. uniwersytetu w Münster. W l. 1892–1908 był profesorem zwycz. i kierownikiem II katedry ekonomicznej (ekonomii społecznej) Uniw. Lwow.; w r. 1897/8 był dziekanem Wydziału Prawa, a w r. 1902/3 rektorem Uniw. Lwow. W r. 1888 wybrany został członkiem AU w Krakowie, wkrótce potem American Academy of Political and Social Sciences w Filadelfii oraz British Economic Association w Londynie. W Galicji zainicjował ankietę o przemyśle galicyjskim, od r. 1897 uczestniczył w kursach nauk społecznych UJ.
W twórczości naukowej O. reprezentował starszą szkołę historyczną w ekonomii, negującą częściowo istnienie uniwersalnych praw ekonomicznych; przeciwnik szkoły psychologicznej, dążył do syntezy klasycznego liberalizmu ze społecznym historyzmem; był też zwolennikiem umiarkowanego interwencjonizmu. Opublikował ponad 60 prac. Początkowo interesował się głównie historią gospodarczą oraz ekonomią Anglii, prace z tego zakresu cytowano powszechnie, m. in. Englands wirtschaftliche Entwickelung im Ausgange des Mittelalters (Jena 1879), Zur Geschichte des englischen Geldwesens im Mittelalter („Jahrbücher für Nationalekonomie und Statistik” 1878), Die irische Frage (tamże 1879), John Locke als Nationalekonom (tamże 1879), Die Anfänge der englischen See- und Schiffahrtspolitik („Zeitschr. für gesammte Staatswissenschaft” 1881), wiele prac o angielskich kasach oszczędności, aktualnej angielskiej polityce handlowej, angielskim szkolnictwie podstawowym. Później więcej uwagi poświęcał sprawom ojczystym: Olej skalny w Galicji („Ekonomista” 1870), Ziemska własność gminna w Galicji („Wiad. Statyst.” 1874), O włościach rentowych („Przegl. Pol.” 1897), Nasze położenie i zadania (Kr. 1901), Listy cudzoziemca (Jerzego Forstera) w Wilnie 1784–1787 („Przew. Nauk. i Liter.” 1879). Wreszcie samej ekonomii poświęcił szereg drobniejszych prac z teorii rozwoju społecznego i gospodarczego, przedmiotu i metod ekonomii, procesu produkcji, wartości, ceny, pieniądza, podziału dochodu społecznego, a z większych Politykę ekonomiczną (Lw. 1904), Ekonomię społeczną (Lw. 1906), natomiast pięciotomowy podręcznik ekonomii społecznej, skarbowości i statystyki, ujęty pod kątem socjologizmu ekonomicznego pozostał już niewydany w rękopisie. Zmarł O. nagle na atak serca 8 V 1908 we Lwowie, pochowany został w grobie rodzinnym Orzechowiczów w Kalnikowie (pow. Mościska).
Żonaty był z Melanią z Orzechowiczów, siostrą znanego mecenasa sztuki i fundatora galerii obrazów we Lwowie, Bolesława.
W. Enc. Ilustr.; – Czarkowski J., Zarys dziejów myśli ekonomicznej w Polsce, Kr. 1948 s. 15–16; Polska Akademia Umiejętności 1872–1952. Nauki humanistyczne i społeczne, Wr. 1974; Skowroński A., Władysław Ochenkowski jako ekonomista, P. 1927 (bibliogr., fot.); – Hahn W., Kronika Uniwersytetu Lwowskiego, Lw. 1899–1912 I–II (bibliogr.); – „Czas” 1908 nr z 9 V i 12 V; „Ekonomista” 1908 t. 1 s. 428–9; „Kwart. Hist.” 1908 s. 547; „Roczn. AU” 1888–1907; – AGAD: c.k. Min. Wyznań i Oświaty 158-u.
Stanisław M. Brzozowski