Kalinowski Antoni h. Kalinowa (ok. 1690–1760), pułkownik, podkomorzy inflancki, założyciel m. Turki, protektor handlu, rzemiosła i ludności żydowskiej. Syn Walentego, rotmistrza królewskiego i cześnika halickiego, oraz Eufrozyny z Bydłowskich. K. przed r. 1730 został cześnikiem halickim. Dn. 10 III 1733 r. konfederacja halicka delegowała go jako przedstawiciela swej ziemi na generał wiszeński. Sejmik halicki przedsejmowy 16 VI 1750 r. zalecał K-ego protekcji królewskiej. K. został wkrótce podstolim tarnawskim, a później podkomorzym inflanckim. Był również pułkownikiem wojsk saskich królewicza Ksawerego. Posiadał w woj. ruskim majątki: Beniowę, Bukowiec, Kamionkę Wielką, Obertyn, Krempszczyznę i in.
W r. 1729 K. nabył wieś Turkę w ziemi przemyskiej od cząstkowych właścicieli Tureckich i ich krewnych, po czym, w r. n. postarał się o przywilej na założenie tam miasta. Rozesłał do kancelarii grodzkich i ziemskich komunikaty zachęcające ludzi wszelkiego stanu, kondycji i religii, a zwłaszcza kupców i różnych rzemieślników do osiedlenia się w Turce, zapewniając wszystkim szerokie swobody i ułatwienia. Pierwszymi osadnikami byli głównie Żydzi i drobna, zubożała szlachta. K. ustanowił dziesięć dwudniowych jarmarków w roku oraz cotygodniowe targi. Własnym sumptem pobudował ratusz, wiele domów, dom misyjny (1730), a następnie kościół parafialny (1743), budynki na plebanię, organistówkę, później cerkiew (1750) i wreszcie, kasując cmentarze przykościelne, założył cmentarz wspólny dla zmarłych Polaków i Rusinów. Szczególną jednak opieką otoczył K. ludność żydowską. Już w r. 1730 zbudował swym kosztem synagogę, przytułek dla starców, szkołę, odstąpił im domy w rynku i pomagał w budowie domów w całym mieście. Wreszcie własnym kosztem założył drukarnię żydowską, uzyskując na nią przywilej królewski 13 II 1739 r.; tłoczono w niej w języku hebrajskim, a niewątpliwie i w żydowskim, książki religijne, stojące na wysokim poziomie graficznym. Mylna jest wiadomość (I. Ohijenko), jakoby drukarnia zaczęła funkcjonować dopiero w r. 1764, bowiem w zbiorach prywatnych znajduje się księga hebrajska tłoczona w Turce w r. 1753. Turka, położona przy ważnym szlaku komunikacyjnym Przemyśl–Munkacz, stała się wkrótce ważnym ośrodkiem rzemieślniczym, a zwłaszcza handlowym, polskiej, jak i węgierskiej części Podkarpacia. Rozwijał się zwłaszcza handel bydłem i wyrobami miejscowej ludności, jak przędzą, wełną i in. K. ożeniony był z Ludwiką Gierowską (Niesiecki, a za nim inni podają N. Gidzińską). Zmarł bezpotomnie w r. 1760.
Słow. Geogr., XII 640–1; Boniecki; Niesiecki; Uruski; – Kawecka-Gryczowa A., Korotajowa K. i Krajewski W., Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII w. Z. 6: Małopolska – Ziemie ruskie, Wr.–Kr. 1960; Ohijenko I., Istorija ukrainskoho drukarstva, Lw. 1925 I 380; Pulnarowicz W., U źródeł Sanu, Stryja i Dniestru, Turka 1929 s. 48 i in.; Pułaski K., Kronika polskich rodów szlacheckich Podola, Wołynia i Ukrainy, Brody 1911; – Akta grodz. i ziem., XXIII, XXV; – „Rozmaitości” 1834 s. 25; – AGAD: Sigillata 26 k. 90v.
Wacław Szczygielski