Prażmowski Wojciech Remigian h. Belina (zm. 1685), chorąży nadworny kor. Był synem Andrzeja, kaszt. warszawskiego, i Jadwigi Zofii z Kożuchowskich, bratem Mikołaja (zob.), Samuela Jerzego (zob.) i Franciszka (zob.).
W r. 1648 P. uczestniczył w elekcji Jana Kazimierza, oddając swój głos z ziemią warszawską. Dn. 22 XI 1658 został mianowany – z podstolego bracławskiego – podkomorzym czerskim. W r. 1661 brat prymas zabiegał u marszałka i hetmana Jerzego Lubomirskiego, aby wziął do siebie chorągiew P-ego, «żeby go pan stary [Stanisław Rewera Potocki] nie zagarnął». W l. 1663–7 miał P. chorągiew pancerną w sile 120–170 koni. W r. 1659 był już chorążym wołyńskim. W r. n. brat prymas zabiegał dla P-ego o jakiś urząd u Ludwika XIV, gdyby doszło w Polsce do elekcji Francuza. Dn. 25 V 1668 został P. starostą grodzkim łomżyńskim; t. r. posłował z ziemi łomżyńskiej na sejm abdykacyjny, a następnie był na konwokacji i podpisał akt generalnej konfederacji za przykładem brata prymasa z zastrzeżeniem praw Kościoła i księstwa mazowieckiego wobec innowierców. Wziął też udział w elekcji w r. 1669 i został wtedy deputatem do paktów konwentów. Michał Korybut, chcąc pozyskać rodzinę oponenta prymasa, mianował P-ego 7 X t. r. (po bracie Samuelu) chorążym nadwornym kor. W r. 1670 współpracował P. z malkontentami przeciw królowi i jesienią t. r. towarzyszył francuskiemu agentowi J. de Courthonnowi, opatowi Paulmiers, ze swej wsi Osuchowa do Lwowa do hetmana Jana Sobieskiego. W drodze powrotnej znowu gościł opata u siebie, a potem zawiózł do prymasa do Łowicza. W r. n. wziął P. udział w kampanii Jana Sobieskiego na Ukrainie i w październiku 1671 po bitwie pod Bracławiem stał ze swą chorągwią w Ładyżynie. Z ramienia malkontentów, przede wszystkim brata prymasa, jeździł w r. 1672 do Wiednia w sprawie ewentualnej detronizacji króla Michała.
Dn. 1 VII 1672 podpisał P. akt konfederacji malkontentów, szukających opieki we Francji i spiskujących przeciw królowi Michałowi. W lecie t. r. walczył na Ukrainie pod komendą kaszt. podlaskiego Karola Łużeckiego. Wojska te zostały zniesione 22 VII przez Kozaków między Czetwertynówką a Batohem; niebawem P. «zrestaurował» rozbitą chorągiew i uzupełnił jej skład. W dalszym ciągu wojny z Turcją P. pozostawał pod rozkazami Sobieskiego. W gołąbskim obozie konfederatów spotkał się mimo to z gwałtowną krytyką, tylko pozornie za niestawienie się w pospolitym ruszeniu, a właściwie za profrancuskie i promalkontenckie sympatie. Dlatego ukarano go pozbawieniem godności chorążego nadwornego kor., odebrano mu też star. łomżyńskie oraz ogłoszono konfiskatę dóbr dziedzicznych. Brat prymas w swym „Wywodzie niewinności …” starał się uniewinnić P-ego. Generalny zjazd konfederatów w Warszawie, który niebawem przekształcił się w sejm pacyfikacyjny, skasował 25 II wyroki na malkontentów, a więc i na P-ego. Z początkiem marca 1673 w prymasowskim Ujazdowie przyjmował P., wraz z Sobieskim, wysłanników z generalnego zjazdu dla ostatecznego ułożenia warunków zgody malkontentów z konfederatami. W l. 1673–9 miał chorągiew kozacką w sile 73–143 koni. P. podpisał jako świadek testament brata prymasa, był obecny przy jego zgonie 15 IV jako jedyny z braci. W r. 1674 uczestniczył w konwokacji, podpisał generalną konfederację jako poseł łomżyński i został deputowany do Trybunału Skarbowego w Radomiu. Wziął też udział w elekcji Jana Sobieskiego wraz ze swą ziemią, podpisując się jako star. łomżyński i rotmistrz królewski. Posłował następnie na sejm w r. 1676 (koronacyjny) oraz na sejm w r. 1681. W wiedeńskiej kampanii brała udział chorągiew pancerna P-ego, wchodząca w skład pułku królewskiego.
