Miaskowski Wojciech Maksymilian h. Bończa (ok. 1683–1763), poseł na sejmy, kasztelan poznański, wojewoda kaliski. Był synem Franciszka, marszałka dworu królowej Marii Ludwiki, i Franciszki z Grodzieckich, starościanki stawiszyńskiej. Po ojcu odziedziczył M., wspólnie z bratem Michałem, Morawki w pow. poznańskim, sprzedane w r. 1721 Jerzemu Kosickiemu. W r. 1729 wykupił od Macieja Jarnowskiego, starosty kruszwickiego, połowę tego starostwa z miastem Gębice, od którego poczęto zwać tę królewszczyznę starostwem gębickim. Za konsensem królewskim (z 11 XII 1746) formalnie scedował to starostwo bratu Michałowi, który już w r. 1740 występował z tytułem starosty gębickiego. W r. 1729 nabył M. od Antoniego Modlibowskiego za 100 000 złp. dobra Lubasz, Miłkowo i Sławienko w pow. poznańskim. W Lubaszu ufundował w l. 1750–61 kościół parafialny w stylu późnobarokowym, a ok. r. 1756 wystawił pałac. Był też w r. 1761 właścicielem Sannik i części Przyborowa w pow. poznańskim. Zrazu towarzysz, potem porucznik chorągwi pancernej Józefa Mycielskiego, stolnika w. kor., był jeszcze porucznikiem w r. 1729. Jako pułkownik chorągwi husarskiej królewicza Fryderyka występuje w r. 1737, a w r. 1755 jako pułkownik chorągwi husarskiej JKMci i Rzpltej. Wzmiankowany w źródłach jako stolnik wschowski (1733), stolnik poznański (1740) i chorąży kaliski (1747), w jesieni 1756 otrzymał urząd chorążego nadwornego.
W r. 1726 był M. posłem na sejm grodzieński, gdzie reprezentował Wielkopolskę w komisjach do rokowań z carową Katarzyną I i dla wykupienia starostwa drahimskiego zastawionego u dworu berlińskiego. Z sejmiku średzkiego 4 II 1727 obrany został jednym z dwóch posłów do prymasa z podziękowaniem za obronę interesów województw poznańskiego i kaliskiego. W r. 1733 wszedł w skład sądu kapturowego pow. nakielskiego. Na sejmie pacyfikacyjnym 1736 r. podpisał dyplom elekcji Augusta III. Marszałkował sejmikowi średzkiemu 16 IX 1738, z którego obrano go komisarzem na Trybunał Skarbowy w Radomiu (zasiadał w nim i w r. 1739). Posłował na sejm 1740 r. i znów był posłem kaliskim na sejm 1746 r. Popierał wówczas program aukcji wojska i reformy skarbowej, wysuwany przez dwór królewski i Czartoryskich od r. 1738. Brał czynny udział w debatach nad składem i kompetencjami komisji, którą zamierzano powołać do przeprowadzenia lustracji i ustalenia rodzajów podatków oraz sum, jakie miano z nich uzyskać na aukcję wojska. Obawiając się zerwania przyszłego sejmu, M. proponował dać decyzjom komisji moc obowiązujących postanowień prawnych. Równie bezskutecznie zachęcał posłów z województw wschodnich, aby zgodzili się na zrównanie podatkowe z innymi województwami. Należał m. in. do delegacji w sprawie korektury trybunału. Wystąpił wówczas z wnioskiem, aby ustanowić sesję trybunału również w Poznaniu. Gdy czas upływał, a posłowie nie mogli dojść do porozumienia w zasadniczych kwestiach, ostrzegał, «że postronne nacje na zgubę naszą, profitując z naszych kłótni, lepiej o niej radzić będą».
W r. 1757 wszedł M. do senatu, mianowany 2 II kasztelanem kaliskim. W Wielkopolsce najsilniejsze było wtedy stronnictwo dworskie kierowane przez marszałka nadwornego kor. Jerzego Mniszcha, od r. 1758 generała wielkopolskiego. M. należał do głównych działaczy tego stronnictwa, obok Ignacego Twardowskiego i Józefa Mielżyńskiego. Uchodzili oni za ludzi wprowadzonych do senatu przez Mniszcha, dbających o własne korzyści i dalekich od myśli o reformie ustroju państwa. Dn. 3 VIII 1758 M. został odznaczony Orderem Orła Białego, a 18 X t. r. otrzymał kasztelanię poznańską. W dn. 30 X – 7 XI t. r. brał udział w posiedzeniach Rady Senatu i należał do grona 42 osób, które podpisały uchwałę Rady o oddaniu Kurlandii w lenno księciu Karolowi, wbrew polityce przeciwnych temu Czartoryskich. Na tejże Radzie 4 XI zadeklarował się jako przeciwnik liberum veto, które zeszło «na tandetę» od czasu, jak się zmieniło w liberum rumpo. W czasie wojny siedmioletniej w l. 1758–62 przez dobra M-ego przechodziły – niszcząc je – wojska pruskie i rosyjskie. M. wziął więc udział w akcji uregulowania dostaw dla wojsk pruskich. Powstrzymywał także szlachtę od manifestów i starał się w myśl życzeń dworu i Rosji w sposób ugodowy załatwić sprawę prowiantu dla Rosjan. Przesyłał dwukrotnie memoriały dowódcom wojsk rosyjskich, A. Suworowowi w r. 1760 i Buturlinowi w r. 1761, zawierające żądania szlachty co do sposobu, zakresu i odpłatności rekwizycji, co nie było przyjęte przychylnie, oraz doprowadził do wyznaczenia komisarzy od województw wielkopolskich, aby sprawowali nadzór nad dostawami. Myślał też o wysłaniu poselstwa do carowej Elżbiety w celu przedstawienia jej szkód wyrządzonych przez wojska rosyjskie, ale nie doszło ono do skutku.
