INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Zygmunt Gregerowic      Speronowic, Joachim ( -1663) - Qvæstio Theologica De Vero Supernaturali cognoscendo ... - Kraków (1651) - w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie - sygn.: BJ St. Dr. 40112 I - źródło kopii cyfrowej: POLONA.pl - rubrykacja: iPSB.
Biogram został opublikowany w latach 1959-1960 w VIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.

  

 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Gregerowic Zygmunt (zm. 1652), profesor i rektor Akad. Krak., doktor teologii. Był rodem z Radomska, podobno pochodzenia szlacheckiego, czemu jednak sprzeciwiałoby się mieszczańskie brzmienie jego nazwiska Gregorowic, także Grygierowic lub Grigorowic. Nauki początkowe pobierał w rodzinnym mieście, następnie w półr. letnim 1607 r. wpisał się jako syn Tomasza do Akad. Krak. Po zdobyciu bakalaureatu w r. 1610 kierował jakiś czas szkołą parafialną w rodzinnym Radomsku, a po uzyskaniu magisterium w r. 1615 objął rektorat Szkoły Zamkowej na Wawelu. W l. 1619–21 uczył w klasie dialektyki w Szkołach Nowodworskich, będąc równocześnie seniorem Bursy Filozofów. Mianowany w r. 1621 kolegą mniejszym, a w r. 1626 większym, wykładał na Wydziale Filozoficznym głównie pisma Arystotelesa, a zarazem trudnił się wychowaniem synów szlacheckich, m. in. Bogdana Ogińskiego i Hieronima Konstantego Połubińskiego. W tym też czasie czterokrotnie w l. 1623/4, 1629, 1634 i 1637 sprawował godność dziekana wydziału oraz obowiązki prowizora Bursy Sisiniego. Przyjąwszy przed r. 1640 święcenia kapłańskie, po objęciu przyznanej mu w r. 1634 przez Akademię kanonii w kolegiacie Św. Anny, rozpoczął G. studia teologiczne, w czasie których jako bakałarz teologii został w r. 1640 kanonikiem kościoła Św. Floriana. Na Wydziale Teologicznym objaśniał listy św. Pawła, a w r. 1642 przedstawił do dysputy kwestię De sacramentis. Po śmierci Stanisława Pudłowskiego w czerwcu 1645 r. został wybrany przez Akademię prepozytem kościoła Św. Mikołaja w Krakowie, nadzorując równocześnie (1638–43), wraz z I. Witeliuszem, z ramienia uniwersytetu prace przy budowie gmachu dla Szkół Nowodworskich. Wkrótce potem wyjechał do Włoch, gdzie w r. 1646 został doktorem teologii w rzymskiej Sapienzy. Wróciwszy do kraju, 16 IV 1646 r. przyjęty został do fakultetu teologicznego, a w dwa lata później 10 III 1648 r. nostryfikował swój dyplom włoski na podstawie tezy Questio de charitate. W tym czasie, niewątpliwie z protekcji biskupa P. Gembickiego, którego był zaufanym powiernikiem, posiadał już G. scholasterię kapituły w Moskorzewie, probostwo w Pajęcznie, kanonię w Sieradzu oraz przywieziony z Rzymu tytuł protonotariusza apostolskiego. Ufny w poparcie Gembickiego i niesyt licznych beneficjów ubiegał się po śmierci Jakuba z Ujścia w lutym 1649 r. o probostwo kościoła Św. Floriana, jako kontrkandydat Stanisława Jurkowskiego, i mimo że uzyskał w wyborach mniejszą ilość głosów, biskup krakowski zatwierdził go 13 VIII na to stanowisko. Ta krzywdząca i stronnicza decyzja spowodowała długoletni (1649–52) i przewlekły proces między obiema stronami apelującymi do nuncjusza K. Mattei i Roty Rzymskiej oraz pogłębiła groźny zatarg między biskupem a Akademią. U schyłku życia jako jeden z najstarszych profesorów Akademii został G., w czasie szalejącej zarazy, w Bronowicach, podobno przy poparciu J. Brożka, wybrany rektorem Akademii, w parę miesięcy potem, 15 VI 1652 r. zmarł w Świeborowicach.

W testamencie ustanowił fundację dla czterech studentów z Radomska studiujących w Akademii oraz przeznaczył legaty pieniężne dla Kolegium Większego. Jako teolog pozostawił kilka drobnych rozpraw: De natura coeli (1621), De scientia naturali (1626), De sacramentis (1642), De charitate (1648). W zgodnej tradycji uniwersyteckiej uchodził G. za intryganta i kłótnika, do czego walnie przyczyniła się jego postawa w sporze Akademii z P. Gembickim, którego był obok J. Słowikowskiego i J. Tońskiego gorliwym zausznikiem i poplecznikiem. Dosadny jego portret odmalował anonimowy pamflet, wydany w r. 1651 jako dzieło malarza weneckiego Jotti przez któregoś z akademików krakowskich.

 

Estreicher; – Franke J. N., Jan Brożek, Kr. 1884 s. 160–2; Hajdukiewicz L., Krakowska Szkoła Zamkowa 1510–1801, Kr. 1954 s. 99; Leniek J., Książka pamiątkowa ku uczczeniu 300-ej rocznicy założenia Gimnazjum Św. Anny w Krakowie, Kr. 1888 s. XCVII; Wyczawski H. E., Biskup Piotr Gembicki, Kr. 1957; Album stud. Univ. Crac., IV 3; Metryka promowanych Wydziału Teologicznego Uniw. Krak. z l.1639–1741, Wyd. H. Barycz, „Nasza Przeszłość” 1947 s. 189; Statuta nec non liber promotionum, s. 270 n.; Temberski S., Roczniki 1647-56, Kr. 1897, Script. Rer. Pol., XVI; – Arch. UJ: rkp. nr 64 s. 184, nr 34 s. 270, nr 66 s. 121 n., 125 (Rationes Grygerovianae Borcanae), Dypl. perg. 652–5; B. Jag.: rkp. 220, 226 IV, 225 k. 67–8, 1922, 2592, 5359.

Leszek Hajdukiewicz 

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.