Reiff Adolf (1832–1902), drukarz, nakładca, wydawca, powstaniec r. 1863, działacz emigracyjny. Ur. w Warszawie.
Ok. r. 1850 R. uzyskał dyplom wykwalifikowanego drukarza warszawskiego tow. drukarzy. Do r. 1863 pracował w Warszawie, następnie wziął udział w powstaniu. W r. 1864 wyjechał do Francji. Osiadł w Paryżu, gdzie podjął pracę w zaliczanym do bardziej renomowanych zakładów typograficznych L. Martineta, kierując działem wydawnictw polskich. R. był jednym z aktywniejszych i ofiarnych działaczy Polonii zagranicznej. Wraz z innymi rodakami 18 XII 1864 powołał do życia Tow. Pracujących Polaków w Paryżu i przez wiele lat jako jeden z członków zarządu kierował jego pracami. Dzięki pomocy przyjaciół w r. 1873 otworzył własne przedsiębiorstwo, które nazwał Drukarnią Polską w Paryżu. Odtąd rozwinął różnorodną działalność, głównie na rzecz polskiej emigracji, dając zatrudnienie i korzystne wynagrodzenie. M. in. oferował wykonywanie przekładów i wszelkich prac drukarskich we wszystkich językach europejskich. Swój zakład reklamował na różne sposoby, z dobrym skutkiem. Wspólnie z J. Horodyńskim opracował i wydał w r. 1879 z myślą o rodakach przyjeżdżających na wystawę powszechną Przewodnik paryski. Opis Paryża i jego okolic z rysem historycznym i artystycznym wszystkich pomników oraz opisanie pałacu wystawy z mapami. Drukował wydawane i redagowane przez Bronisława Wołowskiego od r. 1874 czasopismo wystawowe „Le Messager de Vienne à Paris”, od 30 VI 1878 pt. „Le Messager de l’Exposition”. Utrzymywał stale kontakty z rodakami w kraju i poza jego granicami. Gromadził wszelkie informacje o nich, czyniąc swoje przedsiębiorstwo typograficzne jednym z najważniejszych ośrodków informacyjnych polskich dla emigracji. Żyd z pochodzenia, z przekonań i działania był R. ofiarnym patriotą polskim.
Z myślą o rozrzuconych po świecie Polakach, od 15 IX 1881 do 1 IX 1887 wydawał R. własnym nakładem „Kurier Paryski” (od r. 1884 pt. „Kurier Polski w Paryżu”), dwutygodnik będący kroniką obchodów polskich za granicą i zbiorem nekrologów, ale także przynoszący informacje o kraju. Od 1 X 1887 do 5 VIII 1899 drukował, a od r. 1889 również finansował, kontynuację „Kuriera” – „Wolne Słowo Polskie”, a następnie „Głos Wolny” (1899–1900). W l. 1900–3 drukował i współredagował „Gońca Polskiego”, organ Związku Wychodźstwa Polskiego. Wszystkie te pisma nie przynosiły wydawcy i drukarzowi dochodów. Mimo okresowej pomocy finansowej z różnych stron sporo do nich dokładał. Imieniem wydawnictwa „Kuriera Polskiego w Paryżu” jako drugi po doktorze Feliksie Górskim wpisał się w poczet ofiarodawców na rzecz funduszu Skarbu Polskiego.
R. wydał kilka kalendarzy, których tytuły zaczynały się jego imieniem i nazwiskiem: Adolfa Reiffa kalendarzyk polski w Paryżu na rok 1887, Adolfa Reiffa ilustrowany kalendarzyk polski na rok 1891 w Paryżu i Adolfa Reiffa kalendarzyk polski na rok 1900. W jego drukarni wykonywano również niemal od początku „Bulletin Polonais Littéraire, Scientifique et Artistique” oraz redagowaną przez Różę Luksemburg „Sprawę Robotniczą” (1893–6), „Pobudkę” (1889–93), „Przegląd Socjalistyczny” (1892), a także poezje Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, utwory Alfreda Młockiego, Agatona Gillera, Seweryny i Franciszka Duchińskich, Zygmunta Miłkowskiego (T. T. Jeża), Bolesława Limanowskiego. Drukował także wszelkie materiały polskich organizacji i instytucji emigracyjnych jak Tow. Historyczno-Literackie, Tow. Pracujących Polaków, Biblioteka Polska, Szkoła Polska w Batignoles i Muzeum Narodowe w Raperswilu – razem kilka tysięcy tytułów broszur, książek, czasopism i znacznie więcej ulotek, klepsydr itp., których duża część nawet w Galicji była zakazana.
R. znajdował również czas na działalność społeczną. Pośredniczył w kontaktach osobistych i korespondencyjnych, w przesyłaniu darów na rzecz Muzeum Narodowego w Raperswilu. Pracował w zarządach Związku Narodowego Polskiego, Związku Wychodźców Polskich (wybrany 27 XII 1887) i Czytelni Polskiej w Paryżu. Podczas obchodów 25-lecia Tow. Pracujących Polaków w Paryżu 22 XII 1889 został wyróżniony złotym medalem. Zmarł 24 X 1902 w Paryżu. Po jego śmierci drukarnię prowadzili spadkobiercy, wydając m. in. nadal „Bulletin Polonais, Littéraire, Scientifique et Artistique”.
R. był żonaty, miał córkę Teofilę (zm. 1895 w wieku 34 lat), zamężną Hulewiczową.
Estreicher w. XIX, VI 287; Nowy Korbut, XII; Kozłowski, Bibliogr. powstania; Enc. Wiedzy o Książce; Ilustr. Enc. Trzaski; Słown. Pracowników Książki Pol. (bibliogr.); Katalog Archiwum Bibliotecznego Biblioteki Kórnickiej z czasów Zygmunta Celichowskiego 1869–1923, Wr. 1979; Katalog korespondencji Działyńskich, Zamoyskich i rodzin spokrewnionych ze zbiorów Biblioteki Kórnickiej XVII–XX w., Wr. 1972; Kurdelska J., Katalog emigracyjnych wydawnictw periodycznych 1830–1939, „Pam. B. Kórn.” 1959 z. 7 s. 429, 430, 448; Lewak-Więckowska, Zbiory B. Rap. Katalog, I–II; – Borejsza J. W., Emigracja polska po powstaniu styczniowym (bibliogr.), W. 1966; Frančić-Florkowska H., Emigracyjna działalność Agatona Gillera po powstaniu styczniowym, Wr. 1985; Kłossowski A., Ambasador książki polskiej w Paryżu Władysław Mickiewicz, Wr. 1971 s. 204; Prasa polska w latach 1661–1864, W. 1976; toż w l. 1864–1918, W. 1976; Tyrowicz M., Wizerunki sprzed stulecia, Kr. 1955 s. 296; – Hertz P., Zbiór poetów polskich XIX w., W. 1961–75 Ks. 2 s. 670, Ks. 3 s. 807, Ks. 4 s. 673, Ks. 6 s. 794; Limanowski B., Pamiętniki 1870–1907, W. 1959; Polska w Paryżu, Paryż 1889 s. 41, 49; – „Kur. Pol. w Paryżu” 1887 nr 77; „Przew. Bibliogr.” 1878, 1889, 1891, 1893, 1894; – B. Jag.: rkp. 6486 k. 335; B. PAN w Kr.: rkp. 2064 t. 3 k. 508–511, rkp. 2065 k. 91–92.
Jan Bujak