Krówczyński Żegota (Ignacy), (1848–1893), lekarz, działacz społeczny w Galicji. Ur. 17 VII we Lwowie, był synem Wojciecha, rzemieślnika lwowskiego, i Marii z Baranieckich. Do szkoły ludowej i średniej uczęszczał K. we Lwowie. Po uzyskaniu świadectwa dojrzałości w r. 1865 zapisał się na Wydział Filozoficzny Uniw. Lwow., zamierzając się poświęcić studiom prawniczym. Po dwóch latach studia te jednak przerwał i w r. 1867 zapisał się na Wydział Lekarski UJ. W kwietniu 1868 r. za osiągnięcia w nauce Namiestnictwo we Lwowie przyznało mu stypendium z fundacji P. Więcławskiego. Studia lekarskie ukończył w r. 1873, a 28 II 1874 r. uzyskał stopień doktora wszech nauk lekarskich. Pracę zawodową jako lekarz rozpoczął na Oddziale Chorób Skórnych i Wenerycznych w Szpitalu Św. Ducha w Krakowie. W kwietniu 1874 r. opuścił Kraków i osiadł na stałe we Lwowie. Poza prywatną praktyką objął posadę lekarza na Kobiecym Oddziale Chorób Wenerycznych i Skórnych Szpitala Powszechnego we Lwowie. W r. 1879 otrzymał nominację na stanowisko prymariusza tegoż oddziału.
K. przejawiał ożywioną działalność na odcinku wychowania fizycznego i rozwijającej się szybko w tym czasie higieny społecznej. Już w okresie studiów prawniczych (1865–7) był jednym z organizatorów życia społecznego w środowisku akademickim Lwowa. Należał m. in. do grona inicjatorów i założycieli Tow. Gimnastycznego (TG) «Sokół» we Lwowie, którego wiceprezesem był od r. 1885, zaś w l. 1886–93 prezesem. W l. 1885–93 był również redaktorem „Przewodnika Gimnastycznego «Sokół», początkowo organu TG «Sokół» we Lwowie, a następnie (1892) organu Związku Polskich Gimnastycznych Towarzystw Sokolich w Austrii. Poprzez szeroko zakrojoną akcję odczytowo-popularyzatorską i działalność redaktorską przyczynił się do rozwoju racjonalnego kierunku w wychowaniu fizycznym, do popularyzacji wychowania fizycznego i towarzystw sokolich. Otrzymał honorowe członkostwo TG «Sokół» we Lwowie, Krakowie i Cieszynie. Jako wybitny znawca higieny społecznej był K. w l. 1879–92 członkiem Krajowej Rady Zdrowia, zaś w l. 1886–92 przewodniczył Sekcji Sanitarnej Rady Miejskiej we Lwowie i był rzecznikiem zagadnień sanitarno-higienicznych miasta w Wiedniu. Prócz tego K. był aktywnym członkiem wielu stowarzyszeń społecznych, m. in. Tow. Pedagogicznego, Tow. Lekarzy Galicyjskich, Tow. Higienistów.
K. ogłosił drukiem ok. 60 prac: z zakresu chorób wenerycznych i skórnych – do ważniejszych można zaliczyć następujące: Syfilidologia (Kr. 1883), za którą otrzymał nagrodę im. Chałubińskiego od Tow. Lekarskiego Warszawskiego, O gośćcu wiewiórowym (rheumatismus blennorhoicus) („Przegl. Lek.” 1874 nr 49, 51), Kiła złośliwa („Przegl. Lek” 1877 nr 21, 22, 23), Stanowisko lekarzy prostytucyjnych wobec nauki („Przegl. Lek.” 1879 nr 12, 13, 14, 15), Syphilis maligna („Vierteljahrschrift für Dermatologie und Syphilis” 1880 z. 1). Sprawom wychowania fizycznego i higieny poświęcił artykuły ogłoszone m. in. w „Przewodniku Gimnastycznym” (1885, 1886, 1889) i „Przeglądzie Lekarskim” (1891–1892).
K. zmarł na gruźlicę 1 II 1893 r. we Lwowie. Żonaty był dwukrotnie. Pierwszy raz z Ludwiką Piotrowską, drugi raz z Ireną Makarewicz. Pozostawił czworo dzieci.
Kośmiński, Słownik lekarzów; – Księga Pamiątkowa ku czci dwudziestej piątej rocznicy założenia Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” we Lwowie 1867–1892, Lw. 1892 s. 49, 170–2 (podob.); – „Czas” 1893 nr 28; „Gaz. Lwow.” 1893 nr 27; „Gaz. Narod.” 1893 nr 28; „Medycyna” 1893 nr 6 s. 120; „Przegl. Lek.” 1893 nr 6 s. 74; Przewodnik Gimnastyczny „Sokół” 1893 nr 2, 1931 nr 5; „Szkoła” 1893 nr 5; „Zdrowie” 1893 nr 3 s. 116; – Arch. UJ: S. II 456, 457, S. II 103 nr 61; Gł. B. Lek.: Kartoteka Ziembickiego.
Kazimierz Toporowicz