Reimann Brunon (1914–1976), gleboznawca, profesor Wyższej Szkoły Rolniczej i Akademii Rolniczej w Poznaniu. Ur. 15 IX w Wolsztynie, był synem Franciszka (zm. 1923), rzeźnika, i Heleny z domu Śmiałek.
W l. 1924–32 R. uczył się w Państwowym Koedukacyjnym Gimnazjum Neoklasycznym w Wolsztynie, gdzie uzyskał świadectwo dojrzałości. Nie mógł otrzymać stałego zajęcia, pracował jedynie dorywczo w tzw. Funduszu Pracy w Wolsztynie lub udzielał korepetycji. W październiku 1936 rozpoczął studia na Wydziale Rolniczo-Leśnym Uniw. Pozn.; praktyki rolnicze odbywał w majątkach Sokołowo w pow. brodnickim i Polwica w pow. średzkim. Od jesieni 1938 pracował w Zakładzie Gleboznawstwa Uniw. Pozn. jako asystent wolontariusz przy doświadczeniach wegetacyjnych. Wybuch wojny we wrześniu 1939 przerwał niedokończone studia, a po wkroczeniu Niemców do Wolsztyna R. został aresztowany jako zakładnik. Po zwolnieniu, przez całą okupację pracował w administracji zespołu majątków folwarcznych w miejscowościach Wielgie, Nowa Wieś i Czernice w pow. wieluńskim, gdzie poznał gruntownie całokształt praktyki gospodarstwa wielkorolnego.
Od 1 III 1945 R. pracował jako asystent w Zakładzie Gleboznawstwa Uniw. Pozn., brał udział w odbudowie uczelni ze zniszczeń wojennych, a równocześnie ukończył studia 22 XII t. r. ze stopniem magistra inżyniera. Dn. 1 I 1946 został mianowany starszym asystentem przy wspomnianym zakładzie. W r. akad. 1946/7 był oddelegowany do Instytutu Żywienia Roślin i Nawożenia w Bydgoszczy Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego na roczny staż naukowy z zakresu chemii rolnej i metodyki laboratoryjnej u Kazimierza Boratyńskiego. Równocześnie od r. 1946 prowadził badania w dziedzinie nawożenia mineralnego gleb pod kierunkiem Feliksa Terlikowskiego i na podstawie rozprawy pt. Fosfor i potas jako elementy żyzności gleb bielicowych („Biul. Centr. Inst. Roln.” 1952 nr 2) uzyskał 11 VII 1949 stopień doktora nauk rolniczych. Od kwietnia 1951 był adiunktem w Zakładzie Gleboznawstwa Uniw. Pozn. (od 1 IX 1951 Wyższej Szkoły Rolniczej – WSR) i obok zajęć dydaktycznych (od r. 1947 ćwiczenia laboratoryjne i terenowe, wykłady z wybranych działów gleboznawstwa) prowadził własne badania gleboznawcze i zespołowe prace kartograficzne pod kierunkiem F. Terlikowskiego i Mikołaja Kwinichidzego przy opracowywaniu map gleboznawczych dla Polski północno-zachodniej. Równolegle w l. 1947–51 uczył gleboznawstwa, nawożenia i mechanicznej uprawy roli w Państwowej Szkole Ogrodnictwa w Poznaniu, a po jej likwidacji, w r. szk. 1951/2, w Technikum Geodezyjnym. W październiku 1954 R. został docentem przy Katedrze Gleboznawstwa i też prodziekanem Wydziału Rolniczego WSR, a w następnych trzech kolejnych kadencjach w l. 1956/7–1961/2 był dziekanem. Równocześnie w l. 1954–62 kierował terenowym Oddziałem Badawczym Instytutu Melioracji i Użytków Zielonych (IMUZ) w Poznaniu. W tym okresie odbył krótkotrwałe staże zagraniczne w Jugosławii (1957), ZSRR (1959) i NRD (1964).
