Serebryski (Serebrzyński) Wojciech h. Korczak (zm. 1649), kanonik katedralny, krakowski, fundator. Pochodził z rodziny osiadłej w ziemi chełmskiej, był synem Andrzeja, pisarza ziemskiego chełmskiego (1600–9) i Zofii Żegocianki z Mojkowic.
W r. 1620 był S. kustoszem kolegiaty opatowskiej (do października 1629), w r. 1621 nadto kanonikiem kolegiaty tarnowskiej, plebanem w Zassowie. Zatrudniony na dworze bpa krakowskiego Marcina Szyszkowskiego pełnił głównie czynności administracyjne; najczęściej przebywał w rezydencjach biskupich w Bodzentynie, Iłży i w Kielcach. Z instytucji bpa Szyszkowskiego (10 VII 1628) został S. przyjęty 26 VIII 1628 do kapituły katedralnej krakowskiej i objął kanonię przez prokuratora Jana Olchowskiego. Osobiście zjawił się w kapitule 15 IX i stale uczestniczył w jej posiedzeniach do października t.r. W lutym 1629 przybył na kapitułę generalną, lecz niebawem zaprzestał udziału w posiedzeniach. Powodem było nadanie w marcu t.r. tej samej kanonii Piotrowi Korycińskiemu, prezentowanemu przez marszałka w. kor. Mikołaja Wolskiego. Dn. 3 X 1629 doszło do ponownej recepcji S-ego na kanonię uposażoną na Raciborowicach i 24 XII zdecydowano ostatecznie, aby S. pozostał przy tej kanonii, a Koryciński przy Marchocicach. W styczniu 1630 przebywał z ramienia kapituły w dobrach pabianickich, gdzie opisywał szkody wyrządzone przez wojsko. Od marca t.r. bywał na przemian w Kielcach i Krakowie.
Od jesiennej kapituły generalnej 1630 r. powierzano S-emu coraz ważniejsze obowiązki. Objąwszy 6 II 1631 zarząd dobrami Raciborowice, wyprowadził je w krótkim czasie z upadku. Kilkakrotnie wybierano go na prokuratora kapituły: 5 X 1633, ponownie 7 X 1634, 3 X 1639, 8 X 1640, 5 X 1641 i 3 X 1648. W maju 1634 wraz z kanonikiem Marcinem Starczewskim protestował w grodzie krakowskim w imieniu kapituły i całego duchowieństwa diec. krakowskiej przeciw próbie obciążenia duchowieństwa poborem na mocy uchwały szlacheckiej, podjętej podczas okazowania pod Krakowem. W grudniu t.r. mianowano S-ego kolektorem kontrybucji uchwalonej na synodzie prowincjonalnym. Dn. 11 VIII 1635 został powołany na administratora opactwa tynieckiego z powodu przedłużającego się wakatu i zarządzał nim do objęcia opactwa przez królewicza Karola Ferdynanda Wazę w sierpniu 1636.
Dzięki zdolnościom organizacyjnym S. sprawował pieczę nad licznymi dobrami. W r. 1637 otrzymał od bpa krakowskiego Jakuba Zadzika przywilej na dziesięciny z kilku wsi (m.in. z Sędzisławic i Boruszowa), a w maju 1640 powierzono w administrację Sieradzice. Jego wsiami prestymonialnymi były kolejno: Garlica (1634), Borek (1636), Dziekanowice (1641), Tonie (1645). Od 9 II 1640 był prowizorem seminarium diecezjalnego. Dn. 18 VIII 1641 został starszym Arcybractwa Miłosierdzia i Banku Pobożnego w Krakowie. W grudniu 1644 był deputowany przez kapitułę na sejmik przedsejmowy zwołany na pocz. stycznia 1645 do Proszowic. W lecie t.r. został wydelegowany do witania nuncjusza Jana de Torres. W l. 1645 i 1646 wysyłano go na sądy biskupie do ks. siewierskiego. Jako delegat kapituły uczestniczył w sejmie warszawskim w czerwcu 1647. Od r. 1633 był sekretarzem królewskim. W czasie bezkrólewia po śmierci Władysława IV przedłożył 1 VII 1648 w grodzie krakowskim protest bpa krakowskiego Piotra Gembickiego i kapituły katedralnej przeciw naruszaniu przywilejów Kościoła katolickiego w związku z konfederacją woj. krakowskiego opowiadającą się za zachowaniem praw różnowierców.
