INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Andrzej Christlieb Dittmann  

 
 
1710-08-08 - 1767-04-16
Biogram został opublikowany w latach 1939-1946 w V tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Dittmann Andrzej Christlieb (1710–1767), pastor toruński i kolekcjoner, narodowości niemieckiej. Wnuk Wolfganga, kupca wileńskiego, syn Andrzeja, seniora dystryktu lemborskiego, i Barbary Katarzyny z Heringów, ur. 8 VIII w W. Janowcu, pow. lęborskim. Kształcił się w szkołach w Lemborgu i Słupsku; w l. 1730–33 na uniwersytecie w Halle studiował filozofię, historię i matematykę, a następnie teologię. W r. 1742 został pastorem we wsi Schadwald nad Nogatem w pow. malborskim, gdzie ożenił się z Anną Katarzyną, córką pastora malborskiego, Jana Bobrika; pozostawił z nią liczne potomstwo. Od r. 1744 mieszkał w Toruniu jako kaznodzieja niemieckiej gminy starotoruńskiej. Zmarł 16 IV 1767. Brał czynny udział w życiu umysłowym miasta, w jego domu odbywały się posiedzenia krótkotrwałego towarzystwa uczonego, utworzonego 19 I 1752. Uprawiał z amatorstwa sztycharstwo, umieszczając artykuły i ryciny w »Thornische wöchentliche Nachrichten und Anzeigen«; wydał pomocnicze do lektury biblijnej dzieła: Bibelerläuternde Kupfer, darauf alle, theils zum Jüdischen Gottesdienste gehörige Dinge… mit natürlichen Farben, nach dem Leben vorgestellt werden… Gdańsk 1756 (egz. z autogr. autora w Książnicy miejskiej im. Kopernika w Toruniu) i niezn. Estreicherowi Grundrisse des gelobten Landes auf acht illuminirten Landkarten… (Toruń 1765, egz. tamże). Z czterech innych drukowanych utworów, nieznanych Estreicherowi, wymienionych przez jego syna Jerzego Gottlieba D. (historyka lokalnego, nauczyciela w l. 1778–92 szkoły nowomiejskiej) ważnym źródłem jest: Demuthvolles Dank- und Denkmal göttlicher Güte für die unzäligen Wohlthaten… Johann Bobrik… (Malborg 1758, egz. Sczanieckich w Nawrze), w którym mówi o działalności uczonego towarzystwa toruńskiego. A. Chr. D. posiadał piękny zbiór przyrodniczy, sprzedany na aukcji 30 VI 1767, oraz bibliotekę z własnym ekslibrisem, zlicytowaną 3 VIII t. r.

 

Dittmann G. G., Beiträge zur Geschichte der Stadt Thorn, Toruń 1789, I 33–4, 106–8; Estr. XV; Freytag H., Das geistige Leben Thorns um 1755 in der Schilderung eines Zeitgenossen, Mitteil. des Coppernicus. Ver. f. W. u. K. Thorn 1915, H. 23, s. 17 nn.; Mocarski Z., Książka w Toruniu do r. 1793 (Dzieje Torunia), Toruń 1934, s. 451, 455, 462, 467 (w odb. 109, 113, 120, 125).

Zygmunt Mocarski

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.