Karczewski Antoni Józef Michał (1898–1957), architekt i konserwator zabytków. Ur. w Warszawie 29 IX, syn Stanisława i Bronisławy z Moszkich. Gimnazjum W. Górskiego ukończył w r. 1916. W r. 1918 zgłosił się jako ochotnik do wojska, ale zwolniono go jako niezdolnego do służby. W r. 1918–9 pracował w Wydziale Zabytków i Muzeów w Warszawie, w l. 1919–29 studiował architekturę na politechnice warszawskiej; od r. 1924 do 1931 pracował jako asystent i adiunkt zakładu architektury polskiej, w l. 1931–9 jako wykładowca historii architektury średniowiecznej, w tym w l. 1931–4 jako kierownik zakładu historii architektury średniowiecznej; w r. 1937 stawał do konkursu na katedrę architektury historycznej Politechniki Lwowskiej. W r. 1939 rozpoczął przewód habilitacyjny. Równocześnie pracował jako referendarz w dziale ochrony i konserwacji zabytków w Komisariacie Rządu na m. st. Warszawę oraz jako architekt zawodowy. We wrześniu 1939 r. pracował w pogotowiu technicznym Komisariatu Cywilnego Obrony Warszawy, a w czasie okupacji w wydziale technicznym zarządu miejskiego i w stołecznym Komitecie Samopomocy Społecznej. Brał czynny udział w Ruchu Oporu, jako członek organizacji «Zbrojne Wyzwolenie», w której był zastępcą komendanta głównego. W r. 1943 został zastępcą komendanta głównego Korpusu Bezpieczeństwa, który powstał po rozejściu się Zbrojnego Wyzwolenia z Armią Krajową i Delegaturą Rządu. Równocześnie w r. 1939–44 był wykładowcą tajnej politechniki warszawskiej. Po wyzwoleniu pracował przejściowo jako architekt Centralnej Jedwabniczej Stacji Doświadczalnej w Milanówku (gdzie stale mieszkał). W r. 1946 mianowany został zastępcą profesora i powołany na stanowisko kierownika pierwszej w Polsce Katedry Konserwacji Zabytków na Wydziale Architektury Wydziałów Politechnicznych Akademii Górniczo-Hutniczej (od 1954 Politechniki) w Krakowie. W r. 1949 doktoryzował się i został profesorem nadzwycz. W r. 1954 zrezygnował wskutek złego stanu zdrowia z katedry, w l. 1954–6 pracował w Instytucie Urbanistyki i Architektury w Warszawie, w r. 1956 przeszedł ostatecznie w stan spoczynku w stopniu docenta (z weryfikacji Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej).
Uczeń i bliski współpracownik O. Sosnowskiego, z pasją poświęcił się inwentaryzacji i konserwacji zabytków architektury w Polsce. Od młodości gromadził materiały źródłowe, plany, ikonografie, wyciągi archiwalne, publikacje odnośnie zabytków Warszawy, Mazowsza, zamków polskich; bogate zbiory K-ego przetrwały w Milanówku okres drugiej wojny światowej i posiadają dziś, wobec zniszczenia Warszawy, wyjątkowe znaczenie. Część z nich odstąpił K. Min. Kultury i Sztuki, część Archiwum m. Warszawy, zaś część pozostała własnością prywatną. Przed r. 1939 dokonał K. szeregu inwentaryzacji zamków polskich (Czersk, Szydłowiec, Będzin, Płock, Czartorysk, Krasiczyn, Rawa, Brzeżany, Ogrodzieniec i wieje innych) oraz brał udział w konserwacji wielu zabytków sztuki świeckiej i sakralnej. W l. 1946–54 wiele sił poświęcił konserwacji zabytków Krakowa (kamienice śródmiejskie, kościoły, Wawel). Opublikował około 20 prac, z czego 6 odnośnie konserwacji poszczególnych obiektów (Czersk, W. 1938, Przyczynki do dziejów fortyfikacji starej Warszawy, „Biul. Hist. Sztuki i Kultury” 1939 nr 1), 5 historycznych (Zarys historii konserwacji zabytków w Polsce, Kr. 1948, Zmierzch gotyku w architekturze polskiej, „Ziemia” 1930 nr 20, nekrolog O. Sosnowskiego, „Biul. Hist. Sztuki i Kultury” 1946 nr 1–2), resztę z zakresu problematyki konserwacji (Ochrona zabytków architektury i przyrody, W. 1931, Konserwacja zabytków w okresie wojny, W. 1931, Teoria konserwacji zabytków, Kr. 1947, Zagadnienia techniczne związane z konserwacją zabytków, Kr. 1948, Zachowanie się materiałów budowlanych w zabytkach architektury, „Przegl. Budowlany” 1954 nr 18–9). Ułożył też 3-tomowy skrypt z zakresu swej specjalności dla użytku studentów. Przynajmniej tyleż prac pozostało w rękopisie, nie licząc map, szkiców, projektów przebudowy.
Do r. 1939 K. brał także żywy udział w pracach Tow. Urbanistów Polskich, Tow. Opieki nad Zabytkami, Tow. Reformy Mieszkań, Pol. Tow. Krajoznawczego, a po wojnie w wielu konferencjach dotyczących konserwacji Warszawy, Wawelu oraz w zebraniach w PAU. Wygłosił z zakresu swej specjalności przeszło 50 referatów w Krakowie i w Warszawie.
Ożenił się w r. 1929 ze Zdzisławą z Ćwikielów, dzieci nie miał. Zmarł nagle 21 VI 1957 r. w Milanówku, przy korekcie swej największej pracy (o polichromii); pochowany w alei dla zasłużonych na cmentarzu wojskowym na Powązkach.
Programy Politechniki Krakowskiej, 1958/9 s. 177–8 (nekrolog); – Arch. Akad. Górn.-Hutn. w Kr.; Arch. Politechniki Krak.; – Materiał dostarczony przez Adama B. Słomczyńskiego w zbiorach Zakładu Dokumentacji IH PAN w Kr.
Stanisław Brzozowski