P. był dziedzicem Pękoszewa i Woli Pękoszewskiej koło Skierniewic w woj. rawskim oraz do r. 1659 Godziszowa, Wir i Wyganowa w woj. lubelskim (sprzedał je bratu prymasowi), a od r. 1667 nadto posiadał Łopiennik Lacki i Łopiennik Ruski w pow. krasnostawskim w ziemi chełmskiej, o których zwrot sejmik proszowski 3 II 1666 upomniał się na rzecz niejakiego Choińskiego. Pierwsza żona wniosła P-emu Osuchów koło Błonia w woj. mazowieckim, na mocy testamentu brata Mikołaja (1673) wziął z rodzinnych dóbr część Prażmowa i Bobrowce w ziemi czerskiej. Umarł w r. 1685 (przed 10 IX, nominacja dla następcy na chorąstwie nadwornym).
P. był żonaty dwukrotnie: pierwszą jego żoną była Anna z Radziejowskich, córka Hieronima, a siostra kardynała Michała, drugą Zofia Świętosława z Dunin Rajeckich, trzykrotna wdowa, po Władysławie Leszczyńskim, podkomorzym brzeskim lit., Adamie Sakowiczu, woj. smoleńskim, i Mikołaju Potockim (zob.). Z pierwszego małżeństwa P. miał syna Hieronima Kazimierza, star. mszczonowskiego, z drugiego synów: Mikołaja, płka wojsk saskich, i Pawła (zm. 1706), star. łomżyńskiego od 10 IX 1685 i zambrowskiego, posła na sejmy w l. 1688/9, 1693, 1696 – konwokacyjny i 1697 – elekcyjny.
Korytkowski, Arcbpi gnieźn.; Niesiecki; Żychliński, XXIV 113; – Korzon T., Dola i niedola Jana Sobieskiego, Kr. 1898 III 59, 177, 268, 363; Przyboś A., Konfederacja gołąbska, Tarnopol 1936; tenże, Michał Korybut Wiśniowiecki, Kr. 1984; Wimmer, Materiały do zagadnienia organizacji armii, Studia i Mater. do Hist. Wojsk., VI cz. 1 s. 236, VII cz. 2 s. 410, VIII cz. 1, 2 s. 260; tenże, Wyprawa wiedeńska 1683 r., W. 1957 s. 174; – Akta do dziej. Jana III; Akta sejmikowe woj. krak., III; Diariusz kołowania i konfederacji pod Gołębiem i Lublinem w 1672 r., Oprac. A. Przyboś i K. Przyboś, Wr. 1972; Kochowski W., Roczników Polskich Klimakter IV…, Lipsk 1853 s. 254, 276; Pamiętniki historyczne, Wyd. L. Hubert, W. 1861 I; Pisma do wieku Jana Sobieskiego; Relacja ambasadora K. L. Schaffgotscha o elekcji polskiej 1669, „Teki Archiwalne” T. 5: 1957 s. 160; Vol. leg., IV 235, 948, 1024, 1065, V 34, 37, 224, 246, 313; – AGAD: Metryka Kor. t. 201 k. 97 – t. 209 k. 128v., t. 206 k. 550v., t. 393 k. 76, Sigillata t. 10 s. 185, t. 14 s. 22; Arch. Wyższej Szkoły Pedagog, w Kr.: Jadwisieńczak M., Działalność polityczna M. Prażmowskiego jako kanclerza i prymasa, Kr. 1980 (praca doktorska).
Adam Przyboś