INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Bronisław Sianoszek  

 
 
1921-04-07 - 1968-03-30
Biogram został opublikowany w latach 1995-1996 w XXXVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sianoszek Bronisław, pseud.: Imrun, Bronek (1921–1968), żołnierz Armii Krajowej, technik dentystyczny. Ur. 7 IV w Petersburgu, był synem Wincentego (1889–1976), kierowcy-mechanika, i Heleny z Mirgałowskich (1888–1976), nauczycielki. Rodzice po powrocie z Rosji Radzieckiej osiedli w Milanówku pod Warszawą.

S. uczęszczał do Prywatnego Koedukacyjnego Gimnazjum i Liceum Tow. Szkoły Średniej w Grodzisku w pow. błońskim. W r. 1939 zdał z wyróżnieniem egzamin do Miejskiej Szkoły Sztuk Zdobniczych i Malarstwa.

W czasie okupacji niemieckiej S. od wiosny 1940 początkowo działał w konspiracyjnym Korpusie Obrońców Polski (KOP), następnie Związku Walki Zbrojnej (ZWZ) – Armii Krajowej (AK). W r. 1942 został przydzielony do Organizacji Wydzielonej «Wachlarz» jako łącznik do odcinka III Polesie. Pod dowództwem kpt. Alfreda Paczkowskiego, pseud. Wania, brał udział w akcji zatopienia monitora rzecznego w Kanale Królewskim 11 IV 1942, co spowodowało zablokowanie kanału. Następnie pozostawał w dyspozycji Odcinka II «Wachlarza», a na przełomie l. 1942 i 1943 – ponownie Odcinka III, jako szef ochrony ostatniego dowódcy odcinka kpt. Bolesława Kontryma. Po rozwiązaniu organizacji «Wachlarz» został skierowany od wiosny 1943 do Kieleckiego Zgrupowania Partyzanckiego AK i pozostawał w ochronie osobistej dowódcy Zgrupowania por. Jana Piwnika, pseud. Ponury. Od maja 1943 oddelegowany był do Suchedniowa, gdzie inż. Kazimierz Czerniewski, pseud. Korebko, uruchomił w «Zakładach Przemysłowych Stanisław Tański i S-ka» konspiracyjną produkcję pistoletów maszynowych typu sten; S. został szefem ochrony tej produkcji i w praktyce całej wytwórni. W dn. 26 X 1943 po odprawieniu ostatniej partii stenów do zgrupowania, S. w walce z policją i żandarmerią niemiecką, która wkroczyła na teren fabryki, zabijając bądź raniąc 4 żandarmów, wydostał się z okrążenia i dołączył do zgrupowania partyzanckiego. Od listopada 1943 do maja 1944 był żołnierzem Oddziału Bojowego Delegatury Rządu «Podkowa», «Sztafeta» dowodzonego przez kpt. B. Kontryma, pseud. Żmudzin. Oddział ten działający w Warszawie i w Okręgu Warszawskim zajmował się likwidacją konfidentów i funkcjonariuszy aparatu terroru okupanta oraz ochroną ważnych osobistości podziemia. M. in. 19 III 1944 wraz z Józefem Bałdygą «Koltem», Piotrem Olęckim «Piotrem», Stanisławem Rzewuskim «Staszkiem» wykonał S. wyrok na szczególnie groźnym konfidencie Marianie Paprzyckim na rynku w Żyrardowie.

W maju 1944 S. przydzielony został do tworzonej do działań w ramach akcji «Burza» 30. DP AK. Brał udział w akcjach bojowych tej jednostki, m. in. pod miejscowością Mańczaki (koło Kamieńca Lit.); dn. 30 VI 1944 S. wyprowadził z pola bitwy swego rannego dowódcę batalionu kpt. A. Paczkowskiego, używającego tu pseud. Dawid. W lipcu 1944 został wysłany przez «Wanię» – «Dawida» do Warszawy po broń i ludzi. W chwili wybuchu powstania warszawskiego S. nie dotarł na miejsce koncentracji swej jednostki batalionu «Czata 49» i wraz z innymi żołnierzami utworzył improwizowany oddział – drużynę szturmową «Baśka». Oddział ten formalnie należący do kompanii «Jeremi» Batalionu «Chrobry II», działał pod dowództwem S-ka w rejonie ul. Żelaznej i Grzybowskiej. Wykonał m. in. pierwszy atak na gmach Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej – PAST-y (4 VIII), wypad w kierunku Hal Mirowskich (7 VIII) oraz wypad nocny w kierunku ul. Wroniej (13 VIII). W czasie ostatniej z tych akcji znalazł się po stronie niemieckiej linii frontu; wydostanie się z Sonderkommando przy ul. Sokołowskiej na Woli S. opisał w książce Śmierć nie przychodzi, kiedy czekam (W. 1966). S. miał stopień podporucznika czasu wojny AK.

