Jesionowski Alfred (1902–1945), nauczyciel gimnazjalny, publicysta i krytyk literacki. Ur. 27 I w Mogilnie w Wielkopolsce, w rodzinie nauczycielskiej. Gimnazjum ukończył w Inowrocławiu, a następnie studiował romanistykę i germanistykę na Uniw. Poznańskim. Po ukończeniu studiów pracował jako nauczyciel w gimnazjach śląskich: w Lublińcu (do 1931), Mikołowie i Pszczynie (1932–8) oraz Mysłowicach (1938–9). Jako jeden z wybitniejszych działaczy kulturalnych na Śląsku zmuszony był z chwilą wybuchu wojny w r. 1939 do ukrywania się i opuszczenia Śląska. W listopadzie t. r. przeniósł się do Krakowa, gdzie zamierzał spędzić okupację. Nie uchylając się od pracy społecznej i konspiracji, został w Krakowie 1 III 1944 r. aresztowany, a przewieziony do więzienia w Katowicach, zaginął bez wieści po ewakuowaniu tegoż więzienia w styczniu 1945 r.
Już jako student interesował się J. przejawami regionalnej kultury wielkopolskiej, znalazłszy się zaś na Śląsku rozwinął, obok pracy w szkole, ożywioną działalność publicystyczną, mającą na celu propagandę spraw śląskich, głównie śląskiego życia kulturalnego. Rozpoczął od publicystyki na tematy pedagogiczne, pisząc w „Neofilologu” recenzje z tego zakresu oraz propagując wśród młodzieży międzyszkolną korespondencję z zagranicą (dał temu wyraz m. in. w uwagach metodycznych o prowadzeniu korespondencji z młodzieżą zagraniczną, pt. Cher camarade, Września 1933). Nie zrywając wcale kontaktów z regionalizmem wielkopolskim, włączył się bardzo wydatnie w regionalną kulturę śląską, pisząc o niej wiele w l. 1932–9 na łamach pism śląskich („Gazeta Siemianowicka”, „Młodzież Powstańcza”, „Polska Zachodnia”, „Powstaniec”, „Zaranie Śląskie”) i pozaśląskich („ABC”, „Kultura”, „Kurier Poznański”, „Myśl Narodowa”, „Prosto z Mostu”, „Wici Wielkopolskie”). Był współpracownikiem Instytutów: Bałtyckiego i Śląskiego, prelegentem radiowym, krytykiem literackim, recenzentem «Roju», utrzymywał kontakty z licznymi pisarzami w kraju i za granicą. Na czoło jego zainteresowań wysunęła się z czasem sprawa zagadnień polsko-niemieckich w literaturze. Zapoznawszy się z nowszą literaturą niemiecką o Polsce i Polakach, stał się wybitnym znawcą stosunków polsko-niemieckich. Współpraca jego z Instytutami: Bałtyckim i Śląskim, dotyczyła tych głównie spraw. Osobno wydał m. in. Plebiscyt i powstania śląskie w polskiej literaturze pięknej (Kat. 1938), Problem polski na Śląsku w świetle beletrystyki niemieckiej (Kat. 1939), Współczesna twórczość literacka Śląska (Cieszyn 1939), Motywy religijne we współczesnej powieści polskiej (P. 1939); przełożył nadto książkę F. Lorenza „Pionierzy techniki” (1938). W czasie okupacji w Krakowie wrócił do zagadnień niemieckich i zajął się literaturą niemiecką o kampanii wrześniowej 1939 r. Znawstwo spraw polsko-niemieckich zamierzał zamknąć większą pracą historyczno-literacką o Niemcach hitlerowskich, pt. Zawsze ci sami… Obydwie te prace w związku z aresztowaniem J-ego przepadły. J. przyczynił się wybitnie do ożywienia ruchu kulturalnego na Śląsku w latach przed drugą wojną światową, a niektóre jego prace zachowały trwałą wartość.
Słow. Pisarzy, II s. 51–2; – Olszewicz, Lista strat kultury pol.; Dytkiewicz A., A. J., „Odra” 1948 nr 22 (portret); Hierowski Z., 25 lat literatury na Śląsku 1920–1945, Kat.–Wr. 1947 s. 169–70, 205; – „Zaranie Śląskie” 1960 z. 4.
Ludwik Brożek