Od 1 X 1960 R. był kierownikiem Katedry i Zakładu Gleboznawstwa Wydziału Rolniczego WSR – do czasu zmiany struktury WSR (31 VIII 1970), a następnie kierował Zespołem Dydaktycznym Gleboznawstwa w Instytucie Gleboznawstwa i Chemii Rolnej Akademii Rolniczej do 30 IX 1974. Nominację na profesora nadzwycz. nauk rolniczych otrzymał 23 IX 1963, a na profesora zwycz. 3 VI 1971. Jednocześnie R. m. in. był kuratorem Katedry Matematyki WSR (1959–64), przewodniczącym Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej na studia rolnicze (1955–62), przewodniczącym Państwowej Komisji Weryfikacyjno-Egzaminacyjnej na stopień inżyniera rolnictwa (1956–8), delegatem Wydziału Rolniczego do Senatu Akademickiego WSR (1962–7). Od r. 1949 R. wykładał gleboznawstwo z geologią dla studentów stacjonarnych i zaocznych rolnictwa, a dodatkowo od r. 1966 dla studentów mechanizacji rolnictwa – gleboznawstwo z podstawami nawożenia, w l. 1951–62 na Wydziale Ogrodniczym – gleboznawstwo ogólne, w l. 1960–4 na Wydziale Leśnym – gleboznawstwo leśne, oraz w l. 1960–4 na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniw. Pozn. dla biologów i geografów – gleboznawstwo ogólne i geografię gleb Polski.
R. – uczeń F. Terlikowskiego i jego znanej szkoły gleboznawczej – z powodzeniem kontynuował i rozwijał tę dziedzinę. Był autorem lub współautorem 70 publikacji naukowych i zespołowych opracowań kartograficznych. Problematyka jego prac badawczych koncentrowała się w dwóch kierunkach: genezy, klasyfikacji i kartografii gleb Polski oraz podnoszenia żyzności gleb. W l. 1946–56 brał wybitny udział w zespołowych opracowaniach „Mapy gleb Polski” w skali 1: 300 000 jako współautor arkuszy: Poznań, Szczecin (część południowa), Wrocław (część północna), Zbąszyń, Zgorzelec i Opole (W. 1957–60). Był także współautorem Mapy gleb Polski w skali 1: 1 000 000 (W. 1959) i w skali 1: 500 000 oraz mapy gleb Wielkopolski z Ziemią Lubuską w skali 1: 300 000 (nie opublikowanej). Większość jego prac dotyczyła jednak zdjęć kartograficzno-gleboznawczych w skalach szczegółowych na terenach Wielkopolski, Kujaw i Żuław, a więc regionów o dużym znaczeniu rolniczym. Badania te wykonane zostały w ramach współpracy nauki z praktyką rolniczą dla wielu gospodarstw rolnych i leśnych, spółdzielni produkcyjnych i zakładów doświadczalnych. Jedynie część z nich została opublikowana w postaci artykułów czy monografii, spośród których na uwagę zasługują: Gleby gospodarstwa PGR „C” (Cykowo, pow. Poznań) („Roczniki Gleboznawcze” T. 3: 1954, wspólnie z Witoldem Muchą), Gleby wykształcone na utworach moreny czołowej w gospodarstwie doświadczalnym IUNG Zielisławki pow. Gdańsk („Roczniki Nauk Roln.” T. 72: 1955, S. A. z. 1), Gleby pyłowe pradoliny Obry i Szarki („Roczniki Gleboznawcze” T. 5: 1956), Niektóre właściwości chemiczne uprawnych gleb bielicowych oglejonych („Prace Kom. Nauk Roln. i Leśnych PTPN” T. 5: 1959 z. 5, wspólnie z Bogdanem Wójcikiem), Badania mad żuławskich w Starym Polu, pow. Malbork („Roczniki WSR w P.” T. 15: 1963), Czarne ziemie wrzesińskie („Prace Kom. Nauk Roln. i Leśnych PTPN” T. 19: 1965 z. 1, wspólnie z Wojciechem Cieślą), Mady żuławskie po 20 latach użytkowania rolniczego („Roczniki Nauk Roln.” T. 102: 1976, S. A, z. 1, wspólnie z Piotrem Masznerem). Prace te wniosły cenny wkład w podstawy genezy gleb (mady żuławskie, czarne ziemie wrzesińskie), w metody ujednolicenia ich systematyki i jako materiał do przestrzennego rozmieszczenia gleb w kraju.