Po rozwiązaniu AK 19 I 1945 S. pozostał w organizacji NIE, dn. 10 V 1945 został aresztowany i osadzony w więzieniu Mokotowskim, ujęty ponownie po dwóch próbach ucieczek i skazany wyrokiem Wojskowego Sądu Okręgowego (WSO) w dn. 17 VII 1945 na karę śmierci, zmienioną następnie na 10 lat więzienia. Przebywał kolejno w więzieniach: Wronki, Koronowo, Rawicz, gdzie opanował zawód technika dentystycznego. Z więzień wielokrotnie uciekał. Wg C. Chlebowskiego uciekł ostatecznie z więzienia w r. 1953 i przez pewien czas się ukrywał. W l. 1955–60 był kierownikiem Przychodni Protetyki Stomatologicznej w Ciechanowie. W r. 1959 Sąd Najwyższy postanowieniem z 20 VI uchylił wyrok WSO z r. 1945, a Sąd Wojewódzki dla woj. warszawskiego postanowieniem z 28 VI 1960 uniewinnił S-a od zarzucanych mu czynów.

W l. sześćdziesiątych S., poza ogłoszeniem wymienionej wyżej książki (w której przedstawił także swoje przeżycia w r. 1945), pisywał w tygodnikach: „Stolica” (1967 nr 31, 32, 40) oraz „Świat” (1959 nr 48). W rękopisach pozostały teksty: Gwiazdozbiory i Zaręczeni ze zdradą oraz odrzucony przez wydawnictwo maszynopis Za śladem przemijania, zawierający rozważania o wojnie, zdradzie, ludziach i śmierci (pozostają one w rękach córki). Głównie jednak S. zajmował się rzeźbą w różnych tworzywach. Był stypendystą Min. Kultury i Sztuki. Zginął w wypadku samochodowym (jako pasażer) 30 III 1968 w pobliżu miejscowości Pasłęk. Pochowany został na cmentarzu Komunalnym (dawnym Wojskowym) na Powązkach w Warszawie. Był odznaczony Krzyżem Walecznych, Orderem Virtuti Militari V kl. oraz Krzyżem Partyzanckim i pośmiertnie Krzyżem AK oraz Warszawskim Krzyżem Powstańczym.

Trzykrotnie żonaty, S. miał z pierwszego małżeństwa dwie utalentowane plastycznie córki: zmarłą tragicznie Grażynę (1949–1988) oraz Małgorzatę (ur. 1952), artystkę malarkę.

Brat S-a Antoni (ur. 1 I 1919) aresztowany w lipcu 1940 był członkiem organizacji KOP, więźniem obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu (nr 7917); zginął tamże w początkach 1942 r.

 

Bielecki R., W zasięgu PAST-y, W. 1994; Borzobohaty W., „Jodła”. Okręg Radomsko – Kielecki ZWZ-AK, W. 1988 (fot.); Chlebowski C., Odłamki granatu, W. 1972; tenże, Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie, W. 1993 (wspólna fot.); tenże, Wachlarz, W. 1985 (fot.); Hillebrandt B., Partyzantka na Kielecczyźnie, 1939–1945, W. 1970; Hołub C., Okręg Poleski ZWZ-AK w latach 1939–1944, W. 1991; Leżeński C., Konspiracyjna fabryka broni, L. 1971 s. 52, 66, 74, 75 (fot.), 81; – Chlebowski C., Pamięci Bronisława Sianoszka, „Polska Zbrojna” 1993 nr 62 s. 4 (fot.); Paczkowski A., Ankieta Cichociemnego, W. 1987; – Warszawski Kalendarz Ilustrowany „Stolicy” 1967 s. 60 (podob.); „Życie Warszawy” 1968 nr 80 s. 7; – AP m. st. Warszawy i woj. Stołecznego: Oddz. Kutno, Szczątkowe akta Prywatnego Koedukacyjnego Gimnazjum i Liceum Tow. Szkoły Średniej w Grodzisku Maz.; Arch. Gł. Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w W.: 648/2/1 t. II (Skorowidz alfabetyczny – Areszt śledczy Warszawa Mokotów), 648/2/25 poz. 25 (Księga główna więźniów śledczych przebywających na Oddziale X i XI); – Informacje i materiały Jerzego Butwiłło z W.

Krystyna Czerniewska i Marek Getter

 
 

Powiązane artykuły

 

Polskie Państwo Podziemne 1939-1945

Polska była pierwszym państwem, które powiedziało "Nie!" żądaniom ustępstw terytorialnych ze strony nazistowskiej Rzeszy Niemieckiej. Polska była pierwszym państwem, które zbrojnie przeciwstawiło......
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 
 

Wanda Koczeska

1937-02-17 - 2008-12-15
aktorka filmowa
 

Tadeusz Leszek Pluciński

1926-09-25 - 2019-04-23
aktor filmowy
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Stanisław Narutowicz

1862-09-02 - 1932-12-21
prawnik
 

Stanisław Jan Przyłęcki

1891-08-29 - 1944-08-05
biochemik
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.