INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Wojciech Papenkowic     

Wojciech Papenkowic  

 
 
Biogram został opublikowany w 1980 r. w XXV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Papenkowic Wojciech (ok. 1613–1681), profesor teologii i rektor Akademii Krakowskiej. Ur. w Uściu Solnym, był synem Wojciecha, bratankiem Jakuba Papenkowica (zob). W Uniw. Krak. immatrykulował się w półr. letn. 1626, dochodząc poprzez bakalaureat (1629) do mistrzostwa sztuk wyzwolonych w r. 1632. Jako bakałarz kierował szkołą Św. Anny, po promocji magisterskiej rozpoczął wykłady na Wydziale Artium jako docent-ekstraneus, pełniąc jednocześnie przez pewien czas (ok. r. 1639) obowiązki seniora szkoły Bożego Ciała na Kazimierzu. W dn. 9 VIII 1636 przedłożył dysertację filozoficzną Questio metaphysica de praeciso entis conceptu, na podstawie której 31 V 1641 został inkorporowany do Kolegium Mniejszego i w tym samym dniu wysłany na dyrektora kolonii akademickiej w Białej Podlaskiej. W dn. 5 I 1645 – jeszcze jako rektor bialski – odbył dysputę inkorporacyjną na temat Questio metaphysica de relationis natura (Kr. 1645), co, przy poparciu stryja Jakuba, otworzyło mu drogę do Kolegium Większego; wszedł doń 14 III t. r. Na Wydziale Filozoficznym wykładał, m. in. jako profesor «Cursus Vladislaviani», do końca półr. zim. 1649/50, piastując w tym czasie szereg urzędów uniwersyteckich i godności kościelnych, m. in. prepozyta i skarbnika Kolegium Większego (1645–6), dziekana Wydziału Artium (1646), kanonika Św. Anny (1646) i Św. Floriana (od 13 XII 1649). Ponadto, prawdopodobnie od r. 1644, był nauczycielem prywatnym Dymitra Jerzego i Konstantego Krzysztofa Wiśniowieckich, którzy w półr. zim. 1644/5 rozpoczęli naukę w Szkołach Nowodworskich. Uzyskawszy 17 VI 1650 bakalaureat teologii, przeszedł na Wydział Teologiczny, na którym w r. 1658 bronił tez ogłoszonej drukiem Questio theologica de processionibus divinarum personarum. W czasie okupacji Krakowa przez Szwedów przebywał prawdopodobnie u boku bpa płockiego Jana Gembickiego, który również później otaczał go troskliwą opieką, często wzywając na swój dwór, gdzie P. miał wygłaszać cieszące się dużą popularnością kazania. Po wyzwoleniu miasta P. jako prokurator Uniwersytetu (1657–9) wziął na siebie trudny obowiązek uporządkowania gospodarki uczelni po zniszczeniach wojennych.

Od wewnętrznych rozgrywek i zwalczających się frakcji w gronie profesorskim oraz burzliwego konfliktu Akademii z bpem krakowskim Piotrem Gembickim trzymał się raczej z daleka, chociaż w r. 1651 podpisał deklarację Uniwersytetu w obronie prawa do odbywania responsji doktorskich, a w r. 1659 opowiedział się, wraz z całym Wydziałem Teologicznym, za legalnością przeprowadzonej w jesieni t. r. elekcji rektorskiej. Prawdopodobnie między r. 1660 a r. 1664 przebywał w Rzymie, bowiem 22 II 1666 jako «doctor S. Theologiae Romanus» nostryfikował w Krakowie, na podstawie ogłoszonej drukiem dysertacji De relationibus divinarum personarum, przywieziony z Sapienzy dyplom doktorski. W stosunkach z ludźmi «mało życzliwy» (Temberski), cieszył się w Uniwersytecie uznaniem; w r. 1650 otrzymał od Kolegium Większego prezentę na fundowaną przez stryja Jakuba prepozyturę szpitalną w Uściu, przed r. 1658 został kanclerzem sieradzkim, w r. 1663 kustoszem, a w r. 1669 prepozytem kapituły Św. Floriana. W r. 1665 dołączył do posiadanych beneficjów altarię św. Leonarda, w r. 1666 tytułował się ponadto protonotariuszem apostolskim, kanclerzem łęczyckim i proboszczem w Nowym Korczynie. W r. 1666 po śmierci Mikołaja Sulikowskiego objął katedrę teologii, t. r. został powołany na stanowisko bibliotekarza Kolegium Większego, a w l. 1665–76 był prowizorem Bursy Starnigielskiej, w r. 1669 reprezentował Uniw. Krak. na sejmie elekcyjnym w Warszawie. Wybrany po raz pierwszy na urząd rektora w półr. zim. 1679/80, piastował tę godność jeszcze dwukrotnie: w półr. letn. 1680 i półr. zim. 1680/1. Zmarł w czasie zarazy 7 I 1681 w Krakowie.

 

Portret olejny na blasze na nagrobku z czarnego marmuru w kościele Św. Floriana (fot. w: Cerchowie M. i S., Pomniki Krakowa, Wyd. F. Kopera, Kr.–W. 1904 III 276), kopia w Muz. UJ.; – Estreicher; – Hajdukiewicz L., Biblioteka Jagiellońska w l. 1655–1775, w: Hist. B. Jag., I; Wicher W., X. Szymon St. Makowski, teolog i moralista polski w XVII w., Kr. 1929; – Album stud. Univ. Crac., IV; Metryka promowanych Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1639–1741, Wyd. H. Barycz, „Nasza Przeszłość” T. 3: 1947; Statuta nec non liber promotionum; Szlachetka S., Prosphonema syncharmaticum, Kr. 1666; Temberski, Roczniki; – Arch. UJ: rkp. nr 19 s. 275 i passim, nr 20 s. 321–322 i passim, nr 37 s. 471, 541 i passim, nr 64 s. 132–136 i passim, nr 76; B. Jag.: rkp. nr 220, nr 226 IV, nr 1981, nr 2267 s. 222, 244–245.

Leszek Hajdukiewicz

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.