INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Wojciech Pampuch     

Wojciech Pampuch  

 
 
1800-04-15 - 1866-06-29
Biogram został opublikowany w 1980 r. w XXV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Pampuch Wojciech (Albert Adrian Józef) (1800–1866), botanik, nauczyciel gimnazjum w Trzemesznie. Ur. 15 IV we wsi Biadacz (pow. Opole), był synem chłopa Wawrzyńca i Marii z domu Rink. W latach szkolnych opiekował się nim Jan Pampuch, prawdopodobnie stryj, sołtys Dobrzenia Małego koło Opola. P. początkowo kształcił się w Gliwicach, a następnie w Gimnazjum Św. Macieja we Wrocławiu, gdzie 27 VII 1824 zdał egzamin dojrzałości z wyróżnieniem. Studiował następnie na Uniw. Wrocł.: w l. 1824–5 na Wydziale Teologii Katolickiej, a w l. 1825–8 filologię klasyczną i romańską na Wydziale Filozoficznym; studiował również botanikę pod kierunkiem Chr. L. Treviranusa. W l. 1830–4 pracował jako nauczyciel w Królewskim Katolickim Gimnazjum w Gliwicach, w l. 1835–57 w Królewskim Katolickim Gimnazjum w Trzemesznie. Uczył we wszystkich klasach tzw. historii naturalnej (botanika, zoologia, mineralogia), w klasach niższych łaciny, polskiego, francuskiego, niemieckiego, geografii, historii, kaligrafii i rysunków. Był jednak szczególnie zainteresowany botaniką, której nauczał wg własnego – nowoczesnego jak na owe czasy – programu; nagradzano go za to kilkakrotnie w l. 1839–50. Jego uczniami byli późniejsi wielkopolscy floryści Ferdynand Marten i Józef Szafarkiewicz.

P. był jednym z pierwszych wielkopolskich florystów-Polaków, który opracował pod względem florystycznym północno-wschodnią część Poznańskiego. W r. 1840 ogłosił w Trzemesznie pracę pt. Flora Tremesnensis, zawierającą zestawienie 1370 gatunków roślin naczyniowych, mszaków, porostów, glonów i grzybów z powiatów: gnieźnieńskiego, mogileńskiego, inowrocławskiego, szubińskiego i wągrowieckiego. W książeczce tej obok nazw roślin łacińskich i niemieckich podawał zawsze nazwy polskie, lecz nie wymieniał stanowisk występowania tych roślin, a także podał gatunki nie rosnące w tej okolicy, co ostro krytykowali późniejsi badacze. Miał jednak w rękopisie analogiczne opracowanie pt. Flora Posnaniensis napisane po polsku i uwzględniające stanowiska znalezionych gatunków. Następnie wydał mały podręcznik do nauki botaniki, zadedykowany Treviranusowi, pt. Leitfaden für den Unterricht in der Botanik auf den höheren Lehranstalten des Grossherzoghthums Posen (Trzemeszno 1841), w którym podał także łacińską i polską terminologię morfologiczno-anatomiczną roślin, a w zakończeniu przykładowo polskie diagnozy dla pięciu gatunków (tzn. opis gatunków roślin w języku polskim) z rodzaju przetacznik (Veronica). W liceum ogólnokształcącym w Trzemesznie zachował się do dzisiaj oryginalny zielnik P-a Herbarium Vivum, …Centuria prima. P. opublikował również jedną pracę poświęconą filozofii greckiej pt. Darstellung des philosophischen Gehalts von Plato’s Menon und Würdigung der gegen die Echtheit dieses Gesprächs in neuerer Zeit erhobenen Zweifel (w: Dziesiąte Sprawozdanie Królewskiego Katolickiego Gimnazjum Trzemeszeńskiego z roku szkolnego 1848–1849). W r. 1852 został powołany na członka sądu przysięgłych do Gniezna. Na emeryturę przeszedł 29 IV 1857 i do końca życia mieszkał z rodziną u syna w Pawłowicach koło Leszna, gdzie zmarł 29 VI 1866.

P. był żonaty z Amalią Gaertner i miał siedmioro dzieci: dwóch synów – Wojciecha (1833–1876), proboszcza w Pawłowicach, który w l. 1857–61 był nauczycielem religii w Królewskim Gimnazjum w Lesznie, i Wiktora, oraz córki: Marię, Karolinę, Annę, Klarę, Jadwigę.

 

Rostafiński J., Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin poprzedzony historyczną rozprawą o źródłach, Kr. 1900 s. 48–9, 69, 115; – Historia nauki polskiej, Wr. 1977 III 495, 498; Nauka w Wielkopolsce, P. 1973; Szafranówna H., Przyczynki do historii badań flory poznańskiej, P. 1933 s. 23–4; Fortgesetzte Nachrichten über das Königliche Katholische Gymnasium zu Breslau 1824, Breslau 1824 s. 20; Jahres-Bericht über das Königliche Katholische Gymnasium zu Trzemeszno 1839/40 1856/7 nr 1–18; Programm des Königlichen Katholischen Gymnasium zu Gleiwitz 1866, Gleiwitz 1866 s. 46; – „Dzien. Pozn. R. 8: 1866 nr 148 s. 4, nr 153 s. 3; „Zeitschr. der Botanischen Abteilung Naturwissenschaftliches Vereins der Provinz Posen” R. 8: 1901 nr 1 s. 17–24, nr 2 s. 38–46, R. 14: 1907 nr 1 s. 21–6; – Arch. Paraf. w Czarnowąsach: Liber bapt., 1800; Arch. Paraf. w Pawłowicach: Liber mort. nr 14; Arch. Uniw. Wrocł.

Andrzej Dzięczkowski

 

 
 

Powiązane zdjęcia

   
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Franciszek Karpiński h. Korab

1741-10-04 - 1825-09-16
poeta
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Samuel Bogumił Linde

1771-04-11 - 1847-08-08
leksykograf
 

Roman Komierowski

1846-07-15 - 1924-05-24
polityk konserwatywny
 

Karol Baliński

1817-05-21 - 1864-01-10
poeta
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.