Storożyński (Starożyński) Bazyli, w zakonie Wiktor (1740–1808), bazylianin, protoihumen (prowincjał), archimandryta monasteru żółkiewskiego.
Ur. 18 VIII w Starych Bohorodczanach (ziemia halicka), był synem Bazylego i Marianny (Marii), bratem Andrzeja.
Po ukończeniu kolegium jezuickiego w Stanisławowie wstąpił S. w r. 1765 do nowicjatu bazylianów w Poczajowie. Profesję zakonną złożył w tymże klasztorze 23 VI 1766 i przyjął 15 X t.r. święcenia kapłańskie z rąk unickiego bp. lwowskiego Leona (Lwa) Szeptyckiego. W l. 1766–70 studiował teologię w monasterze św. Jura we Lwowie. W czerwcu 1769, wraz z bazylianinem Sewerynem Jankowskim, odbył publiczną dysputę z teologii; oponentami byli nieznani jezuici i teatyni. We wrześniu 1770 został nominowany na stanowisko kaznodziei w monasterze w Podhorcach, jednak ze względu na panującą w tych okolicach zarazę morową pozostał w klasztorze w Złoczowie, a do Podhorców dotarł w marcu 1771; w wigilię odpustu św. Onufrego, 11 VI t.r., wygłosił uroczyste kazanie w cerkwi przyklasztornej. Wybrany w styczniu 1772 przez wspólnotę zakonną na delegata, udał się wraz z ihumenem podhoreckim Salucjuszem Koblańskim, oraz ihumenem wicyńskim Samuelem Jedlińskim, do Brześcia Lit. na odbywające się w dn. 2–20 II t.r. w cerkwi p. wezw. Ofiarowania Pańskiego obrady kapit. generalnej Zakonu św. Bazylego Wielkiego; zamieszkał w miejscowym klasztorze Bernardynów. Dn. 8 III wygłosił uroczyste pozdrowienie z okazji imienin dla star. drohobyckiego Józefa Seweryna Rzewuskiego, dobrodzieja podhoreckiego monasteru, a w dzień odpustu św. Onufrego (12 VI) kazanie. W sierpniu objął stanowisko nauczyciela dzieci star. jabłonowskiego Marcina Lipskiego i przeprowadził się do jego posiadłości. Pod koniec r. 1773 został S. przeniesiony przez władze zakonne do monasteru w Zahajcach na stanowisko korepetytora filozofii. Od września 1774 był korepetytorem filozofii, a przez rok także kaznodzieją w monasterze Podwyższenia Krzyża Świętego w Łucku. W r. 1775 został w Łucku profesorem filozofii i przez następne dwa lata łączył profesurę z obowiązkami wikarego. Od września t.r. był profesorem teologii i wikarym w monasterze w Kamieńcu Podolskim. Pod koniec sierpnia r.n. wrócił do Lwowa, gdzie objął stanowisko profesora teologii seminarium przy monasterze św. Jura. Dn. 22 XI 1780 został ihumenem tego monasteru. Po dokonanym przez władze austriackie w r. 1783 podziale (utworzonej trzy lata wcześniej) bazyliańskiej prow. galicyjskiej Świętego Zbawiciela na części lwowską i przemyską, bp lwowski Piotr Bielański mianował go 28 III t.r. komisarzem i wizytatorem monasterów bazyliańskich w eparchii lwowskiej. W 2. poł. t.r. wizytował S. podporządkowane mu monastery m.in. we Lwowie (św. Onufrego), Krechowie, Złoczowie, Ułaszkowcach i Zadarowie; podobną wizytację odbył w r. 1784, a następnie napisał listy do ihumenów, regulujące sprawy wewnętrzne wspólnot. Dn. 11 XII t.r. wystawił list okólny, w którym, zgodnie z poleceniem władz austriackich, zarządził wybór ihumenów przez poszczególne wspólnoty zakonne. W grudniu t.r. został na trzy lata wybrany przez zakonników na ihumena monasteru św. Jura we Lwowie.