Dn. 11 VIII 1760 M. został mianowany wojewodą kaliskim. Ukazanie się pierwszego tomu dzieła Konarskiego „O skutecznym rad sposobie” przyjął z uznaniem, choć z powątpiewaniem, i za jedyny środek utrzymania sejmów uważał «stryczek na szyji mówców sejmowych». Gdy przed sejmem 1761 r. rozważano sprawę reformy monetarnej i otwarcia mennicy na zasadzie prywatnego przedsiębiorstwa, M. był zdania, że w takim przypadku należałoby ją poddać pod dozór komisji sejmowej i gwarancję skarbu. Bardziej jednak skłaniał się do poglądu przeciwników tego systemu, którzy główny fundusz menniczy chcieli uzyskać z rewindykacji zaległości po dawnych podskarbich. M. gotował się właśnie do współzawodnictwa z wojewodą poznańskim Antonim Jabłonowskim w zagajeniu i przewodniczeniu Komisji Skarbowej województw poznańskiego i kaliskiego, której reasumpcja miała się odbyć w Poznaniu z początkiem stycznia 1763. Komisja miała zająć się sprawą dostaw dla wojsk pruskich. W atmosferze wzrastających represji pruskich stosowanych wobec ludności wielkopolskiej M. zmarł 14 III 1763, mając lat ok. 80, i pochowany został w kościele lubaskim. Okoliczności jego śmierci opisał K. Rogaliński w liście do J. Mniszcha z 16 III: gbur M-ego zwerbowany przez Prusaków stanął w czapce przed swym dawnym panem i zażądał uregulowania w ciągu 24 godzin swych pretensji, czym M-ego tak «do pasji… przyprowadził, że go zaraz w krześle w nogę i rękę paraliż zaraził i dnia wczorajszego tenże wojewoda kaliski umarł».
Żonaty od 5 III 1737 z Zofią ze Skaławskich, córką Władysława (zmarła 11 II 1769, pochowana w Lubaszu), potomstwa nie pozostawił (wbrew błędnym danym Żychlińskiegó i Uruskiego). Dobra lubaskie odziedziczyła bratanica Katarzyna (córka Michała, kasztelana lędzkiego), żona Franciszka Salezego Miaskowskiego (zob.).
Portrety M-ego i jego żony w kościele parafialnym w Lubaszu (pow. czarnkowski); – Estreicher; Słownik Geogr., V 382–3; Niesiecki; Uruski; Wielądko, Heraldyka, V; Żychliński, II 201, XVI 199, 236, XVII 205, XVIII 102; Błeszczyński J., Spis senatorów i dygnitarzy kor. świeckich z XVIII w., w: Kossakowski S. K., Monografie historyczno-genealogiczne niektórych rodzin polskich, W. 1872; Katalog Zabytków Sztuki w Pol., V z. 2; – Dzieje Wielkopolski, P. 1969–1 774, 859; Konopczyński W., Mrok i świt, W. 1911; tenże, Polska w dobie wojny siedmioletniej, Kr.–W. 1909–11 I–II; tenże, Stanisław Konarski, W. 1926; Łoza S., Historia Orderu Orła Białego, W. 1922; Radwański Z., Prawa kardynalne w Polsce, P. 1952; Szczygielski W., Konfederacja barska w Wielkopolsce, Ł. 1970; Waliszewski K., Potoccy i Czartoryscy, Kr. 1887; – Diariusz sejmu z roku 1746, W. 1912; Pamiętnik prymasa (W. A. Łubieńskiego), w: Dwa stulecia, W. 1910 II; Vol. leg., VI 214, 215, 316, 318; – „Kur., Pol.”; „Wiad. Warsz.” 1763 nr 24 (suplement), nr 29 (suplement); – AGAD: Arch. Roskie XIII/69 (25 listów z l. 1752–62 do J. K. Branickiego), XXIX/18; B. Czart.: rkp. 595, 3835–3852 (listy M-ego do J. Mniszcha); B. Ossol.: rkp. 353, 12770; Pracownia Konserwacji Zabytków w P.: Linette R., Dokumentacja historyczna pałacu w Lubaszu, 1965 (mszp.); – Uzupełnienia W. Dworzaczka na podstawie: Arch. Archidiec. w P.: Liber copul. Paraf. Św. Jana w Poznaniu. Liber mort. Paraf. Lubasz; Arch. Państw. w P.: Akta grodz. Gniezn. 92 k. 273, Konin. 80 k. 158, Kościan. 94 s. 377, Poznań. 442 k. 214v., 217, 492 k. 61v., 517 k. 39, 559 k. 156v., 1220 k. 176, 200, 265, 1221 k. 26.
Hanna Dymnicka-Wołoszyńska