Przybylski Zygmunt Ignacy (1891–1916), działacz młodzieżowego ruchu postępowo-niepodległościowego, legionista. Ur. 18 IV w Gorlicach, był synem Mieczysława, właściciela młyna i piekarni, i Anny z Bielewiczów.
W r. 1909 P. ukończył państwowe gimnazjum męskie w Jaśle i rozpoczął studia medyczne na UJ w Krakowie. Samodzielnie studiował nauki społeczne. Od początku pobytu w Krakowie brał żywy udział w pracach Uniwersytetu Ludowego im. A. Mickiewicza, występując także na prowincji. Szybko wybił się jako działacz akademickiej «Spójni», ale, przeciwny radykalnemu charakterowi organizacji, już na początku 1910 r. odegrał niemałą rolę w jej rozbiciu. Wraz z frondą opuścił «Spójnię» i stał się jednym z głównych organizatorów utworzonego w Krakowie w czerwcu t. r. stowarzyszenia młodzieży postępowo-niepodległościowej «Promień», powiązanego ściśle z Polską Partią Socjalistyczną. Jako jeden z najczynniejszych działaczy i sekretarz zarządu wywarł decydujący wpływ na ideowo-polityczny kierunek «Promienia», przeciwstawny «Spójni», której zarzucał zbyt daleko idącą klasowość oraz uznawanie zagadnień niepodległościowych za podrzędne wobec rewolucji społecznej.
P. należał do przywódców wystąpień młodzieży podczas tzw. Zimmermanniady, tj. akcji protestacyjnej lewicowych studentów UJ przeciwko mianowaniu ks. Kazimierza Zimmermanna profesorem zwycz. chrześcijańskich nauk społecznych na Wydziale Teologicznym UJ. Współprzewodniczył 19 XI 1910 komersowi młodzieży «promienistej», zorganizowanemu w hotelu Kleina przeciwko ks. Zimmermannowi, i był wnioskodawcą rezolucji na wiecu akademickim w tymże dniu wzywającej posłów socjalistycznych do wniesienia interpelacji w tej sprawie. Był członkiem Komitetu Strajkowego w czasie strajku studentów (28 i 30 I 1911), który wybuchł w odpowiedzi na represje senatu UJ wobec uczestników zajść. Za tę działalność P. odpowiadał w marcu t. r. przed komisją dyscyplinarną UJ i otrzymał naganę senatu «cum consilio abeundi». Relegowany z UJ, kontynuował studia na uniwersytecie we Lwowie. W l. 1912–13 przewodził tamtejszej organizacji studenckiej «Życie» i reprezentował ją w Zarządzie Głównym Unii Stowarzyszeń Polskiej Młodzieży Postępowej i Niepodległościowej. Jednocześnie objął po Tadeuszu Szpotańskim prezesurę «Promienia», wywierając wpływ na dalszą jego ewolucję na prawo, ostro zwalczał «Spójnię», domagając się nawet jej likwidacji. Był w r. 1912 redaktorem pisma „Promień”. Od t. r. działał w Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska we Lwowie oraz w Związku Walki Czynnej.
Po wybuchu pierwszej wojny światowej P. przystąpił w sierpniu 1914 do Powiatowego Komitetu Narodowego w Gorlicach. Przed ofensywą armii rosyjskiej uszedł do Nowego Targu i wstąpił do stacjonującej tam części I Brygady Legionów Polskich. Od 15 XII 1914 służył jako podoficer sanitarny w 4 kompanii III batalionu 1 p. piechoty. Zasłużył się w niesieniu pomocy rannym w bitwie pod Łowczówkiem (22–25 XII). W bitwie pod Konarami dostał się 21 V 1915 do niewoli rosyjskiej i został wywieziony do Orła w gub. wiackiej. Następnie był zatrudniony w szpitalu epidemicznym w Skobielewie (obecnie Fergana w Uzbeckiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej), gdzie opiekował się rannymi jeńcami. Zaraziwszy się tyfusem, zmarł 16 II 1916 w Skobielewie (wg innej wersji – w szpitalu epidemicznym w Taszkiencie). Był odznaczony austriackim złotym medalem waleczności oraz pośmiertnie Krzyżem Niepodległości (1933).
P. rodziny nie założył.
Dobrowolski H., Frančić M., Konarski S., Postępowe tradycje młodzieży akademickiej w Krakowie, Kr. 1962; Hulewicz J., Udział Galicji w walce o szkołę polską 1899–1914, W. 1934 s. 84–5; Loewenstein S., Młodzież promienista w Galicji, „Niepodległość” T. 10: 1934; – Drobner B., Bezustanna walka, W. 1962 I; – „Naprzód” 1918 nr 224 s. 5 (wspomnienie pośmiertne, tu mylna data ur.: 1881); – Arch. Państw. w W.: Ochrana Warszawska 413 k. 267, WGZŻ 3643; Arch. UJ: WL II 319–324; CAW: Akta Krzyża Niepodległości t. 205 (tu mylna data ur. 19 IV); Centr. Arch. KC PZPR: Arch. PPS 305/VI-40 podteczka 3; Urząd Stanu Cywilnego w Gorlicach: Odpis aktu urodzenia i informacje naczelnika gminy w Gorlicach.
Alicja Pacholczykowa