W związku z dekretem władz ponownie łączącym galicyjskie monastery bazyliańskie w prow. Świętego Zbawiciela, na kapit. prowincjalnej 15 V 1785 w monasterze św. Jura, został S. wybrany na sześć lat na protoihumena zjednoczonej prowincji. Dn. 20 IX t.r. wystawił obszerny list okólny w sprawie przestrzegania ślubów zakonnych zgodnie z zaleceniami reguły i konstytucji kapituł generalnych. Doprowadził w tym okresie do zakończenia długoletniego sporu między bazylianami a biskupami lwowskimi i kryłosem (kapitułą); w maju 1786, wraz z wikarym monasteru św. Jura Innocentym Krzyżanowskim oraz Julianem Zdziuszyńskim, przekazał władzom kościelnym dokumenty z archiwum klasztornego dotyczące posiadłości biskupów unickich lwowskich. W l. 1787–90 zabiegał o zachowanie dziesięciu małych monasterów (Ławrów, Podhorce, Pohonia, Hoszów, Wicyń, Ułaszkowce, Uniów, Krystynopol, Żółkiew, Zamość), które władze zamierzały skasować; dzięki jego staraniom dziewięć z nich (oprócz Uniowa) ocalało. Nie udało się mu natomiast otrzymać zezwolenia władz na wznowienie w monasterach bazyliańskich studiów filozoficznych i teologicznych (tzw. studia domestica). Przeprowadził w tym czasie wiele wizytacji i wielokrotnie uczestniczył w świętach patronalnych poszczególnych monasterów. W l. 1787 i 1790 był ponownie wybierany na ihumena monasteru św. Jura. Na kapit. prowincjalnej, 15 V 1791, we Lwowie został znowu wybrany na protoihumena. Kiedy po śmierci Józefa Dzikowskiego, archimandryty monasteru w Żółkwi, Gubernium Galicyjskie rozpisało w r. 1795 konkurs na obsadę tego stanowiska, S. znalazł się wśród siedmiu kandydatów; dekretem Gubernium z 11 VII 1796 został mianowany archimandrytą. Na urząd ten został uroczyście wprowadzony przez bp. przemyskiego Antoniego Angełłowicza w poł. maja r.n. W czasie pełnienia przez S-ego urzędu archimandryty żółkiewskiego do prowadzonej przez bazylianów miejskiej paraf. Narodzenia Pańskiego zostały wcielone w r. 1800 trzy parafie podmiejskie i jedna wiejska (w Woli Wysockiej). W r. 1803 Andrzej Stojanowicz zapisał klasztorowi żółkiewskiemu 10 tys. zł na Sopuszynie i Macoszynie, zobowiązując zakonników m.in. do cokwartalnego odprawiania śpiewanej liturgii oraz parastasu (modlitwy za zmarłych). W lipcu t.r. uczestniczył S. w kapit. prowincjalnej w Krechowie i był proponowany na stanowisko prowincjała lub konsultora, jednak nie został wybrany. Po śmierci Porfiriusza Ważyńskiego (1804) był jednym z kandydatów na urząd biskupa chełmskiego. S. zmarł 8 III 1808 w Żółkwi.
Oprócz licznych listów o treści urzędowej pozostawił S. kazania (ustalono kilka tekstów jego autorstwa z l. osiemdziesiątych XVIII w.), m.in. na święta: św.św. Piotra i Pawła oraz błogosławionego Jozafata Kuncewicza, a także na pierwszą niedzielę po Wielkanocy; napisane po polsku, z cytatami z Pisma św. w języku starocerkiewnym, zawierały one odwołania zarówno do pism Jana Chryzostoma jak i Bernarda z Clairvaux i Tomasza à Kempis.
