Nisau Bohdan de (występował także jako Bogdan de Nizo, Bohdan Denizo, Egon Bogdanowicz Sztern), pseud. Zborowski (1896–1943), chemik, działacz lewicowy. Ur. 13 III w Glinojecku, pow. ciechanowski, był synem Feliksa, kasjera (a przez pewien czas zastępcy dyrektora) cukrowni «Izabelin» w Glinojecku, i Wandy z Męczkowskich. Spośród trzech braci N-a, starszy Jerzy, nauczyciel, był członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej-Frakcji Rewolucyjnej (PPS-Frakcji Rewolucyjnej) i jako redaktor odpowiedzialny podpisywał „Robotnika”; później przeszedł na pozycje endeckie. N. ukończył w r. 1913/14 Szkołę Handlową w Mławie i rozpoczął studia chemiczne na Uniw. Warsz., których jednakże nie ukończył. W latach pierwszej wojny światowej wstąpił do PPS-Frakcji Rewolucyjnej i Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) w Glinojecku. W r. 1918 został komendantem obwodu mławskiego POW. W listopadzie 1918 brał udział w rozbrajaniu Niemców. Został następnie «okręgowcem» PPS na okręg ciechanowski. Wiosną 1919 przeniósł się do Warszawy, gdzie działał w Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej, należąc do jej ścisłego kierownictwa. W tym czasie przeszedł kurs plebiscytowy w Warszawie. Od kwietnia 1920 z ramienia Centralnego Komitetu Wykonawczego (CKW) PPS włączył się do pracy plebiscytowej na Górnym Śląsku. Jako funkcjonariusz Komitetu Plebiscytowego pracował (z przerwami) ok. roku na Górnym Śląsku. Należał jednocześnie do kierownictwa tajnej POW na Górnym Śląsku. Prowadził szeroką działalność agitacyjno-kulturalną, zakładał kółka śpiewacze, oświatowe, zespoły amatorskie. Był współzałożycielem Uniwersytetu Robotniczego im. F. Morawskiego, współpracował z „Gazetą Robotniczą”.
N. wziął udział w drugim powstaniu śląskim. Współtworzył komitety Samoobrony Robotniczej, które były krytykowane za lewicową postawę i sympatie prokomunistyczne. N. działalności swej nadawał kierunek wyraźnie klasowy. W tej sytuacji dochodziło do częstych konfliktów. Śląscy działacze PPS całą grupę młodzieży socjalistycznej, przybyłej na Górny Śląsk, zwaną tu «Królewiacką», oskarżyli o tendencje komunistyczne i zażądali jej usunięcia. Tą głośną sprawą zajął się CKW PPS, który poparł socjalistów Górnego Śląska. N. nie zgodził się z decyzją CKW PPS i 18 IX 1920 wystąpił Z PPS. Nie zerwał jednak jeszcze wtedy całkowicie stosunków z partią. Brał czynny udział w III powstaniu śląskim. Był członkiem grupy dywersyjnej powstałej z inspiracji dowództwa POW, zwanej «Grupą destrukcyjną Wawelberga», której dowódcą był mjr Tadeusz Puszczyński («Wawelberg»). Po zakończeniu powstania powrócił do Warszawy. N. przeszedł dalszą ewolucję ideową i wstąpił do Komunistycznej Partii Robotniczej Polski. W l. 1921–2 był członkiem Koła Społeczno-Ekonomicznego przy Uniwersytecie Ludowym, kierowanego przez Jana Hempla, Bolesława Bieruta i Stanisława Tołwińskiego. N. należał do organizatorów Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej «Życie» (powstałej w grudniu 1923) i był zastępcą przewodniczącego jej Komitetu Wykonawczego. W r. 1924 krótko mieszkał w Królewskiej Hucie, skąd powrócił do Warszawy i był jednym z pierwszych członków Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej (od listopada 1926 do czerwca 1927).
