Roszkowski Andrzej Maria (1912–1959), architekt i fotografik, działacz organizacji górskich. Ur. 29 VIII w Warszawie, był synem Władysława (1866–1942), dyrektora oddziału Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej, a następnie Banku Polskiego w Łomży, i Jadwigi z Gerrethów.
R. zdał maturę typu matematyczno-przyrodniczego w Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki w Łomży w r. 1930 i podjął studia na Wydz. Matematyczno-Przyrodniczym Uniw. Warsz. oraz w Szkole Sztuk Pięknych im. W. Gersona. W r. 1931 zdał na inżynierię lądową, a w r. n. przeniósł się na Wydz. Architektury Politechn. Warsz. Podczas studiów zajmował się fotografiką, której podstawy dało mu studium przy Wydz. Geodezji Politechn. Warsz., a także uprawiał taternictwo i turystykę narciarską w Gorganach. Działał też w Zrzeszeniu Studentów Architektury, gdzie reprezentował poglądy narodowo-demokratyczne. W czerwcu 1939 ukończył studia uzyskując dyplom inżyniera architekta. Wszedł wówczas do zarządu Oddziału Warszawskiego Stowarzyszenia Architektów Polskich. W lecie 1939 kierował budową w Rembertowie na zlecenie Dep. Budżetowego Min. Spraw Wojskowych.
Podczas kampanii wrześniowej R. nie został zmobilizowany ze względu na stan zdrowia, ale zgłosił się do pogotowia technicznego zabezpieczającego zbombardowane domy w Warszawie. Następnie pracował w prywatnej firmie remontowej wraz z Hanną Szwemin i Eugeniuszem Olszewskim. Jednocześnie współdziałał z konspiracyjnymi grupami obozu narodowego jako członek obstawy kolportażu pisma „Pobudka” i autor projektu okładki pisma „Szaniec”. Przefotografowywał także materiały szkoleniowe dla konspiracyjnej szkoły podchorążych. W czasie powstania warszawskiego 1944 r. w ostatniej chwili uniknął wraz z rodziną rozstrzelania w domu przy ul. Filtrowej 62 na Ochocie. Wysiedlony z Warszawy, przeszedł z rodziną przez obóz pruszkowski. W lutym 1945 powrócił do Warszawy. Dn. 19 II t. r. podjął pracę w Biurze Odbudowy Stolicy, gdzie kierował Pracownią Inwentaryzacji przy Wydz. Architektury Zabytkowej wykonując setki zdjęć zniszczonej Warszawy, z których część znajduje się w posiadaniu rodziny. Należał do Zjednoczonych Pracowni Architektonicznych, realizował odbudowę budynku Min. Informacji (Rakowiecka 9) i innych gmachów w Warszawie.
Od stycznia do sierpnia 1948 był R. rzeczoznawcą Min. Sprawiedliwości, a od maja 1946 do połowy 1949 r. wykładał budownictwo i rysunek konstrukcyjny w Państwowym Liceum Budowlanym. Od 15 X 1948 pracował w Miastoprojekcie Zakładu Osiedli Robotniczych (obecnie: Centralny Ośrodek Badawczo-Projektowy Budownictwa Ogólnego) w Warszawie, gdzie jako starszy projektant, a następnie kierownik pracowni zajmował się lokalizacją terenów pod nowe osiedla mieszkaniowe oraz zaprojektował i zrealizował m. in. osiedla w Kielcach-Szydłówku, Częstochowie, Sosnowcu i Kłobucku. Pracę przerwał półroczny pobyt w sanatorium przeciwgruźliczym w Otwocku w r. 1950. W l. 1946–7 R. aktywnie działał w Polskim Tow. Tatrzańskim (PTT) i był wiceprezesem jego Oddziału Warszawskiego oraz współredaktorem „Biuletynu Oddziału Warszawskiego PTT”. Opublikował tu wiele drobnych artykułów na tematy górskie (m. in. Tatry a turystyka szerokich mas, 1946 nr 11, O sens turystyki górskiej, 1947 nr 4, Schronisko, 1947 nr 3–5, Fotografia górska, 1947 nr 10, czy Parę słów o narciarstwie w terenach wysokogórskich, 1947 nr 12), w których przewidywał rozwój turystyki masowej, przestrzegając przed zagubieniem istotnych wartości ruchu. Wiele malował (akwarele) i fotografował. W r. 1948 jego fotogram Dujawica uzyskał I nagrodę na konkursie fotografii górskiej i był reprodukowany w „Wierchach” (1948 po s. 32) oraz na pocztówkach. Sam był aktywnym taternikiem. Należał do Klubu Wysokogórskiego. W r. 1952 został przyjęty do Związku Polskich Artystów Fotografików (ZPAF), a następnie pełnił funkcje członka i sekretarza Zarządu ZPAF. W marcu 1956 zrezygnował z tych funkcji na skutek pogarszającego się stanu zdrowia. W styczniu 1957 wyjechał do sanatorium przeciwgruźliczego w Zakopanem. Nadal poświęcał wiele czasu fotografii i akwareli. W r. 1957 uzyskał wyróżnienie na Drugim Międzynarodowym Biennale Fotografii Górskiej w Trydencie. Zmarł nagle 28 II 1959 w sanatorium «Sanato» w Zakopanem i został pochowany na miejscowym cmentarzu przy ul. Nowotarskiej.
R. był żonaty od sierpnia 1942 z Jadwigą z Mierzejewskich (1921–1987), miał z nią dwóch synów: Macieja (ur. 1943), socjologa i żeglarza, oraz Wojciecha (ur. 1947), historyka.
W czerwcu 1959 odbyła się w warszawskiej Kordegardzie pośmiertna wystawa fotografii R-ego oraz Alfreda Funkiewicza.
Enc. tatrzańska; – Warszawska Szkoła Architektury 1915–1965. 50-lecie Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, W. 1967 s. 307; – Odbudowa Warszawy w latach 1944–1949. Wybór dokumentów i materiałów, W. 1977 I 343; Sunderland A., Andrzej Roszkowski. Wspomnienie pośmiertne, „Fotografia” 1959 nr 9 s. 424–6 (fot.); – „Życie Warszawy” 1959 nr 56, 57; – Arch. Centr. Ośrodka Badawczo-Projektowego Budownictwa Ogólnego w W.: Teczka personalna; Arch. Politechn. Warsz.: Teczka nr 13633; – Życiorys opracowany przez syna Wojciecha Roszkowskiego w Mater. Red. PSB.
Red.