Lubodziecka Zofia, pseud. Burżujka, Judyta, Sewera (1875–1931), działaczka socjalistyczna i kulturalno-oświatowa, tłumaczka. Ur. w Warszawie, pochodziła z zamożnej rodziny inteligenckiej, była córką Zygmunta Libkinda, urzędnika w zakładach Tow. Akc. «Lilpop, Rau i Löwenstein», i Emilii z Redlerów, przyrodnią siostrą Jana Libkinda (zob.) i Zygmunta Lubodzieckiego (zob.). Ojciec, uczestnik powstania styczniowego, zmienił później nazwisko na Lubodziecki i odtąd przyjęła je cala rodzina (z wyjątkiem Jana Libkinda). Osierocona wcześnie przez rodziców, L. była wychowywana przez drugą żonę ojca, Florentynę z Liliensternów, jej też przede wszystkim zawdzięczała staranne wykształcenie. Bardzo młodo ukończyła 4-klasową pensję J. Gagatnickiej w Warszawie. Z pobudek patriotycznych nie chciano jej oddać do gimnazjum rosyjskiego, dalszą naukę odbywała więc przez dwa lata na tajnych kompletach oraz w drodze samokształcenia. W r. 1889 wyjechała wraz z rodziną do Zakopanego. Wobec pogarszającej się sytuacji materialnej rodziny pracowała od r. 1891 w Zawierciu jako nauczycielka domowa. Wydarzeniem istotnym w jej życiu stało się podjęcie pracy w Szkole Gospodarstwa Domowego dla dziewcząt w Kuźnicach pod Zakopanem. Pod wpływem właścicielek szkoły, Zamoyskich, nastąpił u L-iej nagły zwrot światopoglądowy od ateizmu, w którym była wychowana, ku katolicyzmowi. Czynnikiem sprzyjającym tej ewolucji były niewątpliwie równoczesne przeżycia osobiste, spowodowane zerwaniem zaręczyn z malarzem Ignacym Pieńkowskim, którego rodzina sprzeciwiła się małżeństwu z L-ą z powodu jej żydowskiego pochodzenia.
W r. 1897 L. wróciła do Warszawy i po ukończeniu z odznaczeniem kursów buchalteryjnych została buchalterką w Banku Wawelberga. Od r. 1898 uczestniczyła w pracy kulturalno-oświatowej; pracowała w czytelniach bezpłatnych Warszawskiego Tow. Dobroczynności, początkowo prawdopodobnie w czytelni nr 23 przy ul. Siennej, i brała udział w tzw. Komisji Katalogowej. W okresie późniejszym zajmowała się także tajnym nauczaniem. Odchodząc stopniowo od katolicyzmu, stała się ok. r. 1904 socjalistką. Wstąpiła do Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), a w latach rewolucji 1905–7 jako członek jej Warszawskiego Komitetu Robotniczego prowadziła pracę partyjną w dzielnicach Powązki i Wola. Dla potrzeb agitacji dokonała przekładu prac: G. Jellinka „Deklaracja praw człowieka i obywatela” (W. 1905) i A. Bebla „Antysemityzm i socjalizm w Niemczech” (W. 1906). W partii należała do rzeczników lewego skrzydła tzw. «młodych», po rozłamie zdeklarowała się po stronie PPS-Lewicy. Była przedstawicielką Woli na porozłamowej konferencji partyjnej, która odbyła się 16 XII 1906 r. na ul. Przemysłowej. Została aresztowana wraz z innymi jej uczestnikami i osadzona w więzieniu kobiecym, tzw. Serbii. Współdziałała tam ze Stefanią Horwitzową i Ludwiką Fajansówną w dokształcaniu towarzyszek więziennych w dziedzinie prawa, ekonomii i historii doktryn socjalistycznych. Uwolniona w marcu 1907 za kaucją i następnie skazana administracyjnie na opuszczenie granic Król. Pol., wyjechała do Krakowa. Wkrótce jednak, uzyskawszy zgodę na przebywanie w Królestwie, wróciła do Warszawy i wznowiła pracę w banku. Czynna nadal w PPS-Lewicy, pracowała jako sekretarka w Związku Zawodowym Robotników Przemysłu Drzewnego i współdziałała z Komisją Organizacyjną Związków Zawodowych. Zmuszona w lipcu 1908 do opuszczenia Królestwa, przebywała następnie w Turynie, Wiedniu i Krakowie. Zajmowała się tam organizowaniem opieki nad emigrantami.
W r. 1917 L. wróciła do Warszawy i przystąpiła do pracy w prowadzonych przez PPS-Lewicę instytucjach gospodarczych, m. in. jako buchalterka w piekarni partyjnej na Woli. Po zjednoczeniu PPS-Lewicy z Socjaldemokracją Królestwa Polskiego i Litwy nie zgłosiła akcesu do Komunistycznej Partii Robotniczej Polski. W styczniu 1919 była aresztowana w Klubie im. T. Rechniewskiego w Warszawie i umieszczona w więzieniu na Mokotowie, a następnie w Modlinie. Znając kilka języków, L. pracowała od r. 1919 w przedsiębiorstwie Compagnie Générale Transatlantique w Warszawie. W r. 1923 znalazła możliwość zajęcia się szczególnie ją pasjonującą pracą naukową: do r. 1931 jako sekretarka Stanisława Lama uczestniczyła w redakcyjnym i autorskim opracowywaniu haseł „Ilustrowanej Encyklopedii Powszechnej” (1924–7) Trzaski, Everta i Michalskiego, „Leksykonu Ilustrowanego” (1929–31) i innych wydawnictw tejże księgarni. Równolegle zajmowała się pracą przekładową. W jej tłumaczeniu ukazało się kilka powieści amerykańskiego pisarza E. R. Burroughs’a o przygodach Tarzana: „Tarzan groźny” (W. 1925), „Tarzan nieposkromiony” (W. 1925), „Tarzan i złoty lew” (W. 1926), „Przygody Tarzana – człowieka leśnego. Część 7: Ludzie z pieczar” (Ł. 1938). Otaczała opieką i udzielała schronienia dzieciom z biednych rodzin na Żoliborzu, gdzie wówczas mieszkała. Pogłębiająca się od r. 1929 choroba nadciśnieniowa spowodowała jej śmierć 8 II 1931 w Warszawie. Pochowana została na cmentarzu Powązkowskim.
Kormanowa, Materiały do bibliografii 1866–1918; Księga życiorysów działaczy ruchu rewolucyjnego w Polsce, Pod red. J. Cynarskiego-Krzesławskiego i A. Próchnika, W. 1939 I 198–9 (fot.); – Kwiatkowska A., Wspomnienia o Marii Koszutskiej, „Z Pola Walki” 1959 nr 4 s. 63; Próchnik A., Kobieta w polskim ruchu socjalistycznym, W. 1948; Żarnowska A., Geneza rozłamu w Polskiej Partii Socjalistycznej 1904–1906, W. 1965; – Drobner B., Bezustanna walka, W. 1962; Lam S., Życie wśród wielu, W. 1968; Trzciński W., Z minionych dni Polski podziemnej, 1905–1918, W. 1937; – „Kur. Warsz.” 1931 nr 39 s. 10, nr 40 s. 10; „Niepodległość” T. 15: 1937; – AGAD: KGGW 104505 1–2 k. 8, 30–31, 33, 51–54; – List Zofii Sokołowskiej (bratanicy) z 5 III 1971 w posiadaniu autorki; Relacja ustna J. Lubodzieckiej udzielona autorce 1 III 1971.
Alicja Pacholczykowa