Maszewski Adam, krypt. A. M. (1844–1901), poeta, tłumacz, pedagog. Ur. w Pankach w pow. częstochowskim, w rodzinie szlacheckiej. Nauki początkowe pobierał w domu, następnie kształcił się na kursach przygotowawczych (1862–4) i na Wydziale Filologiczno-Historycznym Szkoły Głównej Warszawskiej (1864–8). Na podstawie rozprawy o serbskim eposie uzyskał w r. 1868 dyplom magistra i w rok później podjął pracę zawodową jako nauczyciel prywatny, początkowo w Warszawie i Łowiczu, potem w gimnazjach warszawskich (w ostatnich latach życia w V Gimnazjum). Zamiłowanie i wysokie kwalifikacje zawodowe sprawiły, iż stał się znakomitym pedagogiem (uczył łaciny i greki) i wychowawcą młodzieży. Debiutancki i jedyny tomik Próbki poetyczne (W. 1862), stawiający M-ego w rzędzie licznych epigonów romantyzmu, zyskał przecież opinię płodu «niewątpliwego talentu» („Bibl. Warsz.”), a do niektórych wierszy dorabiali muzykę J. F. Dobrzyński, S. Moniuszko i A. Teichmann.
Poważne miejsce w dorobku literackim M-ego zajmowała działalność przekładowa; tłumaczył z języka czeskiego (pieśni ludowe ze zbioru K. J. Erbena), serbskiego (ludowe pieśni ze zbioru V. Karadžicia) i rosyjskiego (wiersze M. Lermontowa). Przełożył także kilka utworów Horacego oraz Platona „Obronę Sokratesa” (z własnym wstępem i komentarzem tłumacza, W. 1885, Wyd. 2. W. 1898). Wiersze oryginalne oraz przekłady drukował przeważnie w czasopismach, m. in. w „Bibliotece Warszawskiej” (1866, 1870), „Dzienniku Poznańskim” (1867), „Kłosach” (1866–9, 1872), „Kurierze Warszawskim” (1862, podpis: A. M.), „Tygodniku Illustrowanym” (1867, 1877–8), „Tygodniku Mód” (1862–70, 1883), „Wędrowcu” (1868–9). Po r. 1880 nie zajmował się już pracą literacką, koncentrując się wyłącznie na działalności pedagogicznej. W wolnych od zajęć szkolnych chwilach pracował na roli w własnym majątku koło Warszawy. Zmarł 14 XI 1901 w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim.
Podr. Enc. Powszechna, W. 1895–1901 IV 540; W. Ilustr. Enc. Gutenberga; – Struve H., Przedmowa do: Platon, Obrona Sokratesa (w przekładzie M-ego), W. 1885, 1898; Szkoła Główna Warszawska (1862–1869)…, Kr. 1900 I 273, 294; – Zbiór poetów polskich XIX w., Wyd. P. Hertz, W. 1962 III; – „Bibl. Warsz.” 1862 t. 4 s. 131–2; „Kur. Warsz.” 1901 nr 316 (K.); „Rola” 1901 nr 49; „Wędrowiec” 1901 nr 47 (L., fot.); „Życie i Sztuka” dod. do „Kraju” 1901 nr 46; – IBL PAN: Kartoteka bibliograficzna.
Celina Gajkowska