W katedrze był S. odpowiedzialny za służbę liturgiczną; zajmował się z ramienia kapituły remontami i urządzaniem świątyni. Dochody ze swoich beneficjów przeznaczał S. na fundacje, przede wszystkim na odnowienie i uświetnienie katedry wawelskiej. Jedną z pierwszych jego fundacji (1628) był patronalny ołtarz w kaplicy św. Małgorzaty (obecnie zakrystia), wykonany z drewna (nie zachowany). Ufundował, wspólnie z kanonikiem Wojciechem Dąbrowskim, drewniane retabulum (nastawę) do ołtarza św. Wojciecha w ambicie. W l. 1632–4 S. za zgodą kapituły zajmował się przebudową ołtarza Ukrzyżowanego Pana Jezusa w ambicie katedry, łożąc na ten cel własne fundusze oraz czerpiąc z legatu testamentowego kanonika Stanisława Garwaskiego. Za sprawą S-ego zbudowane zostały stopnie marmurowe, mensa oraz szafa ołtarzowa ujęta kolumnami, ozdobiona srebrną blachą, na tle jej umieszczono słynący cudami gotycki krucyfiks (królowej Jadwigi). W r. 1636 z fundacji S-ego wykonano posadzkę od konfesji św. Stanisława do głównego wejścia. Dn. 4 IV t.r. zaproponował kapitule, że ufunduje główne drzwi do katedry. W l. 1636–8 powstał, zachowany do dzisiaj, marmurowy portal, w którym osadzono gotyckie wrota, a w l. 1643–4 pojawiło się zadaszenie z kasetonami. Ufundowany przez S-ego portal opatrzono na osi hierogramem Chrystusa i herbem bpa Zadzika. W tym samym czasie powstał, także z funduszy S-ego, pokrewny stylistycznie portal przy południowym wejściu do katedry, oznaczony herbami: S-ego, Zadzika i kapituły, dopełniony inskrypcją na fryzie. Na początku l. czterdziestych dozorował wznoszenie krypt pod ambitem katedry; własnym kosztem kontynuował kładzenie posadzki. Od r. 1645 S. odnawiał w katedrze własnym sumptem kaplicę Mariacką (Narodzenia Najśw. Marii Panny, zwaną też mansjonarską lub Batorego); do kaplicy tej ufundował: drewniane tabernakulum w kształcie tempietta, ozdobione kutymi w srebrze płaskorzeźbami i ornamentami, antepedium «szczerosrebrne» oraz w r. 1647 dwa kandelabry ze srebra. Uzyskawszy zezwolenie na zabranie nieużytecznych w katedrze brązów, polecił przetopić je na kraty zamykające wejście do kaplicy; wykonano je prawdopodobnie w Gdańsku w r. 1648. W t.r. wyłożono ściany kaplicy czarnym marmurem dębnickim, zbudowano marmurowe stalle i identyczne portale z herbami fundatora oraz wzniesiono emporę łączącą kaplicę z zamkiem królewskim. Poza katedrą S. przeznaczył – wg Kaspra Niesieckiego – fundusz na wystrój jednej z kaplic w krakowskim kościele św. Piotra i Pawła. Wśród wykonawców zleceń S-ego, czyli w kręgu jego mecenatu artystycznego najprawdopodobniej znajdowali się: Sebastian Sala, Bartłomiej Stopano i Baltazar Kuntz.
Ponadto S. ofiarował katedrze różne wyroby złotnicze: parę kandelabrów do grobu św. Stanisława (1631), złotą puszkę na eucharystię (1648), a także srebrną statuetkę św. Wojciecha z krzyżem arcybiskupim; dary te trafiły do skarbca (obecnie nie istnieją). Ufundował sukienkę ze srebra na obraz Matki Boskiej Śnieżnej w kaplicy św. Tomasza Apostoła (bpa Samuela Maciejowskiego). W r. 1644 przeznaczył kapitał na odprawianie mszy w święto ofiarowania Najśw. Marii Panny i zapisał fundusz na wsi Garbów dla kapituły, wikariuszy, mansjonarzy, rorantystów i seminarzystów. S. mieszkał w Krakowie w kamienicy zw. Zerwikaptur przy ul. Kanoniczej. W ostatnich latach chorował, mimo to do ostatnich miesięcy życia wypełniał swoje obowiązki. Zmarł 28 XII 1649 w Krakowie, pochowany został w katedrze wawelskiej pod kaplicą Mariacką, w której umieszczono skromne epitafium S-ego.
