Mokronowski (Mokronoski) Wojciech h. Bogoria (ok. 1605 – po 1687), kasztelan rawski. Rodzina wywodziła się z pow. pyzdrskiego (nazwisko przyjęła od wsi Mokronos, stąd brzmiało ono pierwotnie: Mokronoscy) w Wielkopolsce, skąd przeniosła się na Mazowsze. Mokronowscy posiadali na Mazowszu Jordanowice, Kady, a następnie nabyli Grodzisk Mazowiecki. M. był synem Andrzeja, sekretarza królewskiego i wojskiego warszawskiego, oraz Anny Humieckiej, kasztelanki kamienieckiej. Służbę publiczną zaczął na dworze Zygmunta III. W r. 1612 został biskupim starostą sławkowskim. Wiosną 1624 bawił na studiach w Dillingen. Posłował z woj. rawskiego na sejmy elekcyjne: Władysława IV w r. 1632 i Jana Kazimierza w r. 1648. W r. 1632 był dworzaninem królewskim. Dn. 15 XII 1651 występował na sejmiku warszawskim jako poseł i rzecznik Jana Kazimierza w sprawie podkanclerzego Hieronima Radziejowskiego. Z kolei został chorążym warszawskim. Był posłem na sejm 1659 r.; w r. 1660 wszedł M. do senatu jako kasztelan rawski po Stanisławie Nadolskim. Brał udział w sejmie abdykacyjnym Jana Kazimierza oraz w elekcjach Michała Korybuta (1669) i Jana III Sobieskiego (1674). Na sejmach wybierano M-ego do różnych funkcji; i tak w r. 1659 był członkiem komisji sejmowej dla przeprowadzenia lustracji dóbr kor. w Wielkopolsce; w r. 1660 podpisywał pakty oliwskie; w r. 1662 był deputatem z senatu do aprobaty pewnej tajnej komisji, a w r. 1668 widzimy jego podpis pod dyplomem abdykacji Jana Kazimierza i generalną konfederacją. Głównym centrum jego dóbr był Grodzisk Mazowiecki. W tamtejszym kościele parafialnym ufundował rodzinną kaplicę (wzniesiona 1687). M. miał w pow. sochaczewskim wsie: Leszno, Powązki, Grądy, Czarnów, Łubiec, Chrapkową Wolę (nie znaną dziś), oraz w pow. warszawskim – Zaborów. Posiadał też dzierżawę Księginiczki. W r. 1668 cedował synowi Aleksandrowi wsie: Wałowice – zwaną Jarosławska Wieś, Śrzednia Wieś i Wola w pow. rawskim. M. zmarł po r. 1687.

M. był żonaty najpierw z Zuzanną Ręczajską (zm. 1635), a następnie z Barbarą Załuską, kasztelanką gostyńską. Z tych dwóch małżeństw miał czterech synów: Aleksandra, chorążego rawskiego, Andrzeja, również chorążego rawskiego, Kazimierza, chorążego warszawskiego, i Wojciecha (1650–1679), oraz dwie córki: Annę, zamężną za Stefanem Kazimierzem Grzybowskim, podkomorzym czerskim, i Teresę (Zuzannę), za Marcinem Grudzińskim, podkomorzym inowrocławskim.

Boniecki, VII 134, 167; Niesiecki, I 279, VI 451; Uruski, XI 219–20; Katalog zabytków sztuki w Pol., X z. 4 (epitafia w kościele w Grodzisku Mazowieckim); – Czapliński W., Dwa sejmy w r. 1652, Wr. 1955; – Vol. leg., IV 600, 760, 879, 1018, 1021, 1037, V 318; – AGAD: Metryka Kor. t. 178 k. 512, 207 k. 298–299; – Kartoteka Komitetu Źródeł do Dziej. Życia Umysł. Polski w Materiałach Red. PSB; – Uzupełnienia Włodzimierza Dworzaczka na podstawie: Arch. Państw. w P.: Akta grodz. pozn. 345 k. 24, 706 k. 795.

Adam Przyboś