Pieniężny Władysław (1880–1940), drukarz, redaktor, działacz narodowy. Ur. 17 IX w Poznaniu, był najmłodszym synem Marcina, organisty, i Marianny ze Słupińskich, bratem Seweryna-seniora (zob.). W Poznaniu ukończył szkołę podstawową. Potem uczył się drukarstwa. Za namową brata zamieszkał w Olsztynie w połowie 1902 r. Został zecerem w „Gazecie Olsztyńskiej”. Wchodził w skład Centralnego Komitetu Wyborczego na Rzeszę Niemiecką. Po śmierci brata Seweryna (2 XI 1905) P. objął redakcję pisma. Podobnie jak brat, został nieoficjalnym kierownikiem wszelkich działań Polaków w południowej Warmii. W r. 1905 obrano go prezesem Polsko-Katolickiego Tow. Ludowego «Zgoda» w Olsztynie i przewodniczącym Tow. Wyborczego na Warmię. P. był członkiem Polskiej Katolicko-Ludowej Partii zorganizowanej przez Wiktora Kulerskiego, z której ramienia kierował akcją wyborczą. Działalność tej partii wywoływała już w r. 1910 znaczne sprzeciwy ze strony Polskiego Centralnego Komitetu Wyborczego i powodowała tarcia między jej członkiem Andrzejem Samulowskim a P-m. Na wiece przedwyborcze w r. 1910, organizowane w podolsztyńskich wsiach, P. sprowadzał działaczy z Pomorza i Poznańskiego, wśród których głównymi agitatorami byli współpracownicy Kulerskiego, m.in. redaktor Jan Rakowski i Stanisław Kunz. P. był współorganizatorem i pierwszym kierownikiem powstałego w r. 1910 w Olsztynie Banku Ludowego, a także uczestniczył w amatorskim ruchu teatralnym. Również dopomagał miejscowym działaczom w organizowaniu bibliotek Tow. Czytelni Ludowych. W l. 1905–14, kiedy pełnił obowiązki redaktora „Gazety Olsztyńskiej”, trzykrotnie stanął przed sądem niemieckim. Najbardziej surowy wyrok, bo trzy miesiące więzienia, wymierzono P-emu za artykuł Czyliż i Warmia się nie ruszy. Wzywał bowiem warmińskie dzieci, by, podobnie jak dzieci w Poznańskiem, upominały się o nauczanie religii w języku polskim. W czasie pierwszej wojny światowej służył w wojsku niemieckim.
W końcu 1918 r. P. został sekretarzem Polskiej Rady Ludowej na Warmii. W r. 1919 mianowany komisarzem plebiscytowym, pełnił funkcję łącznika między centralą w Kwidzynie a jej delegaturą w Olsztynie. Występował na wiecach przedplebiscytowych. Po przybyciu na teren głosowania Komisji Międzysojuszniczej P. rozpoczął pracę w Konsulacie RP w Olsztynie. W Ajencji Konsularnej i Konsulacie pracował w l. 1921–9 oraz 1932–9 (jako urzędnik kontraktowy). Wciąż jednak, chociaż nieoficjalnie, radą i pomocą wspomagał ruch polski na Warmii, Mazurach i Powiślu. Przed wybuchem drugiej wojny światowej zdołał ukryć się w Warszawie, a potem na Wołyniu. Zmarł 3 III 1940 w Młynowie (pow. Dubno).
Ożeniony był z Pelagią z Lewandowskich (21 XII 1881–16 V 1936), współorganizatorką i kierowniczką Banku Ludowego w Olsztynie, a także w l. 1914–21 kierowniczką Banku Ludowego w Szczytnie, działaczką Zarządu Tow. Kobiet Polskich w Prusach Wschodnich i w okresie międzywojennym Komitetu Opieki nad Dziećmi Polskimi w Prusach Wschodnich. W małżeństwie tym P. miał dwóch synów: Zbigniewa (ur. 1906), lekarza, i Jarosława (ur. 1907), przed drugą wojną światową działacza ruchu młodzieżowego w Niemczech.
Fot. w: Od Sudetów do Bałtyku. Rocznik Ziem Zachodnich i Północnych, W. 1960 s. 90; W. Enc. Powsz. (PWN); Olszewicz, Lista strat kultury pol.; Oracki, Słown. Warmii; Słown. Pracowników Książki Pol.; Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej, W. 1932–8; –Chłosta J., Wydawnictwo „Gazety Olsztyńskiej” w latach 1918–1939, Olsztyn 1977; Grygier T., Warmińska Rada Ludowa w dniach rewolucji w Olsztynie w 1918 roku, „Komun. Mazur.-Warmińskie” 1969; Jasiński J., Andrzej Samulowski 1840–1928. O narodowe oblicze Warmii, Olsztyn 1976 s. 135–6; Lietz Z., Plebiscyt na Powiślu, Warmii i Mazurach w 1920 roku, W. 1958 s. 108, 112, 114; tenże, Władysław Pieniężny – działacz społeczny, redaktor „Gazety Olsztyńskiej”, „Gaz. Olsztyńska” 1976 nr 102; Pieniężny Władysław 1904–1914, „Gaz. Olsztyńska” 1936 nr 77; Szkice olsztyńskie, Olsztyn 1967; Wakar A., Olsztyn 1353–1945, Olsztyn 1971; – Baczewski J., Wspomnienia Warmiaka, W. 1961; – Życiorys Pelagii z Lewandowskich Pieniężnej, opracowany przez Jana Chłostę, w Materiałach Red. PSB.
Jan Chłosta