Chotkowski W., Redukcje monasterów bazyliańskich w Galicji, Kr. 1922 s. 22, 24–6, 40–56; Kossak M., Korotkij pohlad na monastyri i na monašestvo ruske ot zavedenia na Rusi viry Chrystovoi až po nynišnoje vremja, w: Šematyzm provincii Sv. Spasytela Čyna sv. Vasylija Velykoho w Halycii, Lw. 1867 s. 326–8, 349; Nabywaniec S., Diecezja przemyska greckokatolicka w latach 1772–1795, „Premislia Christiana” T. 5: 1992/3 s. 224; Narysy istoriji Vasylijans’koho Čynu Sviatoho Josafata, Rym 1992; Pelesz J., Geschichte der Union der Rutenischen Kirche mit Rom von den ältesten Zeiten bis auf die Gegenwart, Würzburg–Wien 1881 II, 737–8; Petruševyč A., Dopolnienija k. Svodnoj Haličsko-Russkoj letopisi s 1772 po 1800 god, Lw. 1897 s. 68; tenże, Svodnaja Haličsko-Russkaja letopis’ s 1772 do konca 1800 goda, Lw. 1882 s. 138, 214, 228, 400–1, 411; Škrabjuk P., Krechiv, L’viv 2002; Vavryk M., Lavrivs’ka chronika, „Zapysky Čyna Sviatoho Vasylija Velykoho” 1958 nr 3–4 s. 409; – Catalogus monasteriorum Ordinis Sancti Basilii Magni Provinciae Protectionis Beatissimae Virginis Mariae cum resindentibus in iis Religiosis Patribus et Fratribus ex Anno 1773 a Mense Septembri ad Septembrem 1774 Anni, k. 11v; toż, 1774/5 k. 7; toż, 1775/6 k. 6v; toż, 1776/7 k. 5v; Catalogus Professorum Ordinis S. Basilii Magni Provinciae Protectionis Beatissimae Virginis Mariae 1777/8 k. 2; toż, 1778/1779 k. 5v; Monumenta Ucrainae Historica, Ed. A. Šeptyckyj, Romae 1969 VII 283–4; – L’vivs’ka naukova biblioteka im. V. Stefanyka we Lw.: F. 3 od. 103 k. 4v, 6, 24, 28, 38, 44v–45, 49–52v, 53v od. 112 k. 17, 18, od. 113 k. 35v–36, 37–40, od. 121/1 k. 13–13v, 21, 26v, 28v–30, od. 130 k. 12v, 14v, 15v–16, od. 132 k. 49–53, od. 306 k. 27, od. 308 k. 56–8v, 98v–9, 100–100v, 102–2v, 103v, 105–5v, 106v, 108v, 109v, 111, 113v, 120v–1, 123–3v, 127, 130v, od. 310 k. 46, 48, 56–62, 63v–64v, 67–70, od. 365 k. 4, od. 366 k. 46–56v, od. 372 k. 4, od. 377 k. 16v, od. 379/10 k. 44–6v, od. 384 k. 2v, od. 385 k. 20v, od. 388 k. 19v–20, 28v–9, od. 388Ş k. 5, od. 390 k. 112, od. 404 k. 5v, od. 429 k. 4v, od. 436 k. 193, od. 608 k. 76v–82, 85–6, od. 636/4 k. 1–2v, od. 637/2 k. 1–4v, od. 637/12 k. 5–5v, od. 660/5 k. 1–1v, od. 660/6 k. 1–1v, od. 660/10 k. 1–2v, od. 661/5 k. 1–4v, od. 802 k. 158v, od. 809 k. 14v, od. 1236/1 k. 1, od. 1236/2 k. 1–2v, od. 1240/5 k. 1–4, od. 1253/1 k. 1–11v, od. 1254/3 k. 12–30v, od. 1373/1 k. 1, od. 1416 k. 14–27, ob. 8v–10, F. 167 op. II, od. 1985 k. 1–6; Nacional’nyj Muzej we Lw.: Rkł–80 k. 84v, RKl–361 k. 21, Litterae S.C. de Propagande fide ecclesiarum catholicam Ucrainae et Belarusjae spectantes, vol. VII, 1790–1862, Ed. A. Velykyj, Romae 1957.
Ołeh Duch