Rauch Zdzisław Jan (1883–1964), inżynier elektryk i dyrektor elektrowni. Ur. 11 II w Horodence, był synem Teodora Franciszka, adwokata, i Marii z Lenartowiczów, miał m. in. brata Zygmunta (ur. 1881), adwokata, i siostrę Janinę (ur. 1888), lekarza medycyny.
R. ukończył z odznaczeniem gimnazjum w Samborze (1901), po czym odbył studia inżynierskie na Wydziale Budowy Maszyn Szkoły Politechnicznej we Lwowie (dyplom uzyskał w r. 1906) oraz uzupełniające studia na politechnice w Wiedniu w dziedzinie elektrotechniki (1909). Po powrocie do kraju R. kierował elektrownią miejską w Nowym Targu do r. 1911, potem był kierownikiem budowy elektrowni miejskiej w Nowym Sączu, a następnie naczelnikiem ruchu i dyrektorem tejże elektrowni. W r. 1920 R. został dyrektorem Elektrowni Okręgowej w Zagłębiu Krakowskim (EOZK) w Sierszy Wodnej koło Trzebini, jednej z największych elektrowni polskich okresu międzywojennego, należącej do dużego zgrupowania elektryfikacyjnego «Siła i Światło». Przyczynił się wówczas do rozbudowy zarówno elektrowni EOZK, jak też rozwoju sieci elektrycznych w tym regionie. Oprócz tego sprawował nadzór nad stanem sieci elektrycznych w Zakopanem i gazownią w Oświęcimiu.
Od r. 1912 R. był czynny w Polskim Tow. Politechnicznym we Lwowie. W r. 1919 należał do współzałożycieli Stowarzyszenia Elektryków Polskich (SEP). Był członkiem Komisji Gospodarki Elektrycznej Polskiego Komitetu Energetycznego, zajmującej się zagadnieniami szerokiej elektryfikacji kraju. Uczestniczył w obradach i zgromadzeniach Związku Elektrowni Polskich (ZEP), wchodził do rady ZEP i spółdzielni ZEP pn. «Polskie Elektrownie» (od r. 1925). Jako członek delegacji polskiej uczestniczył w obradach Międzynarodowego Związku Wytwórców i Rozdzielców Energii Elektrycznej (UNIPEDE) w r. 1928 w Paryżu. Ponadto był członkiem rady i delegatem na walne zebrania Stowarzyszenia Dozoru Kotłów Parowych w Warszawie. Był też radcą Izby Przemysłowo-Handlowej w Krakowie oraz przewodniczącym rady nadzorczej Fabryki Tektury «F. Romaszkan» S. A. w Wadowicach. R. ogłosił wiele artykułów na temat taryf elektrycznych oraz wspólnie z I. Baranem skrypt pt. Elektrotechnika ogólna. Atlas (Lw. 1905).
Po wybuchu drugiej wojny światowej w r. 1939 i zajęciu Polski przez Niemców R. został zwolniony ze stanowiska dyrektora EOZK i przesunięty do pracy w dziale taryf, umów i gospodarki licznikowej w elektrowniach w Sierszy i Jaworznie. Za odmowę podpisania niemieckiej listy narodowościowej (Volksliste) w r. 1943 zwolniono go z pracy w EOZK i do końca okupacji był urzędnikiem zakupów w kopalni węgla «Artur» w Sierszy. Po wojnie R. objął w r. 1945 kierownictwo działu energetycznego w Krakowskim Zjednoczeniu Przemysłu Węglowego, a po likwidacji tej instytucji przeszdł na stanowisko głównego inżyniera w Jaworznicko-Mikołowskim Zjednoczeniu Przemysłu Węglowego. W l. 1949–57 R. pracował jako inżynier sieciowy w Zakładzie Energetycznym Kraków-Teren. Jako rzeczoznawca przemysłu energetycznego i urządzeń maszynowych był doradcą w tym zakresie i opracował sporo materiałów dokumentacyjnych dla potrzeb energetyki. Zmarł po długiej chorobie dn. 1 VIII 1964 w Krakowie, pochowany został na cmentarzu Rakowickim. Był odznaczony m. in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Polonia Restituta i Złotą Odznaką Honorową SEP.
W małżeństwie ze Stefanią Konstancją z Zabrzeskich (ślub 1913) R. miał czworo dzieci: Annę Marię (ur. 1915), inżyniera rolnika, Jadwigę Wandę (ur. 1916), zamężną Mianowską, nauczycielkę muzyki, pianistkę, Jana Feliksa (ur. 1921), zmarłego w czasie działań wojennych 1939 r., i Adama Wojciecha (ur. 1922), inżyniera elektryka.
Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Spis inżynierów elektryków polskich, W. 1936; Informator o władzach i organach SEP, W. 1939 s. 43; Lista uczestników X Walnego Zgromadzenia SEP na Bałtyku, 26–30 VII 1938; – Dziesięciolecie Światowej Konferencji Energetycznej i Polskiego Komitetu Energetycznego 1926–1936, W. 1936 s. 27; Fuchs F., Łaszczyńska O., Prus J., Cegiełki wawelskie, Kr. 1972; Historia elektryki polskiej, W. 1976–7 I–II; Księga pamiątkowa Polskiego Towarzystwa Politechnicznego, Lw. 1937 s. 45; Ziomek J. M., Życie gospodarcze w okręgu Krakowskiej Izby Przemysłowo-Handlowej 1850–1930, Kr. 1930 s. 88 (fot.), 125; – Przewodnik Przemysłu i Handlu Polskiego, W. 1930–1 IV 337, 343; Regulski J., Blaski i cienie długiego życia, W. 1980; Rocznik Polityczny i Gospodarczy, W. 1933 s. 466; Rocznik Polskiego Przemysłu i Handlu, W. 1938 nr 12797, 14288, 14348; – „Energetyka” 1971 nr 5 s. 176 (życiorys, fot.); – Informacje córki Jadwigi Mianowskiej.
Jerzy Kubiatowski