Okręt Władysław, krypt. Wł. Okr. (1870–1910), redaktor i wydawca. Ur. 29 IV w Warszawie, był synem Rudolfa i Matyldy z Paprockich, młodszym bratem Leona (zob.). Gimnazjum ukończył w Warszawie, następnie kształcił się w zawodzie wydawniczym w Lipsku. Po odbyciu tej edukacji powrócił do Warszawy i rozpoczął działalność księgarsko-wydawniczą. W r. 1901 przeszedł z religii mojżeszowej na kalwinizm. Wydał własnym nakładem wiele przekładów wybitnych dzieł literatury europejskiej, m. in. G. Hauptmanna, E. Rostanda, G. D’Annunzia, R. Kiplinga. Współpracował z „Gazetą Handlową”, później z „Nową Gazetą”, ponadto był kierownikiem „Kalendarza Handlowego”.
Najważniejszym przedsięwzięciem O-a był wydany w Warszawie w r. 1905 Rocznik naukowo-literacko-artystyczny – publikacja o charakterze encyklopedycznym zawierająca krótkie biografie współcześnie żyjących literatów, aktorów, księgarzy, muzyków. Pomimo pewnych braków i nieścisłości Rocznik okazał się książką pożyteczną i do dziś używaną. Również w r. 1905 podjął O. wydawanie gazety pt. „Nowiny” (wychodzącej w poniedziałek i dni poświąteczne), która skupiała działaczy i sympatyków lewicy. Współpracowali z „Nowinami”: Hieronim Kon, Leo Belmont, Bolesław Gorczyński, Mieczysław Srokowski i in. Redagowane interesująco i żywo pismo zyskało powodzenie, ale żywot jego był krótki: po 17 numerach zostało zawieszone. Ciągłe kary prasowe, konfiskaty uniemożliwiały wydawanie gazety, a redaktor i wydawca za tzw. przestępstwa prasowe był parokrotnie aresztowany: w. r. 1906 przebywał w więzieniu na Pawiaku, a w r. 1908 wskutek wyroku warszawskiej Izby Sądowej został skazany na rok twierdzy. Najpierw odsiadywał karę we Włocławku, następnie na Pawiaku. O. jest autorem szkicu: Na Pawiaku. Wspomnienie więźnia stanu („Nowiny” 1905 nr 14–17). Na początku 1908 r. (przed ponownym aresztowaniem) był redaktorem i wydawcą „Wieku Nowego” (a nie jak błędnie podają niektóre nekrologi – „Wieku XX”). Warunki życia więziennego podkopały zdrowie O-owi i spowodowały ciężką chorobę serca. Zmarł 15 VIII 1910 (na 2 tygodnie przed zwolnieniem z więzienia) i został pochowany na cmentarzu Ewangelicko-Reformowanym na Lesznie.
O. był żonaty z Cezarią ze Skorynów i miał z nią córkę.
Karykatura w: „Kur. Świąteczny” 1904 nr 20 s. 5 (rys. Ostojewski-Gajewski); – Bibliogr. Warszawy. Wydawn. ciągłe 1904–18; – Jeske-Choiński T., Neofici polscy, W. 1904 s. 267; Skazanie dziennikarza warszawskiego, „Świat” 1908 nr 48 s. 24 (fot.); Z życia więźniów politycznych na Pawiaku, „Świat” 1906 nr 24 s. 18 (fot.); – Pollack K., Ze wspomnień starego dziennikarza warszawskiego, W. 1961 s. 198–200; – „Tyg. Ilustr.” 1905 nr 16 s. 299 (Rec. Rocznika); – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne z r. 1910: „Bluszcz” nr 35 s. 387, „Kur. Warsz.” nr 225–7, 229, „Nowa Gaz.” nr 371 wyd. poranne, 378 wyd. poranne, „Nowości Ilustr.” nr 34, „Świat” nr 34 s. 20 (fot.), „Tyg. Ilustr.” nr 35 s. 712 (fot.); – IBL PAN: Kartoteka bibliograficzna.
Cecylia Gajkowska