Drugi kierunek badań R-a nad możliwościami podniesienia żyzności gleb był kontynuacją problematyki zapoczątkowanej jeszcze w czasie jego studiów, m. in. nad techniką stosowania nawozów fosforowych. Nowym osiągnięciem w tym zakresie był sposób preparowania i uaktywniania torfu oraz węgla brunatnego, aby mogły stać się skutecznym środkiem do próchnicowania gleb i źródłem składników pokarmowych, zwłaszcza azotu; tego dotyczyły m. in. prace: Wstępne doświadczenia nad zawartością nawozową organicznych preparatów amonifikowanych z torfu wysokiego i węgla brunatnego („Roczniki WSR w P.” T. 9: 1960), Preparowany torf jako źródło azotu w glebie piaszczystej („Roczniki Gleboznawcze” T. 10: 1961), Wpływ domieszki węgla brunatnego do gleb lekkich na rozwój roślin („Roczniki WSR w P.” T. 15: 1963), Torf i węgiel brunatny jako środek do próchnicowania gleby (tamże T. 30: 1966/7, wspólnie z Aliną Bartoszewiczówną). W badaniach tych wykazał, że jednym z warunków aktywowania torfu i węgla brunatnego w glebie może być usunięcie z nich bitumin, a nadto, że węgiel brunatny może być źródłem aktywnych kwasów huminowych i że inne właściwości węgla brunatnego zbliżone są do właściwości gleb wytworzonych z torfów niskich.
W l. 1965–70 R. prowadził badania ze swymi współpracownikami nad zagadnieniami zasobności gleb w podstawowe składniki pokarmowe przyswajalne przez rośliny, których ilość zmienia się pod wpływem różnorodnych zabiegów agrotechnicznych. Np. w artykule pt. Magnez przyswajalny dla roślin w niektórych glebach Wielkopolski („Roczniki Gleboznawcze” T. 18:1968 z. 1, wspólnie z Kazimierzem Michałkiem) wykazał, że zasobność gleb w przyswajalny dla roślin magnez jest przeważnie niedostateczna w 80% lekkich gleb kwaśnych. Wiele uwagi poświęcił także badaniom nad zasobnością gleb w niektóre mikroelementy i nad ich rozmieszczeniem profilowym w zależności od jednostek taksonomicznych: Niektóre mikroelementy w glebach brunatnych północnej części Równiny Kościańskiej („Roczniki Gleboznawcze” T. 19: 1968 z. 2, wspólnie z Z. Kociałkowskim), Zasobność czarnych ziem i gleb brunatnych Równiny Kaliskiej w przyswajalne dla roślin mikroelementy Mn, Zn, Cu, B i Mo („Roczniki Akad. Roln. w P.” T. 63: 1973, wspólnie z Zdzisławem Kociałkowskim i K. Michałkiem), Mikroelementy Mo, Mn, Cu, Zn, Cr, Zr, Ni w ważniejszych glebach uprawnych Wielkopolski, (tamże T. 73: 1974, wspólnie z Andrzejem Mockiem), Przyswajalne dla roślin mikroelementy Mn, Zn, Cu, Mo w glebach bielicowych i murszowych powiatu Wolsztyn (tamże T. 73: 1974, wspólnie z Z. Kociałkowskim), Available and exchangeable microelements in Żuławy alluvial soils („Polish Journal of Soil Science” Vol. 8: 1975 no 1, wspólnie z Z. Kociałkowskim i K. Michałkiem), Mikroelementy w glebach brunatnoziemnych Niziny Wielkopolskiej wytworzonych z glin zwałowych zlodowacenia bałtyckiego (w: Jubileuszowy Zjazd 40-lecia Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego”, P. 1977 I, wspólnie z Z. Kociałkowskim i K. Michałkiem). R. interesował się także zagadnieniami niszczenia gleb przez przemysł: Szkodliwy wpływ niektórych form siarki na gleby terenów przyfabrycznych przy poznańskich zakładach przemysłu chemicznego w Poznaniu-Żegrze („Roczniki Gleboznawcze” T. 18: 1968 z. 2, wspólnie z Leonem Michajlukiem i Anną Borowicz). Wraz z Katedrą Chemii Rolnej prowadził wieloletnie badania nad potrzebami nawozowymi sumaka octowca, rośliny garbnikodajnej o mało znanych wymaganiach: Potrzeby pokarmowe sumaka octowca (Rhus typhina L.) w pierwszych latach uprawy („Roczniki Nauk Roln.” T. 91: 1966, S. A, z. 4, wspólnie ze Zbyszkiem Tuchołką i in.). W badaniach nad żyznością gleb R. uwzględniał