Portret epitafijny na blasze w katedrze na Wawelu (reprod. w: Cerchowie M. i S., Pomniki Krakowa. Kr. 1904 III ilustr. 322); Estreicher; Podr. Enc. Kośc.; Niesiecki; Urzędnicy, III z. 2 (dotyczy ojca); Katalog zabytków sztuki w Pol., IV (Miasto Kraków) cz. 1 Wawel; Łętowski, Katalog bpów krak., IV; Rożek M., Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa, W. 1993; – Bastrzykowski A., Kolegiata św. Marcina w Opatowie i jej kapituła, Ostrowiec 1948 Cz. 2; Grabowski A., Kraków i jego okolice, Kr. 1844 s. 155; Kretschmerowa M., Portale domów krakowskich XVII–XVIII w., Kr. 1957 s. 19; Książka pamiątkowa Arcybractwa Miłosierdzia i Banku Pobożnego w Krakowie, Kr. 1884 s. 300; Łętowski L., Katedra krakowska na Wawelu, Kr. 1859 s. 54; Mączyński J., Pamiątka z Krakowa, Kr. 1845 II 25, 29; Opis miasta Krakowa i jego okolic, Kr. 1872 s. 41; Polkowski I., Skarbiec katedralny na Wawelu, Kr. 1882 s. 15; Radzikowski E. W., Kraków dawny i dzisiejszy, Kr. 1902 s. 355; Rożek M., Katedra wawelska w XVII w., Kr. 1980; Samek J., Polskie rzemiosło artystyczne, czasy nowożytne, W. 1984; Śnieżyńska-Stolot E., Krucyfiks królowej Jadwigi w katedrze na Wawelu, „Biul. Hist. Sztuki” T. 28: 1966 s. 251, Tatarkiewicz W., Czarny marmur w Krakowie, Prace Kom. Hist. Sztuki, X, Kr. 1952 s. 117; Wojciechowski T., Kościół katedralny w Krakowie. Kr. 1900; Wyczawski H. E., Biskup Piotr Gembicki, Kr. 1957; – Akta sejmikowe woj. krak., II; Barszcz P., Oratio ad iusta exequiarum Adalberti Serebryski canonici Cracoviensis, Cracoviae 1650; Pruszcz P. H., Klejnoty stołecznego miasta Krakowa, Kr. 1745 s. 7; Starowolski, Monumenta Sarmatarum; Temberski, Roczniki; Wielewicki, Dziennik. IV; Zbiór dyplomów klasztoru mogilskiego przy Krakowie, Kr. 1865; – AP w Kr., Oddz. Miejski: Katalog Drukowany, Perg. 179; Arch. Kapituły Metropolitalnej w Kr.: Acta actorum t. 12 k. 260, 261–267, 276–277, 287, 292, 296–298, 303–313, 327, t. 13 k. 6, 149, 174, 177, 182–183, 207, 211, 243, 247, 272, 328, 445, 470, 488, 516, 585, 599, t. 14 k. 74, 77, 159, 176, 181, 371, 447, 636, 698, 714–715, Inwentarz nr 4 (1692), Liber fabricae Ecclesiae Cathedralis Cracoviensis t. 2 k. 121, 125, 157, 161, 165, 168–169, Wizytacja bpa K. Łubieńskiego (Wiz–63), s. 13, 417, Wizytacja bpa A. Trzebickiego t. 1 (Wiz–51) s. 14, 20–21, 32, 40, 148, 296–297, t. 3 (Wiz–53) s. 81, 93, 147; Arch. Kurii Metropolitalnej w Kr.: Acta episcopalia t. 42 k. 403, 486, 638, 701, t. 43 k. 187, 219, 264, 568, t. 44 k. 52, 158, 171, 310, 354, 552, 619, 687, Wizytacja bpa J. Zadzika 1638 (43) k. 2, 199; B. Czart.: rkp. 1657 s. 443, rkp. 2244 s. 125, 135, 145, 149, 159, 171, 173; B. Jag.: rkp. 264 k. 12; – Wypisy arch. Kingi Gaworskiej z W.
Rafał Róg