Sarnes Antoni (1842–1890), ksiądz, redaktor, działacz polityczny na Śląsku. Ur. 10 I w Zabierzanach koło Głogówka na Górnym Śląsku, w rodzinie chłopskiej, był synem Henryka i Moniki z domu Zagrodnik.
Po ukończeniu szkoły elementarnej S. od października 1854 przez 7 lat uczęszczał do gimnazjum katolickiego w Opolu, następnie przeniósł się do gimnazjum ewangelickiego w Raciborzu. Tu otrzymał świadectwo dojrzałości 26 III 1863. W kwietniu t.r. rozpoczął studia na Wydz. Teologii Katolickiej Uniw. Wrocł. W czasie studiów uczęszczał na wykłady ks. Wincentego Kraińskiego z języka i literatury polskiej. Dyplom ukończenia studiów teologicznych na tymże uniwersytecie uzyskał 22 XI 1866. Dn. 27 VI 1867 otrzymał święcenia kapłańskie i przez 4 lata pracował jako wikary w parafii Rozkochów (pow. prudnicki), a od 30 I 1872 w Mysłowicach. Tu wystąpił do biskupa z prośbą o dopuszczenie go do egzaminu proboszczowskiego (28 IV 1872), a ówczesny proboszcz mysłowicki ocenił jego pracę duszpasterską bardzo wysoko. W r. 1884 był S. jeszcze pierwszym wikarym w Mysłowicach, a dopiero 12 VIII 1886 został proboszczem w Rozkochowie.
Politycznie reprezentował S. orientację centrową. Za namową działaczy śląskiego Centrum oraz związanych z tą partią księży, założył i redagował czasopismo „Monika”, wychodzące w drukarni A. Krausa w Katowicach w l. 1886–8, w podtytule określające się jako «tygodnik poświęcony chrześcijańskiemu wychowaniu dziatek» (należy je odróżniać od „Moniki” wydawanej przez Karola Miarkę, w l. 1876–80); miało też dodatek dla dzieci pt. „Anioł Stróż”. Było wzorowane na niemieckim czasopiśmie także o tytule „Monika” wychodzącym w Donauwörth w Bawarii. „Monika” S-a, zamieszczająca teksty w gwarze górnośląskiej i adresowana do polskich rodziców, usiłowała oddziaływać na nich w duchu germanizacyjnym, przeciwstawiając się wpływom „Katolika”.
„Monice” S-a patronował bp wrocławski R. Herzog; ograniczała się jednak do spraw kościelno-religijnych, unikając polityki. Okólnikiem z 12 XI 1886 bp Herzog zalecał duchowieństwu jej rozpowszechnianie, podobne stanowisko zajął następca Herzoga, bp G. Kopp, udzielając początkowo poparcia finansowego „Monice” S-a. Nie zdobyła sobie jednak poczytności i w krótkim czasie przestała wychodzić, zwłaszcza że Kopp odmówił potrzebnych subwencji. Ponadto S. nie miał zdolności publicystycznych, a jego znajomość języka polskiego pozostawiała wiele do życzenia, o czym świadczą liczne błędy na szpaltach „Moniki”.
S. chorował na płuca przez wiele lat, pod koniec życia coraz częściej zwracał się do Kurii wrocławskiej z prośbami o urlopy w celu leczenia się. Zmarł 6 IV 1890 w miejscowości Kórnica w powiecie prudnickim. Autor broszury „Dziennikarstwo polskie na Śląsku” pisał o S-ie, że «po śmierci [ludzie] wprost za świętego go uważali».
Przywecka-Samecka M., Reiter J., Bibliografia polskich czasopism śląskich, Wr. 1960 s. 78; – Kasprowicz J., Kronika śląska, „Przegl. Społ.” (Lw.) 1886 s. 392; Ksiądz, Dziennikarstwo polskie na Śląsku. Zarys historyczny, Bytom 1912 s. 36–7; Pater M., Centrum a ruch polski na Górnym Śląsku (1879–1893), Kat. 1971 s. 105–6; tenże, Ruch polski na Górnym Śląsku w latach 1879–1893, Wr. 1969 s. 176; – „Roczniki Tow. Przyj. Nauk na Śląsku” [T.] 2: 1930 s. 57; – Arch. Archidiec. we Wr.: APD 1865, rkp. II CC 20 g, s. 36–36 (Kastner K., Die katholische Kirche und die polnische Frage in Oberschlesien).
Mieczysław Pater