Pomian-Hajdukiewicz Alfons (Alf) Karol (1867–1972), ekonomista i publicysta, konsul RP w Sztokholmie i Hamburgu, działacz organizacji polonijnych w Szwecji. Ur. 27 III w Sztokholmie, był synem Józefa Alfonsa Pomiana (zob.) i Olimpii z Pietkiewiczów. W r. 1876 rozpoczął naukę w gimnazjum polskim przy ulicy Batignolles w Paryżu i jednocześnie we francuskim gimnazjum Fontanes. W r. 1885 otrzymał nagrodę Stowarzyszenia byłych Uczniów Szkoły Polskiej, w dwa lata później ukończył gimnazjum. Studiował potem na Sorbonie. W r. 1889 powrócił do Szwecji i kontynuował studia na uniwersytecie w Uppsali. Następnie jako przedstawiciel firm szwedzkich przebywał w afrykańskich koloniach Francji, Anglii i Niemiec nad Zatoką Gwinejską w l. 1890–4. Powrócił do Europy w r. 1895 i opublikował broszurę: Dahomey. Land och Folk (Stockholm 1895). Mieszkał odtąd w Sztokholmie. Był współpracownikiem Szwedzkiego Tow. Eksportowego (Sverige Allmänna Exportförening) i wyspecjalizował się w zagadnieniach handlu międzynarodowego; prowadził na ten temat wykłady w sztokholmskiej szkole handlowej i w szkole intendentów wojskowych. Blisko współpracował ze szwedzką prasą ekonomiczną.
W lutym 1916 P.-H. został prezesem Komitetu Polskiego Ratunkowego w Sztokholmie (utworzonego z polskiego oddziału Rosyjskiego Komitetu Pomocy), którego celem było niesienie pomocy Polakom w Skandynawii i ludności polskiej w kraju. Ustąpił 12 V 1917 z zarządu, gdy w Komitecie przeważyła orientacja na państwa centralne. Od 15 I 1918 P.-H. współpracował z paryskim Komitetem Narodowym Polskim (KNP) i jako agent prasowy przedstawicielstwa KNP w Londynie przesyłał raporty, dotyczące przede wszystkim sytuacji w Polsce, w Rosji i wśród uchodźców polskich w Rosji. Do ważniejszych wydarzeń w jego ówczesnej działalności należało spotkanie 20 VIII 1918 z czołowym szwedzkim politykiem socjaldemokratycznym Hjalmarem Brantingiem (w przyszłości premierem rządu szwedzkiego) oraz rozmowa z nim 21 X 1918 w towarzystwie Eustachego Dubieckiego i Ignacego Szebeki. W dn. 23 XII 1918 witał w Kopenhadze Ignacego Paderewskiego udającego się do Gdańska. Po zakończonej wojnie nadal nadsyłał raporty do KNP, m. in. o stosunku państw skandynawskich do sprawy polskiej, antypolskich akcjach w Szwecji ze strony litewskiej i niemieckiej. Próbował w prasie szwedzkiej przeciwdziałać propagandzie antypolskiej. Przesyłał depesze od KNP do rządu polskiego w Warszawie (droga radiotelegraficzna przez Sztokholm była wtedy najpewniejsza dla porozumiewania się z Warszawą), jak i do Paderewskiego od działaczy polonijnych ze Stanów Zjednoczonych. Jednocześnie P.-H. w dalszym ciągu pracował w Sverige Allmänna Exportförening i żywił nadzieję, że fakt ten rząd polski, któremu zresztą kilkakrotnie ofiarowywał swoje usługi, na gruncie skandynawskim wykorzysta np. w celu zorganizowania przedstawicielstwa handlowego.
W maju 1919 P.-H. zakończył współpracę z KNP. W dn. 3 VI t. r. rząd Szwecji uznał niepodległą Polskę i 1 VII P.-H. został przyjęty do polskiej służby państwowej. Przebywał nadal w Szwecji i współpracował z pismem „Svenska Export”, organem Sverige Allmänna Exportförening. W lecie 1919 przyjechał do Polski z delegacją szwedzkich producentów obuwia dla zbadania rynku polskiego i możliwości eksportu do Polski. W dn. 1 I 1920 został mianowany konsulem honorowym w randze konsula I klasy w Sztokholmie. Od 10 IX 1921 do 30 IX 1925 był konsulem RP w Hamburgu. W tym czasie ogłosił broszurę pt. Hamburg i jego okręg w roku 1924 (W. 1925), stanowiącą raport gospodarczy. Złożone na P-a-H-a zażalenia wiosną 1924 przez zwolnionych przez niego czterech pracowników Konsulatu znalazły echo w prasie krajowej („Rzeczpospolita” 1925 nr 210, „Ilustr. Kur. Codz.” 1925 nr 209, 210). Od 30 IX 1925 pracował w Konsulacie Generalnym RP w Berlinie. W r. 1932 przeszedł na emeryturę. Powrócił do Szwecji i został pracownikiem kontraktowym Poselstwa RP w Sztokholmie, a 2 XII 1935 attaché prasowym tegoż Poselstwa i obowiązki te spełniał do wybuchu wojny.
