INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Wojciech Rzyszczewski (Ryszczewski) h. Pobóg  

 
 
IV 1711 - 1786-05-02
Biogram został opublikowany w latach 1992-1993 w XXXIV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Rzyszczewski (Ryszczewski) Wojciech h. Pobóg (1711–1786), kasztelan buski i lubaczowski. Ur. w kwietniu, był synem Jana Adama i Franciszki z Moszyńskich, córki Piotra.

Wg informacji herbarzy R. był w r. 1731 cześnikiem nowogródzkim i t. r. (lub w r. 1733) generalnym komisarzem ceł skarbu królewskiego na Rusi. W r. 1741 został miecznikiem wołyńskim (pierwsza data nominacji: 1 XI 1738, kolejne przywileje 20 X 1740, 9 VI 1744), łowczym wołyńskim był od 26 VI 1754. W styczniu 1755 był we Lwowie, gdzie ucierpiał podczas zamieszek wywołanych przez star. kaniowskiego Mikołaja Potockiego. R. prosił w związku z tym hetmana w. kor. Jana Klemensa Branickiego o protekcję w sądach. Jako łowczy wołyński posłował na sejm 1760 r. z woj. wołyńskiego; w marcu 1761 zawiadamiał dwór (Jerzego Augusta Mniszcha), że jedzie w Bracławskie starać się o poselstwo na sejm nadzwycz. Radził, by zerwać sejmik łucki na początku.

W czasie bezkrólewia popierał (wg Żychlińskiego) woj. ruskiego Augusta Czartoryskiego. W r. 1767 posłował na sejm z woj. wołyńskiego, nie znalazł się jednak w składzie delegacji i nic o jego udziale w sejmie nie wiadomo. Dn. 29 XI 1774 został R. kasztelanem buskim. W r. 1780 król prosił R-ego o względy dla Mateusza Czarnka, powołując się na przyjaźń R-ego z Jackiem Ogrodzkim. Przez sejm 1780 r. wyznaczony został R. na sędziego sejmowego na kadencję rozpoczynającą się 1 II 1781. W r. n. otrzymał Order św. Stanisława, przesłany za pośrednictwem Michała Mniszcha, marszałka nadwornego lit. Dziękując zań królowi dziękował równocześnie za kasztelanię (17 II 1782, list z Wyżgródka). Na deliberatoria przedsejmowe odpowiadał królowi (28 IV 1782), że należy przede wszystkim zająć się religią «w wieku tym gdzie rozwolnione chuci powszechną obyczajom przyniosły skazę». Radził więc «ubezpieczyć religię», przywrócić królowi szafunek łask i zadbać o rozwój handlu. Kolejny raz został wyznaczony na sędziego sejmowego (na kadencję od 1 II 1783) przez sejm 1782 r. Dn. 7 X 1783 postąpił na kaszt. lubaczowską. T. r. został członkiem stanów galicyjskich. Ostatni raz został sędzią sejmowym na sejmie 1784 r. (na piątą kadencję). W liście do króla z 2 IV 1785 wyrażał zastrzeżenia do prawidłowości rozgraniczeń porozbiorowych; jego zdaniem niesłusznie znalazła się w kordonie cesarskim wieś Hnilice należąca do dóbr wyżgrodzkich R-ego.

R. oprócz rodowego Rzyszczowa (Rzyszczewa) w pow. włodzimierskim i klucza podwołoczyskiego (Podwołoczyska nad Zbruczem) miał (na pewno już w r. 1754) królewszczyzny Uwin (Uwiń) i Kustyn (Kusztyn) w pow. bełskim oraz star. niegrodowe rudeńskie (Rudenko Lackie i Ruskie) w pow. brodzkim; w r. 1769 przekazał je synowi Adamowi. W r. 1758 zamienił z Franciszkiem Salezym Potockim wniesione przez żonę wsie w ziemi czerskiej (wg herbarzy Giełczyn, Rososz i Rososzki, Żelazne; nazwy tych wsi nie są wymienione w Słown. Geogr.) oraz królewszczyznę Rawicz (może Rawica ?) w woj. sandomierskim na klucz Wyżgródek w pow. krzemienieckim. Odtąd Wyżgródek stał się jego rezydencją. Wymurował kościół Franciszkanów w Druszkopolu (w r. 1779 poświęcony), co wdzięczni zakonnicy uczcili panegirykiem (w r. 1779) oraz ofiarowaniem sztychu na atłasie, odbitego z nie istniejącego już obrazu Najśw. Marii Panny z kościoła w Połonnem. R. zmarł 2 V 1786, pochowany został w Wyżgródku.

Z małżeństwa z Marianną z Suskich, córką Michała Maurycego, łowczego łomżyńskiego, regenta kancelarii koronnej, i Anny z Karlińskich, R. miał syna Adama (zob.); możliwe, że miał starszego syna. Córkami R-ego były: Tekla (ur. 1759, ochrzczona 29 XII t. r. w Rzyszczowie), po śmierci męża Mateusza Baworowskiego (1748–1814) wizytka w Krakowie, gdzie pod imieniem Marii Fremioty, po 10 latach w zakonie, zmarła 28 VII 1831, oraz Katarzyna, żona Rafała Myszki Chołoniewskiego (zob.), miecznika w. kor., która zmarła tragicznie w pożarze w r. 1793.

 

Portret R-ego i jego żony był w kościele w Wyżgródku; – Estreicher; Słown. Geogr. (Druszkopol, Podwołoczyska, Wyżgródek, Żukowce); – Boniecki (Chołoniewscy, Baworowscy); Borkowski, Almanach, II; Pułaski, Kronika; Żychliński, XIX; Łoza, Kawalerowie; Sozański, Imienne spisy osób; – Aftanazy R., Materiały do dziejów rezydencji, W. 1988 T. V A; Konopczyński W., Polska w dobie wojny siedmioletniej, Kr. 1909–11 II; Stecki F., Listy z wycieczek po Wołyniu, „Tyg. Ilustr. Warsz.” 1863 s. 19–20; – Vol. leg., IX 3, 9; – AGAD: Arch. Roskie, rkp. XIX/29, Sigillata 28 s. 370, 33 s. 68, 35 s. 136; Arch. SS Wizytek w Kr.: Księga ślubów s. 143, nr katalogu 130; B. Czart.: rkp. 686, 698, 723, 3844; B. PAN w Kr.: rkp. 1139 (Series posłów… i Diariusz sejmu 1767), 6898.

Maria Czeppe

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Cyprian Godebski

1765 - 1809-04-19
poeta
 

Jan Potocki h. Pilawa

1761-03-08 - 1815-12-23
powieściopisarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.