Wiosną 1925 N. przystąpił do Niezależnej Partii Chłopskiej (NPCh), został instruktorem Zarządu Głównego (ZG) i organizatorem NPCh na województwo (okręg) lubelskie. Chłopi nazywali go «Denizo», tak też podpisywał swoje wystąpienia publiczne. Przyczynił się do zorganizowania najsilniejszego okręgu NPCh. W listopadzie 1925 uczestniczył w Kongresie Robotniczo-Chłopskim w Warszawie. W grudniu t. r. został członkiem Zarządu Głównego NPCh, który w r. 1926 przemianował się na Komitet Centralny (KC). Na początku kwietnia 1926 wszedł w skład nowo utworzonego Wydziału Organizacyjnego NPCh, w dn. 11 VII i 14 IX 1926 zorganizował zjazdy wojewódzkie NPCh w Lublinie, na których przewodniczył. Osobiście odpowiadał za rozwój organizacyjny partii w powiatach: janowskim, tomaszowskim, części powiatu lubartowskiego i puławskiego. W grudniu 1926 N. przeszedł do pracy w KC NPCh. Dn. 2 II 1927 wydał odezwę Do kół i członków NPCh w Lubelszczyźnie…. Był również wydawcą i redaktorem odpowiedzialnym jednodniówki „Sierp” (która ukazała się 5 VI 1927). Po delegalizacji NPCh N. wstąpił w r. 1927 w Lublinie do PPS-Lewicy. Jesienią 1927 wyjechał do Związku Radzieckiego, gdzie używał nazwiska: Egon Bogdanowicz Sztern. Otrzymał pracę w zakładach chemicznych w Dzierżyńsku, w r. 1933 przeniósł się do Gorłówki, gdzie był kierownikiem laboratorium w podobnych zakładach chemicznych. Na początku 1934 r. został wskutek prowokacji aresztowany i 9 III 1934 w Woroneżu skazany. Przebywał w obozie pracy. Zmarł 26 I 1943. Zrehabilitowany został po XX Zjeździe Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego w r. 1956.
N. był żonaty od r. 1923 z Marią z Vetulanich, która zginęła w powstaniu warszawskim. Pozostawił syna Witolda, inżyniera, zamieszkałego w Warszawie.
Dymek B., Niezależna Partia Chłopska 1924–1927, W. 1972 (fot.); Kaczanowska J., Działalność Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej na Górnym Śląsku w latach 1919–1921, w: Najnowsze dzieje Polski. 1914–1939, W. 1965 IX 109–10, 113, 115–17; Rocznik Stowarzyszenia Mławian, W. 1936 s. 41, 159; Świecki T., Wybult F., Mazowsze Płockie w czasach wojny światowej i powstania Państwa Polskiego, Tor. 1932; Ziemski F., Młodzież rewolucyjna, „Dzien. Pol.” 1964 nr 131; – Drobner B., Bezustanna walka, W. 1965 II; Dubiel P., Warszawa – Ludowi Śląskiemu, „Życie Warsz.” 1971 nr 105; Kaczorowski M., Moja droga do PRL, „Mies. Liter.” 1972 nr 7 s. 86–7; Tołwiński S., Wspomnienia 1895–1939, W. 1970; – „Gaz. Robotn.” 1920 nr 209; „Sierp” 1927 nr z 5 VI; „Z Pola Walki” 1959; – Centr. Arch. KC PZPR: rkp. 305/VI/14 podt. 2, nr 305/VI/25 podt. 1 (Materiały PPS dotyczące Górnego Śląska), nr 169/II–III (Komitet Centralny NPCh i organizacje terenowe); Centr. Arch. Min. Spraw Wewn.: Urząd Wojewódzki Lubelski t. 12d (List B. de Nisau); Zbiory Muz. Hist. Pol. Ruchu Rewol.: sygn. 1525/2; – Informacje syna Witolda de Nisau z r. 1971, A. Fiderkiewicza i M. Pankiewicza z r. 1968.
Benon Dymek