Kościakiewicz Antoni Napoleon (1809–1887), lekarz emigrant. Ur. 23 V w Białej Podlaskiej. Do szkół uczęszczał w Białej i w Lublinie. W r. 1828 wstąpił na Wydział Lekarski Uniw. Warsz. W r. 1830 przerwał studia i walczył w powstaniu listopadowym, początkowo jako podchorąży Gwardii Narodowej, potem podporucznik w pułku piechoty, adiutant batalionowy w innej jednostce i wreszcie z 16 p. piechoty przeszedł granicę 5 X 1831 r. Odznaczony Złotym Krzyżem Virtuti Militari, zrazu przebywał w Paryżu. W l. 1832–6 studiował medycynę w Montpellier i uzyskał w r. 1836 doktorat medycyny za rozprawę Essai sur 1’hypochondrie. Po trzyletnim pobycie w Prowansji osiadł w r. 1840 w Rive-de-Gier (departament Loire). Początkowo należał do zjednoczenia, w r. 1846 przeszedł do stronnictwa monarchistycznego w Rive-de-Gier, ale jeszcze tego samego roku wstąpił do Tow. Demokratycznego Polskiego w Blois. W r. 1848 był kapitanem francuskiej Gwardii Narodowej, a podczas wojny francusko-niemieckiej 1870/1 r. mianowano go starszym lekarzem (chirurgiem-majorem) tejże gwardii za zasługi położone na polu walki.
K. wyróżnił się jako lekarz praktyk i naukowiec. Prac ściśle lekarskich ogłosił 17, głównie z zakresu epidemiologii, położnictwa i chirurgii, z których ważniejsze to Mémoire pratique sur les affections typhoïdes (Paris 1842), Observationes de cirujia practica (Madrid 1846), Mémoire pratique sur l’angine tonsillaire (Paris 1848), Mémoires sur les épidémies de la variole et de la varioloide de 1861 et 1871 (Saint-Étienne 1872). Za zasługi przy zwalczaniu cholery we Francji otrzymał medal. Rozgłos, jakim się cieszył, spowodował przyjęcie go do wielu towarzystw lekarskich (Montpellier, Zurych, Madryt, Walencja, Palermo, Wilno 1862), akademii chirurgicznej w Madrycie, akademii lekarskiej w Saragossie i wielu innych towarzystw naukowych. Opublikował też kilka prac historyczno-wspomnieniowych, z których ważniejsze to: Souvenirs de l’émigration polonaise (Lyon 1858), gdzie zamieścił wspomnienia z lat szkolnych, i Notes sur Cracovie et son Université… (Saint-Étienne 1873) obejmujące dzieje Wydziału Lekarskiego w Krakowie. Do końca życia brał udział w obchodach i rocznicach polskich i przy tych okazjach wygłaszał odczyty. Cenną bibliotekę ofiarował w r. 1886 do Narodowego Muzeum w Raperswilu, gdzie nazwisko K-a zostało wpisane do złotej księgi dobrodziejów. Słynął też z dobroczynności i majątek swój zapisał ubogim oraz zakładom naukowym w Raperswilu i Krakowie. Zmarł 5 II 1887 r. w Rive-de-Gier w swoim majątku Rabary. K. pozostawił niezamężną córkę. We Francji wychował dwoje dzieci swego synowca, które sprowadził z Podlasia.
Estreicher; Enc. Org.; Enc. Org. (1898–1904); W. Enc. Ilustr.; Biographisches Lexikon der hervorragenden Ärzte aller Zeiten und Völker, München-Berlin 1962 III 591; Kośmiński, Słownik lekarzów, (spis prac);Tyrowicz M.,Towarzystwo Demokratyczne Polskie 1832–1863, W. 1964; – Bieliński J., Stan nauk lekarskich za czasów Akademii medyko-chirurgicznej wileńskiej…, W. 1889 s. 799; Gąsiorowski, Zbiór wiad. do hist. sztuki lek., III 634–7, IV 168; – „Demokrata Pol.” T. 9: 1846 cz. I s. 4; „Kłosy” T. 44: 1887 nr 1134 s. 183; „Kraj” R. 6: 1887 nr 10 s. 16; „Kur. Pol. w Paryżu” R. 4: 1884 nr 1 s. 4-5, R. 7: 1887 nr 78 s. 7; „Kur. Warsz.” R. 67: 1887 nr 74 s. 2; „Nowa Ref.” R. 6: 1887 nr 64 s. 2; „Pam. Tow. Lek. Warsz.” T. 85: 1889 z. 2 s. 799; „Trzeci Maj” R. 7: 1846 nr 18 s. 271; „Wywód Słowny Rozpraw i Akta Publiczne Emigracyi Polskiej” 1846 nr 40 s. 228.
Teresa Ostrowska