podstawowe zagadnienia «szkoły Terlikowskiego» zwracania uwagi na tzw. klimat glebowy i jego wpływ na właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleby oraz zachodzące w niej przemiany substancji organicznej. Prowadził też R. działalność popularyzatorską, szkoleniową na rozmaitych kursach dla agronomów i taksatorów gleb, konsultacyjną itp. Wykonał ok. 80 ekspertyz gleboznawczych nie publikowanych, oddanych bezpośrednio do wykorzystania w praktyce. Pod jego kierunkiem przeprowadzono wiele doktoratów, a 10 jego uczniów się habilitowało. Brał udział w X Międzynarodowym Kongresie Gleboznawczym w Moskwie (12–20 VIII 1974). Działał w licznych towarzystwach naukowych, m. in.: od r. 1961 był członkiem Zarządu Głównego Polskiego Tow. Gleboznawczego i przewodniczącym jego Oddziału Poznańskiego, sekretarzem w l. 1962–3, przewodniczącym w l. 1963–6 Komisji Nauk Rolniczych Poznańskiego Tow. Przyjaciół Nauk, członkiem od r. 1958 International Society of Soil Science w Amsterdamie, od r. 1960 Sekcji Gleboznawstwa, Mikrobiologii i Erozji Gleb Wydziału V PAN, Komisji do Spraw Gleboznawstwa w Radzie Naukowo-Technicznej przy Ministrze Rolnictwa, od r. 1963 Komitetu Gleboznawstwa i Chemii Rolnej Wydziału V PAN. R. był miłośnikiem muzyki, zamiłowanym turystą, uprawiał sport. Zmarł 5 VII 1976 w Poznaniu, pochowany został na cmentarzu przy ul. Lutyckiej. Był odznaczony m. in.: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1973), Złotą Odznaką Zarządu Głównego Polskiego Tow. Gleboznawczego (1972).
W małżeństwie od 28 IX 1951 z Aliną z Wasilewskich (ur. 1918), lekarzem medycyny, miał R. synów: Cezarego Romualda (ur. 1954), magistra inżyniera budownictwa lądowego, i Olgierda Edmunda (ur. 1955), magistra genetyki.
Bibliografia publikacji pracowników Akademii Rolniczej w Poznaniu 1976–1980, P. 1986; Bibliografia publikacji pracowników Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu 1945–1965, P. 1974; toż za l. 1966–70, P. 1976; toż za l. 1971–5, P. 1980; Spis członków Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego 1937–1974, W. 1975; Skład osobowy i spis wykładów Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu za lata 1953/4–1976/7; Wyższa Szkoła Rolnicza w Poznaniu, Informator, P. 1959 s. 34–5; – Alwin S., Kosiński T., Raczkowski S., Historia studiów ogrodniczych w Poznaniu, Cz. I: Okres 1920–1951, P. 1966; Dzieje akademickich studiów rolniczych i leśnych w Wielkopolsce 1919–1969, P. 1970; Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za 1. akad. 1945–1954/55, P. 1958; Kronika Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu za 1. akad. 1951/2–1958/9, P. 1960; Nauka w Wielkopolsce, P. 1973; 60 lat akademickich studiów rolniczych i leśnych w Poznaniu, „Roczniki Akad. Roln. w Poznaniu”, Tom specjalny 135: 1981 s. 56, 64, 72, 93, 328–9 z fot., Veritate et scientia. Księga pamiątkowa w 125-lecie Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Pod. red. A. Gąsiorowskiego, W.–P. 1982 s. 268; – Kronika II Zjazdu Koła Wychowawców i Wychowanków Liceum Ogólnokształcącego w Wolsztynie, 12–13 czerwca 1965 r., Jednodniówka, Wolsztyn 1968 (b. m. i r.) s. 27, 58, 61, 71, 76; Sprawozdanie Dyrekcji Gimnazjum Państwowego w Wolsztynie za l. szk. 1918/19–1928/9, s. 77; toż za l. szk. 1929/30, 1930/1, 1931/2 s. 11, 41, 77; – „Gaz. Zachodnia” 1976 nr 154 s. 4; „Głos Wpol.” 1976 nr 153 s. 9, nr 154 s. 5; „Polish Journal of Soil Science” Vol. 9: 1976 (1978) No 2 s. 161–2 (fot.), „Tryb. Ludu” 1976 nr 164 s. 4; – Akad. Roln. w P.: Dział osobowy, Teczka osobowa R-a; – Autobiografia R-a w posiadaniu rodziny (mszp. z 16 III 1969) s. 24; – Informacje żony, Aliny Reimann z P.
Andrzej Dzięczkowski