Smoliński-Zagłoba Adam (1868 – po 1942), handlowiec, działacz społeczny. Ur. 14 VI w Radzyminie koło Warszawy, był synem Bronisława i Franciszki z Żukowskich.
S. uczył się w III gimnazjum rządowym w Warszawie, gdzie karany był chłostą za śpiewanie w kościele pieśni religijnych po polsku. W r. 1892 został wydalony z Warszawy za bliżej nieokreśloną działalność polityczną i zesłany na pięcioletni pobyt w Saratowie nad Wołgą. Tam ukończył szkołę handlową, a od r. 1893 był członkiem zarządu Polskiego Tow. Dobroczynności. Wysyłał korespondencje do prasy krajowej na temat saratowskiej kolonii polskiej. W r. 1897 otrzymał pozwolenie na zamieszkanie w Petersburgu. Został naczelnikiem wydz. handlowego, a od r. 1902 dyrektorem handlowym Newskich Zakładów Budowy Okrętów i Parowozów w Petersburgu. Po odejściu z zakładów w lipcu 1904 założył tu w końcu t. r. własną firmę «Dom Handlowy», zajmującą się sprzedażą chemikaliów i węgla; później pod tą firmą działała także wytwórnia produktów suchej destylacji. Po kilku latach «Dom Handlowy» zatrudniał ok. 500 pracowników, głównie Polaków. Od r. 1910 do wybuchu pierwszej wojny światowej S. wydawał i współfinansował „Dziennik Petersburski”; dla potrzeb tej gazety uruchomił drukarnię. Drukował w niej także broszury socjalistyczne przeznaczone do kolportażu w Król. Pol. Wspierał finansowo Tow. Macierzy Szkolnej w Księstwie Cieszyńskim, a w r. 1913 budowę warszawskiego gmachu Tow. Kursów Naukowych.
Po wybuchu pierwszej wojny światowej S. zorganizował pomoc dla Polaków wracających do kraju przez Piotrogród. W związku z tą działalnością został na krótko aresztowany przez policję rosyjską, a jego mieszkanie poddano rewizji. Od jesieni 1914 był współwydawcą „Głosu Polskiego”, wychodzącego w Piotrogrodzie. M. in. założył, a następnie był członkiem prezydium Polskiego Komitetu Pomocy Ofiarom Wojny; z jego ramienia organizował dyżury na dworcach piotrogrodzkich. Na własny koszt uruchomił też «Biuro Pracy», wyszukujące zatrudnienie dla przybywających z kraju Polaków. W zimie 1914/15 wysłał duży transport węgla jako dar dla Warszawy, odciętej linią frontu od dostaw ze Śląska. Organizował zbiórki pieniężne i sam dawał znaczne sumy na rzecz Legionów Polskich. Jako prezes Rady Opieki nad Jeńcami w Rosji starał się o zwalnianie jeńców Polaków z armii austro-węgierskiej i niemieckiej; dzięki zabiegom S-ego jeńcy – lekarze różnych narodowości – byli zwalniani z niewoli i mogli praktykować bez nostryfikacji dyplomu. W r. 1915 był S. współzałożycielem i członkiem komisji rewizyjnej Tow. Popierania Polskiego Teatru Ludowego w Piotrogrodzie. Był też członkiem Wszechrosyjskiego Związku Miast i Piotrogrodzkiego Okręgowego Oddziału Pomocy Uchodźcom. Po śmierci pisarza Henryka Sienkiewicza zorganizował w grudniu 1916 w Piotrogrodzie obchód ku jego czci połączony z wystawą. W t. r. aktem notarialnym przekazał Muz. Narodowemu im. króla Jana III we Lwowie własny zbiór 92 obrazów i 650 innych obiektów zabytkowych (dar ten dotarł do Lwowa w r. 1925). W r. 1917 był członkiem zarządu piotrogrodzkiego Tow. Opieki nad Zabytkami Przeszłości (TOnZP). M. in. ocalił cenny zbiór Stanisława Krosnowskiego. Opiekował się też mieniem przechowywanym w Rzymsko-Katolickiej Duchownej Akademii i piotrogrodzkiej siedzibie TOnZP.
W czasie wojny polsko-sowieckiej w r. 1920 był S. współzałożycielem i członkiem władz tajnego Polskiego Komitetu Wywiadowczego. Był wtedy czterokrotnie aresztowany za zniszczenie chemikaliów potrzebnych do konserwacji broni. Po zawarciu traktatu pokojowego w Rydze (1921) złożył polskiemu posłowi nadzwycz. w Moskwie Antoniemu Olszewskiemu szczegółowy tajny raport o stanie polskiego mienia kulturalnego w okręgu piotrogrodzkim, a następnie współpracował z Polską Delegacją w Komisji Mieszanej Reewakuacyjnej i Specjalnej. Aresztowany na początku października 1922, został uwolniony w grudniu z warunkiem natychmiastowego wyjazdu do Polski. Firma i drukarnia S-ego zostały upaństwowione, a zbiory sztuki, zapisane Muz. Lwowskiemu, częściowo rozgrabione.
S. wrócił do Polski w grudniu 1922. Od października 1924 do września 1925 był generalnym administratorem miejskich i fundacyjnych realności m. Lwowa. Był też współzałożycielem Komitetu Uczczenia Pamięci ks. prałata Konstantego Budkiewicza, z którym w czasie wojny współpracował na terenie Piotrogrodu. Do r. 1942 mieszkał w Warszawie. Dalsze jego losy, jak również data śmierci, są nieznane. Odznaczony był Krzyżem Oficerskim Orderu Polonia Restituta, a także odznaką honorową «za obronę mienia polskiego w Rosji» oraz «odznaką więźnia ideowego».
S. ożeniony był z Józefą z Maszkowskich, zmarłą przed r. 1939. Nie wiadomo, czy miał potomstwo.
Łoza, Czy wiesz, kto to jest? (Uzupełnienia, fot.); – Spustek I., Polacy w Piotrogrodzie 1914–1917, W. 1966; – B. Narod.: rkp. 2786, 5547/II, 5553, 5561 t. 2; B. Ossol.: rkp. 14870/III; CAW: sygn. Odrz. 27 XI 1933 OPNI 25/3138.
Stanisław Konarski