Konarski Adam Jerzy, przydomek Jaxa (1783–1836), ziemianin, deputowany na sejmy Król. Kongres., działacz społeczny. Syn Rafała, szambelana Stanisława Augusta, i Elżbiety z Russockich. Ur. 23 I w Podolu pod Opatowem. W r. 1808 poślubił Ludwikę Annę Hartycz (Hartitzsch), córkę Jerzego Ludwika, majora wojsk kor., który porzuciwszy w młodości Saksonię, osiedlił się w Polsce. K. dzierżawił od ojca wieś Rosochy, a w r. 1812 nabył dobra Malice Kościelne w Sandomierskiem koło Opatowa. Za czasów Ks. Warsz. K. został radcą pow. opatowskiego w departamencie radomskim. W okresie Król. Kongres. był deputowanym z okręgu opatowskiego i soleckiego na sejmy w l. 1818 i 1820. W r. 1818, w czasie obrad nad zmianą prawa cywilnego o małżeństwie, reprezentował opozycję liberalną i opowiedział się przeciw projektowi rządowemu. Popierał natomiast projekt o normalnym rozgraniczeniu gruntów, domagając się jednak, aby sprawy graniczne powierzono obieralnym sądom obywatelskim. W r. 1828 zasiadł w sądzie pokoju pow. opatowskiego obok ojca swego, Rafała. Funkcję tę pełnił do końca życia. Wkrótce po założeniu Tow. Kred. Ziemskiego K. został powołany do jego władz: w r. 1828 wybrano go radcą Dyrekcji Szczegółowej woj. sandomierskiego, z siedzibą w Radomiu, a w r. 1832 wszedł jako radca do Komitetu w Warszawie, najwyższej władzy towarzystwa, pełniącej kontrolę nad działalnością Dyrekcji Głównej. Na stanowisku tym pozostawał do końca życia. W l. 1830–1 pracował w administracji cywilnej władz powstańczych na terenie woj. sandomierskiego. W czasie wkraczania wojsk rosyjskich – stosując się do nakazu rządu powstańczego – wywiózł kancelarię z Sandomierza i we wrześniu 1831 r. w ślad za gen. S. Różyckim przeszedł do Krakowa.
K. pochodził z rodziny ongiś ariańskiej, która następnie przyjęła kalwinizm. Przez całe życie utrzymywał on ścisłą więź ze swym wyznaniem. W l. 1816–34 – jako kurator Jednoty Małopolskiej ewangelicko-reformowanej – zarządzał funduszami kościelnymi. W r. 1835 został mianowany radcą Konsystorza Generalnego wyznań ewangelickich w Król. Pol. Zmarł w Warszawie 9 VIII 1836 r.; pochowany na cmentarzu Ewangelicko-Reformowanym przy ul. Żytniej. Pozostawił syna Konstantego Karola (1810–1882).
Boniecki; Uruski; Konarski S., Szlachta kalwińska w Polsce, W. 1936; – [Diehl E.], Wiadomości historyczne o cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie, W. 1893 s. 29; Grynwaser H., Kodeks Napoleona w Polsce, w: Pisma, Wr. 1951 I; Konarski S., J. L. von Hartitzsch, „Mies. Herald.” 1937 nr 12 s. 177–81; Wójcicki, Cmentarz Powązkowski, III 256; – Diariusz Sejmu Królestwa Polskiego 1818 r., W. 1818 I 6, 84–5, 126, 149, 168, II 131; Dziennik posiedzeń Izby Poselskiej… 1820 r., W. 1820 I 3; – „Gaz. Warsz.” 1836 nr 216; Kalendarzyk polit. pijarski na 1813, W. 250; „Kur. Warsz.” 1836 nr 211; Nowy kalendarzyk polityczny na 1829, W. s. 201, 421; toż na 1835, s. 155, 340, 401; – B. Czart.: rkp. 3811, 333, 369 (Pamiętniki Leona Dembowskiego); B. Jag.: rkp. 7459/3 (Konarski Sz., Jaxa Konarscy) I, II; B. Uniw. Warsz.: Synod Ewang. Ref. rkp. 235, nr 299, 396.
Maria Manteufflowa