Politowicz Dionizy Jan (ok. 1609–1671), profesor prawa Uniw. Krak. Ur. w Brzezinach (w woj. łęczyckim), zapewne w rodzinie mieszczańskiej, był synem Pawła. Do metryki Uniw. Krak. wpisał się w półr. letn. 1630, bakalaureat filozofii otrzymał w r. 1633, na magistra sztuk wyzwolonych promował się dopiero w r. 1638, już jako nauczyciel gramatyki Kolegium Lubrańskiego, dokąd został wysłany 25 IX 1636. Po czteroletnim pobycie w Poznaniu (do 27 II 1640) przeniósł się na stanowisko rektora szkoły katedralnej i profesora Seminarium Duchownego w Gnieźnie. Zadebiutował w druku wydanymi w r. 1641 w Poznaniu panegirykami: Rosa victurae… na objęcie przez Aleksandra Głembockiego archidiakonatu gnieźnieńskiego oraz Seminarium episcoporum… na pochwałę kapituły gnieźnieńskiej; w r. 1642 ogłosił w Poznaniu Panegyricus virtutum et meritorum… na ingres arcbpa gnieźnieńskiego Macieja Łubieńskiego. Odwołany do Krakowa, 9 III 1643 wszedł do Kolegium Mniejszego, w którym wykładał tylko do r. szk. 1644/5, podjąwszy bowiem już wcześniej – jak się zdaje pod kierunkiem Jakuba Najmanowica – studia prawnicze, w r. 1645 przeszedł na stanowisko seniora Bursy Garwaskiego (Prawników). W tym charakterze przedstawił i 26 V 1646 obronił tezy swej «kwestii» prawniczej na żywo wówczas dyskutowany temat testamentu duchownych (Questio iuridica de testamentis clericorum), na podstawie której został inkorporowany do Kolegium Prawniczego. Związany odtąd do końca życia z Wydziałem Prawa, w karierze kościelnej poprzez kanonię Wszystkich Świętych (1647) doszedł do prepozytury w kapitule Św. Anny (1655), ponadto w nie znanym bliżej czasie otrzymał probostwo w Michocinie (w archidiakonacie sandomierskim). W skłóconym i podzielonym na zwalczające się obozy światku uniwersyteckim nie deklarował wyraźnie swoich sympatii, ale być może w poczuciu solidarności z popierającą bpa krakowskiego Piotra Gembickiego frakcją, złożoną w znacznej części z jurystów, opowiedział się w sporze Akademii z Gembickim w sprawie obsady probostwa Św. Floriana za faworyzowanym przez bpa Andrzejem Grabianowskim i nie podpisał zbiorowej apelacji Uniwersytetu do nuncjusza za Stanisławem Jurkowskim (1651). Taka postawa naraziła go na kąśliwą krytykę w – wymierzonym przeciwko zwolennikom Gembickiego – paszkwilu, podpisanym pseud. Jottusa Rzymianina (pióra prawdopodobnie Jana Marcina Zyskiewicza). Stanął natomiast P. w obronie uczelni w konflikcie Akademii z bpem Andrzejem Trzebickim, odmawiając 8 VII 1670 udziału w zarządzonej przez bpa procesji i homagium w katedrze wawelskiej, za co 25 VIII t. r. został wraz z innymi profesorami pozwany przed sąd biskupi.
W życiu uniwersyteckim pierwszej poł. XVII w. P. nie odegrał znaczniejszej roli; cieszył się jednak dużym zaufaniem swoich kolegów, którzy (jak Stanisław Różycki, Andrzej Kucharski, Wawrzyniec Śmieszkowic) powoływali go na egzekutora testamentów. Sam spisał akt ostatniej woli 21 VII 1669, ustanawiając z czynszów od kilku sum wyderkaufowych, zakupionych w l. 1665–9, kilka fundacji, m. in. na refekcje dla Kolegium Większego, aniwersarze w Kolegium Mniejszym i Prawniczym, dla kolegiaty Św. Anny, katedry wawelskiej, klasztorów krakowskich itp. Osobne legaty zapisał dla kościołów w Brzezinach, Michocinie i Podstolicach oraz dla swoich krewnych i przyjaciół. W testamencie kazał się pochować w grobowcu swego krajana i protektora W. Śmieszkowica w kościele Św. Anny. Zmarł w Krakowie 11 III 1671.
Estreicher; Korytkowski, Prałaci Gnieźn., I 479; – Dzieje UJ, I; Hist. B. Jag., I; Nowacki, Dzieje archidiecezji pozn., II; Wicher W., Sz. S. Makowski, teolog moralista polski XVII w., Kielce 1926; Wyczawski H. E., Biskup Piotr Gembicki 1585–1657, Kr. 1957; – Album stud. Univ. Crac., IV 128; Liber beneficiorum et benefactorum Universitatis Jagellonicae in saeculis XV–XVIII, Wyd. J. Michalewicz i M. Michalewiczowa, Kr. 1978 I 473–4; Temberski, Roczniki; Statuta nec non liber promotionum; – Arch. UJ: rkp. nr 19 s. 535, 553, 583–584, 633, 722, 725–726, 733, 879, nr 20 s. 358, 369, 378–379, nr 36 s. 25, 144–155, 182, nr 64 s. 169, 171, 205, nr 76, nr 202, nr 206 s. 9, 36, 65, 177, 218, 278; B. Jag.: rkp. 220.
Leszek Hajdukiewicz