Rhete Dawid Fryderyk (ok. 1630–1694), drukarz i nakładca w Gdańsku, autor utworów okolicznościowych. Ur. w Gdańsku, był synem Jerzego (zob.) i Anny z Richterów, bratem Filipa Chrystiana (zob.).
W styczniu 1648 R. rozpoczął naukę w Gdańskim Gimnazjum Akademickim. Sztuki drukarskiej wyuczył się w warsztacie ojca, a po jego śmierci pomagał matce od połowy 1647 r. w prowadzeniu drukarni w Gdańsku jako faktor (kierownik techniczny). Ok. 1651 r. Anna Rhete przekazała część drukarni synowi Filipowi Chrystianowi, pozwalając mu na samodzielną działalność. Właściwą drukarnię miejską z wszystkimi jej uprawnieniami oddała na własność w r. 1655 R-mu. Jednakże w pełni samodzielną działalność edytorską jako «typograf miejski i gimnazjalny» rozpoczął on dopiero po śmierci matki w r. 1659. W r. 1668, po śmierci brata przejął jego zakład i włączył do swej oficyny. W r. 1677 otrzymał przywilej królewski na wyłączne prawo druku następujących rodzajów tekstów szkolnych: elementarze, katechizmy, ewangelie i psałterze. W r. 1678 rozpoczął starania o zezwolenie na druk „Vestibulum” Jana Amosa Komeńskiego, na co miał przywilej drukarz królewiecki Fryderyk Reussner. W r. 1678 objął R. nadto stanowisko kierownika technicznego prywatnej drukarni botanika Jakuba Breyne i sprawował je do r. 1689. Na mocy zarządzenia Rady Miejskiej z 1685 r., normującej prawa i obowiązki drukarzy gdańskich, oficyna R-ego otrzymała wówczas wyłączne prawo na druk ogłoszeń, dysputacji, mów i programów nauczania w gimnazjum, a R., jako typograf miejski, reprezentował ogół drukarzy gdańskich. Jako ich przedstawiciel występował zresztą już wcześniej, m.in. w r. 1679 i 1684 w sporze z cysterską oficyną w Oliwie.
Spod pras R-ego wychodziły liczne publikacje nauczycieli gimnazjum, m. in. rektora Jana Maukischa, płodnego poety i retora Jana Piotra Titiusa, historyka Joachima Pastoriusa, teologa i hebraisty Jana Botsacka, matematyka Fryderyka Büthnera, bibliotekarza Samuela Schelwiga, prawnika Jana Nixdorffa, lektora języka polskiego Jana Stephani Łaganowskiego. Były wśród nich rozprawy naukowe i utwory literackie, przeważnie okolicznościowe panegiryki. Tłoczył też R. prace autorów spoza gimnazjum i spoza Gdańska, m. in. rozprawy historyczne Pawła Potockiego, i prawnicze Franciszka Powalskiego. Licznie były reprezentowane dysertacje uczniów gimnazjum, w tym dotyczące dziejów Polski. Kontynuował R. publikowanie podręczników do nauki języka polskiego. Wznawiał popularne wciąż rozmówki niemiecko-polskie M. Volckmara, słownik J. Murmeliusa, podręcznik J. Rheniusa w opracowaniu K. Liebrudera. W r. 1690 wydrukował obszerny podręcznik do nauki języka polskiego, pióra Jana Karola Wojny. W r. 1692 spod jego pras wyszedł wzornik listów polskich, opracowany przez Aleksandra Szwertnera. Z oficyny R-ego wychodziły również teksty literackie w języku polskim, m. in. Daniela Kałaja „Klimakteryk heroiczny” (1673) i J. Łaganowskiego „Muza Polska” (1686), oba sławiące wojenne czyny Jana Sobieskiego, a także sztuka teatralna pt. „O starym i młodym Tobiaszu” (1693), pióra autora ukrywającego się pod kryptonimem M. P. W języku polskim tłoczył ponadto prace teologiczne i to zarówno protestanckie (np. kancjonały i teksty polemiczne), jak i katolickie (na zlecenie kolegium jezuickiego w Starych Szkotach koło Gdańska). Do ciekawych inicjatyw edytorskich R-ego należy zaliczyć wydanie w r. 1693 łacińskiej autobiografii Jana Dantyszka, z rękopisu będącego w posiadaniu Jana Hanowa, kanonika warmińskiego.
Jako typograf miejski drukował R. wszelkie zarządzenia Rady, a także mandaty i zarządzenia królewskie Jana III Sobieskiego, dotyczące spraw gdańskich. Wzorem swych poprzedników prowadził też wydawanie czasopism w postaci ulotnych awizów i nowin. W r. 1664 uzyskał wyrok sądowy w sporze z bratem, potwierdzający prawo publikowania cotygodniowych awizów i nowin, edycje nadzwyczajne mógł też publikować Filip Chrystian. Od 1691 r. drukował R. pierwszą stałą gazetę gdańską „Danziger Ordinari Freytags Zeitung”. W r. 1691 zawarł umowę z poczmistrzem Janem von Osten dotyczącą tłoczenia awizów w języku niemieckim i polskim. Wydawał ponadto kalendarze opracowywane przez Jana Furmana. Ogłaszał R. również własne utwory okolicznościowe i panegiryczne w języku niemieckim, poświęcone krewnym, przyjaciołom i osobistościom miejskim.
Działalność typograficzna R-ego w dużej mierze opierała się na współpracy z nakładcami i księgarzami, co zmniejszało ryzyko handlowe przedsięwzięć edytorskich. W r. 1666 R. został skazany na 8 dni aresztu za to, że bez zezwolenia Rady wydrukował broszurę Stanisława Lubienieckiego pt. „Moriens Polonia suos et exteros alloquitur”, a w r. 1670 Rada odebrała mu aż na 6 lat prawo drukowania awizów, gdyż przekroczył jej zarządzenia. Oficyna była znakomicie wyposażona, o czym świadczy wydany w r. 1655 wzornik pism. W l. 1650–94 wydrukował ponad 250 pozycji w językach łacińskim, niemieckim, polskim, francuskim, greckim, hebrajskim, a nawet tureckim o łącznej objętości ponad 2 000 arkuszy. R. zmarł 30 VI 1694 w Gdańsku.
R. był żonaty i miał córkę oraz trzech synów: Andrzeja Gabriela, Chrystiana Grzegorza i Gottfryda. Andrzej Gabriel i Chrystian Grzegorz od kwietnia 1683 uczęszczali do Gdańskiego Gimnazjum Akademickiego. Po śmierci ojca przejęli oni oficynę, lecz już 19 IV 1695 sprzedali ją Janowi Zachariaszowi Stollemu. Andrzej Gabriel, który wyuczył się drukarstwa pod kierunkiem ojca, zaciągnął się do wojska szwedzkiego i opuścił Gdańsk.
Bibliografia: zob. Rhete Jerzy.
Zbigniew Nowak