Rutkiewicz Bohdan (1887–1933), biolog, filozof, profesor KUL. Ur. 26 VII w Nałęczowie w pow. puławskim, był synem warszawskiego rejenta, bliższych danych o rodzicach brak.
Dzieciństwo R. spędził w Warszawie i tam uczęszczał najpierw do państwowego III Gimnazjum, a następnie do prywatnego gen. Pawła Chrzanowskiego. W r. 1906, zagrożony chorobą płuc, rozpoczął wieloletnią kurację za granicą; przebywał w południowej Francji, na Riwierze Włoskiej, w Szwajcarii i ponownie we Francji, gdzie osiadł w Grenoble i rozpoczął studia przyrodnicze na tamtejszym uniwersytecie, przerywane kilkakrotnie nawrotami choroby. Wykształcenie przyrodnicze R. łączył z zainteresowaniami filozoficznymi. Jego światopogląd ukształtował się pod wpływem biologa, psychologa i filozofa – ascety A. Gemellego, którego poznał podczas studiów we Francji, i niemieckiego biologa i filozofa H. Driescha. W konsekwencji jego działalność naukowa zmierzała do syntezy neoscholastyki i witalizmu. W tych latach ogłosił m. in.: Il psycomonismo e monismo psicobiologico (Firenze 1912), Neowitalizm (W. 1912), Szkice o celowości w przyrodzie (P. 1913), Condizionalismo e causatismo nella biologie (Milano 1916), Biologia e filosofia (Milano 1917). W r. 1921 na podstawie dwu prac: z zoologii Contribution à l’étude des nerfs craniens de Ameiurus nebulosus (Grenoble 1921) i botaniki Recherches anatomiques sur l’Asarum europaeum (Grenoble 1921) uzyskał doktorat nauk przyrodniczych oraz stypendium rządu francuskiego dla cudzoziemców kończących z odznaczeniem studia wyższe we Francji, które wykorzystał na dalszą specjalizację z biologii u A. Guilliermonda w Lyonie. W r. 1922 odrzucił propozycję objęcia katedry psychologii w nowo utworzonym katolickim uniwersytecie w Mediolanie i powrócił do kraju.
Objął R. stanowisko zastępcy profesora filozofii i psychologii na Wydz. Nauk Humanistycznych Uniw. Lub., późniejszego KUL; na uczelni tej pracował do śmierci. W l. 1924/5–1928/9 wykładał te przedmioty również na Wydz. Teologicznym, w r. 1922/3 psychologię eksperymentalną na wszystkich wydziałach, w r. 1924/5–1925/6 na Wydz. Prawa, a w l. 1929/30–1932/3 na Wydz. Teologicznym. Jego wykłady z filozofii obejmowały biologię filozoficzną, teorię poznania, metodologię. W r. 1933 przedstawił dwie prace do habilitacji: Współczesny antymechanizm biologiczny i podstawy finalizmu („Prace Kom. Filoz. Tow. Przyj. Nauk w L.” Nr 1; 1929) oraz Indywidualizm, ewolucja i finalizm biologiczny (L. 1932, to samo po francusku w: „Cahiers de Philosophie de la Nature” 1933 nr 7, to samo po włosku w „Rivista di Filosofia Neo-Scolastica” 1933, Z. III); ta ostatnia posłużyła mu za podstawę do uzyskania w r. 1933 habilitacji na Wydz. Humanistycznym Uniw. Pozn., gdzie w r. akad. 1932/3 prowadził też wykłady. Wkrótce potem otrzymał tytuł profesora nadzwycz.
R. opublikował także m. in.: Pojęcie organizmu i hylemorfizmu (W. 1926), Zagadnienie filozoficzne życia podług Ariansa Kappersa (W. [b.r.w.]). Ogłosił wiele artykułów i rozpraw w czasopismach polskich i zagranicznych (znał osiem języków), najwięcej w redagowanej przez A. Gemellego „Rivista di Filosofia Neo-Scolastica”, w l. 1911–22, a po powrocie do kraju w „Przeglądzie Filozoficznym”, „Miesięczniku Kościelnym” i „Prądzie”. R. współpracował w tworzeniu oddziału Polskiego Tow. Filozoficznego w Lublinie, był jego prezesem a sekretarzem całego Towarzystwa. Działał też w Komisji Filozoficznej Tow. Przyjaciół Nauk w Lublinie. Był współzałożycielem w r. 1931, obok ks. Antoniego Szymańskiego, Tow. Filozoficznego im. św. Tomasza z Akwinu przy Tow. Wiedzy Chrześcijańskiej. Całe życie samotny i schorowany, pozostał we wspomnieniach studentów uosobieniem religijno-kontemplacyjnej postawy wobec świata i chrześcijańskiej pokory wobec losu. Pod koniec życia, obłożnie chory, nie opuszczał mieszkania, opiekowała się nim siostra, Maria Miaskowska, lektorka KUL. Zmarł 15 VIII 1933 w Lublinie i tam został pochowany. Bogata biblioteka R-a, zgodnie z jego ostatnią wolą, wzbogaciła zbiory KUL.
Filoz. w Pol. Słown.; – Goral W., Pamięci Bohdana Rutkiewicza, „Prąd” T. 25: 1933 s. 129–38 (bibliogr.); Jakubanis H., Bohdan Rutkiewicz, „Przegl. Filoz.” 1934 z. 1 s. 107–12 (bibliogr.); Księga jubileuszowa 50-lecia Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, L. 1969; Kunowski S., Prof. Bohdan Rutkiewicz, „Prąd” T. 25: 1933 s. 138–43; – Katolicki Uniwersytet Lubelski we wspomnieniach pierwszych studentów z lat 1918–1925, L. 1978; Kron. Uniw. Pozn. 1932/3 s. 211–12; – „Ruch Filoz.” T. 13: 1932–35/6–7 s. 65–6.
Stanisław Sroka