Sicińska z Mertlików, 1. v. Gałuszkowa, Edyta Maria Magdalena, pseud. Eustachy Zawiejski (1909–1979), tłumaczka. Ur. 24 VIII w Wiedniu w rodzinie austriackiej, była córką prokurenta Johanna Mertlika i Therese z domu Černy.
Rodzice rozeszli się, a wychowaniem córki zajęła się matka, która zarobkowała jako komiwojażer, jeżdżąc po całej Europie. Wybuch pierwszej wojny światowej zastał je w Ołomuńcu; pod koniec wojny osiadły w Krakowie, gdzie matka pracowała w firmie księgarsko-wydawniczej S. A. Krzyżanowskiego i poślubiła pracownika austriackiego konsulatu Weissa.
Edyta, która uczęszczała w Krakowie do zakładu wychowawczego austriackich sióstr zakonnych (Zgromadzenie Córek Miłości Bożej) na Pędzichowie, z czasem dopiero opanowała język polski. Ok. r. 1925 zapisała się do Wolnej Szkoły Malarskiej Marii Ludwiki Mehofferowej w Krakowie (uczyli tu m. in.: Jerzy Fedkowicz, Zbigniew Pronaszko, Jan Rubczak) i po kilku latach ją ukończyła. Sporo malowała i zaczęła wystawiać (jako Edyta Mertlik): pierwszy publiczny pokaz jej prac odbył się podczas Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu w r. 1929, następny – w grudniu t. r. w krakowskim Pałacu Sztuki (wraz z efemeryczną grupą «Kwadryga»), Równocześnie próbowała sił jako tłumaczka: najpierw z języka polskiego na niemiecki przekładała teksty naukowe oraz – dla prasy niemieckiej Wiednia i Pragi (ok. r. 1928) – utwory literackie. Ilustrowała m. in. tomik wierszy dla dzieci swego męża Józefa Aleksandra Gałuszki „Figliki dla małej publiki” (W. 1936).
Dn. 17 IX 1929 wyszła za mąż za poetę Józefa Aleksandra Gałuszkę (zob.). W tym czasie właściwie zarzuciła malarstwo, sporadycznie zajmowała się grafiką. Zachęcana przez męża, skoncentrowała się na tłumaczeniu na język polski głośnych dzieł współczesnych literatur niemieckojęzycznych. Jej debiutem na tym polu był przekład powieści J. Wassermanna „Panicz Ernest” (Kr. 1930). Ten i dalsze przekłady (m. in. E. Ludwiga „Nil”, Lw. 1938, i „Kleopatra”, Lw. 1939, H. Carossy „Doktor Gion”, Lw. 1939) podpisywała jako E. Gałuszkowa, posługiwała się również pseud.: Eustachy Zawiejski (E. Ludwig, „Trzej tytani: Michał Anioł, Rembrandt, Beethoven”, W. 1938, współtłumacz Marceli Tarnowski). Przełożyła także szkic O. Forst-Battaglii „Współczesna proza niemiecka” (Kr. 1933). Spolszczyła kilkanaście niemieckich sztuk dla teatru, spośród których duże dochody przyniósł jej przekład (1935) chętnie grywanej przez teatry komedii L. Bus-Feketego „Trafika Pani Generałowej”.
Dzięki kontaktom męża weszła w środowisko artystyczne, a zwłaszcza literackie Krakowa, podziwiana także dla swej «wyjątkowej urody» (Tadeusz Kudliński). Przyjaźń łączyła Gałuszków m. in. ze Stanisławem Ignacym Witkiewiczem (zatrzymywał się u nich, będąc w Krakowie); bywała u Kossaków, poznała Marię Jasnorzewską-Pawlikowską i zaprzyjaźniła się z jej siostrą Magdaleną Samozwaniec. W r. 1935 została członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich.
Po tragicznej śmierci męża podczas kampanii wrześniowej 1939 r. ekshumowała i sprowadziła do Krakowa jego zwłoki. W czasie okupacji niemieckiej pracowała jako maszynistka w Banku Gospodarstwa Krajowego. Oparła się naciskom Niemców, którzy proponowali jej podpisanie Reichslisty i inwigilację polskiego środowiska literackiego. W styczniu 1941 poślubiła prawnika Jerzego Sicińskiego.