W l. 1939–58 P.-H. był prezesem Polskiego Komitetu Pomocy (Polska Hjälpkommitten) mieszczącego się w Sztokholmie przy Jungfragatan 30 i opiekującego się w czasie drugiej wojny światowej uchodźcami polskimi, a po jej zakończeniu byłymi więźniami obozów koncentracyjnych w Niemczech. Wiosną 1945 ogłosił w „Aftenbladet” artykuł informujący opinię szwedzką o minimalnych szansach szybkiego przywrócenia eksportu polskiego węgla do Szwecji. W sierpniu 1946 P.-H. wszedł do komisji rewizyjnej Rady Uchodźstwa Polskiego w Szwecji (Polska Flygtingsradet). W l. 1946–53 był również prezesem Zjednoczenia Polskiego w Sztokholmie. P.-H. cieszył się wówczas dużą popularnością wśród Polonii sztokholmskiej, wygłaszał dla niej odczyty, często na wieczorach organizowanych przez Związek Polaków w Sztokholmie, m. in. 28 II 1948 pt. Przeszłość i przyszłość stosunków polsko-skandynawskich. W r. 1949 pomagał w organizowaniu imprez Zrzeszenia Studentów Polskich w Szwecji. Działalnością swą przyczynił się do powstania w l. sześćdziesiątych Polskiego Ośrodka w Sztokholmie. Wrażenie wśród telewidzów szwedzkich wywołał jego udział w audycji telewizyjnej w dyskusji nad problemem starości, samotności i filozofii życia. Miał wówczas 102 lata. Zmarł 23 VIII 1972 w wieku 105 lat i został pochowany w Sztokholmie. Był odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, palmami akademickimi Akademii Francuskiej i Orderem Wazów.
Żonaty ze Szwedką, P. miał trzech synów i córkę. Najstarszy syn uczestniczył w kampanii 1920 r. jako ochotnik, dwóch młodszych kształciło się w Polsce.
Trypućko J., Polska författare i Sverige 1918–1939. Bibliografisk förteckning, Stockholm 1942; Wędkiewicz St., La Suède et la Pologne, Stockholm 1918; Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej, W. 1933 s. 183; toż, W. 1934 s. 116; toż, W. 1935 s. 93, 115, 239; toż, W. 1937 s. 102, 126, 254; toż W. 1938 s. 109, 136, 266; toż, W. 1939 s. 108, 140, 274; – Leczyk M., Komitet Narodowy Polski a Ententa i Stany Zjednoczone 1917–1919, W. 1966; Patek W., Zgon najstarszego emigranta, „Dzien. Pol. i Dzien. Żołnierza” (Londyn) 1972 nr 214; – Archiwum Polityczne Ignacego Paderewskiego, Wr. 1973 I, Wr. 1974 II (błędnie występuje jako: Pomian S.); „Dziennik Urzędowy Min. Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej” R. 1: 1920 nr 1 s. 40, 42; Pański J., Wachta lewej burty, Gdynia 1965 s. 167; Schimitzek S., Drogi i bezdroża minionej epoki, W. 1976; – Adolfa Reiffa Kalendarzyk Polski na rok 1887, Paryż 1887 s. 19; toż, na rok 1900, Paryż 1900 s. 18; „Bulletin de l’Association des Anciens Élèves de l’École Polonaise” (Paris) 1881 nr 12 s. 14, nr 13 s. 20, 1882 nr 14 s. 1; „Bulletin Littéraire et Scientifique” 1882 nr 15 s. 43, 1883 nr 16 s. 46; „Bulletin Polonais Littéraire, Scientifique et Artistique” 1892 nr 57 s. 108–9, 1896 nr 91 s. 44; „Dzien. Pol.” (Moskwa) 1917 nr z 4 II; „Dzien. Pol.” 1972 nr 223; „Dzien. Pol. i Dzien. Żołnierza” (Londyn) 1972 nr 217 (nekrolog); „Gaz. Pol.” (Moskwa) 1916 nr z 15 II; „Głos Narodu” 1916 nr z 11 IV, 12 IV, 23 IV, 1917 nr z 20 VI; „Kultura” (Paryż) 1972 nr 10 s. 153; „Kur. Lwow.” 1916 nr z 4 III; „Roczn. Polonii” 1950 s. 130, 212, 1952 s. 131, 133, 1954/5 s. 191–2, 1958/9 s. 144, 149; „Roczn. Polonii Zagranicznej” 1948 s. 134; „Wiad. Pol.” (Sztokholm) 1946 nr 35, 1947 nr 14–15, 1948 nr 8, 1949 nr 415; „Wiedeński Kur. Pol.” 1916 nr z 21 V; – AAN: Ambasada RP Berlin, sygn. 2895 k. 20, 322–324, sygn. 2993, sygn. 3003 k. 147–149, Poselstwo RP Sztokholm, sygn. 14 k. 187, 222, sygn. 80 k. 3–4, sygn. 87, k. 7, 11, 13, 21–22, 80, 127, 142, 155–156, sygn. 88 k. 88–90, sygn. 96 k. 2–3, Komitet Narodowy Polski, sygn. 1 k. 89, 100, sygn. 3 k. 25, 71, sygn. 4 k. 36, sygn. 7 k. 45, sygn. 32 k. 1–91, sygn. 95 k. 1–79, Arch. I. Paderewskiego, sygn. 3650 k. 104–107, Gabinet Cywilny Rady Regencyjnej, sygn. 63; B. Narod.: rkp. 2777 k. 15–16.
Andrzej Piber