W r. 1947 S. ogłosiła w „Głosie Plastyków” Wspominki o Witkacym. Od t. r. zaczęły się też znów ukazywać tłumaczone przez S-ą książki; podpisywała je Gałuszkowa-Sicińska, zaś od l. pięćdziesiątych – już tylko Sicińska. Początkowo próbowała poszerzyć swą translatorską działalność o współczesną powieść angielską, ale po dwóch przekładach (A. Christie „Noc w bibliotece” Kat. 1947, A. J. Cronin „Nocny dyżur” Kat. 1948) powróciła do literatur niemieckojęzycznych. Na ogół sięgała po wybitne i głośniejsze powieści XX w. – m. in. A. Zweiga „Topór z Wandsbek” (W. 1951), H. Hessego „Pod kołami” (W. 1955) i „Peter Camenzind” (W. 1957), O. M. Grafa „Jesteśmy więźniami” (W. 1961), T. Manna „Józef i jego bracia” – wespół z Marią Traczewską (W. 1961), E. Canettiego „Auto da fé” (W. 1966), M. von der Grüna „Błędne ogniki i płomień” (W. 1966), H. Brocha „Kusiciel” (W. 1970), J. Bobrowskiego „Młyn Lewina” (W. 1980). Spolszczyła także „Praski pitaval” (W. 1957) oraz „Meksyk” (W. 1957) E. E. Kischa, „Most Św. Anioła” (W. 1974) oraz „Miejsca” (W. 1978) M. L. Kaschnitz. Rzadziej, lecz z niemniejszym powodzeniem, tłumaczyła teksty dawniejsze: powieść E. T. A. Hoffmanna „Kota Mruczysława poglądy na życie…” (W. 1958), a przekład nowel H. Kleista (w jego „Dziełach wybranych” W. 1960) uznano za «znakomitą translację» (Ryszard Ergetowski). Za pośrednictwem niemieckich przekładów spolszczyła też kilka powieści autorów skandynawskich i holenderskich. Tłumaczyła nadto na niemiecki artykuły medyczne.
Również po r. 1945 brała S. żywy udział w życiu kulturalnym Krakowa, należała np. do stałych bywalców kabaretu Piwnica «Pod Baranami», utrzymywała liczne kontakty towarzyskie z aktorami i malarzami. Była członkiem Polskiego PEN Clubu i Związku Literatów Polskich (działała w krakowskim Klubie Tłumaczy tegoż Związku). Za swoje przekłady (w sumie ogłosiła z górą 40 pozycji książkowych) otrzymała w r. 1970 nagrodę PEN Clubu, a w r. 1973 – nagrodę jubileuszową ministra kultury i sztuki. S. zmarła w Krakowie 5 VI 1979 i została pochowana na cmentarzu Salwatorskim.
Małżeństwo S-iej z Józefem Aleksandrem Gałuszką było bezdzietne, a w małżeństwie z Jerzym Sicińskim miała syna Macieja i córkę Magdalenę.
Portrety S-iej przez S. I. Witkiewicza w posiadaniu rodziny (jeden z nich, z r. 1930, reprod. w: „Życie Liter.” 1978 nr 23); – Biernacki A., Z materiałów biobibliograficznych dotyczących pisarzy zmarłych w r. 1979, „Roczn. Liter. 1979” s. 774–5; Pol. Bibliogr. Liter. za l. 1946 i n.; Bartelski L. M., Polscy pisarze współcześni, W. 1977; Pisarze ziemi krakowskiej, Kr. 1976; PSB (Gałuszka Aleksander); – Bednarski T. Z., Barwne życie krakowianki z Wiednia, „Kierunki” 1979 nr 49; Ergetowski R., Recepcja twórczości Heinricha von Kleista w Polsce, Kr. 1989; Pol. życie artyst. w l. 1915–39; Gałuszkowa-Sicińska E., Są przyjaciele, których nikt nie zastąpi…, w: O Magdalenie Samozwaniec, Kr. 1979 s. 37–41; Kudliński T., Młodości mej stolica, Wyd. 2, Kr. 1984; tenże, Starość nie radość, Kr. 1922 s. 66; – „Dzien. Pol.” 1979 nr 127 s. 3; – Arch. Kościoła Najśw. Marii Panny w Kr.: Liber copulationum (1929); B. Jag.: Listy S-iej rkp. 8973 III, Przyb. 54/91.
Rościsław Skręt