INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Emil Sieniawski  

 
 
1843-03-26 - 1921-06-22
Biogram został opublikowany w latach 1996-1997 w XXXVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sieniawski Emil (Emilian) Karol (1843–1921), nauczyciel, historyk. Ur. 26 III w Ornecie na Warmii, był synem Józefa, powstańca 1830/31 r., który po upadku powstania przyjechał na Warmię i objął w dzierżawę niewielki majątek ziemski na przedmieściach Ornety – Kleinhof (teren ten w końcu XIX w. został przyłączony do obszaru miejskiego Ornety).

S. ukończył gimnazjum w Brunsberdze (Braniewie) (1864), następnie jako stypendysta Tow. Pomocy Naukowej dla Prus Zachodnich odbywał studia historyczne na uniw. we Wrocławiu, gdzie w r. 1869 uzyskał doktorat na podstawie rozprawy De interregno, quod fuit in Polonia post Stephani regis discessum (Vratislaviae 1869); w t. r. ukazała się jej znacznie rozszerzona wersja w języku niemieckim: Das Interregnum und die Königswahl in Polen vom Jahre 1587 quellenmässig dargestellt (Breslau 1869). Podczas studiów S. był członkiem Tow. Literacko-Słowiańskiego we Wrocławiu. W l. 1869–76 pracował jako nauczyciel w gimnazjum w Śremie. Opublikował wówczas m.in. rozprawkę: Powierzchnia ziemi i jej klimat (Gniezno 1874). Sprzeciwiał się akcji germanizacyjnej, toteż w r. 1876 został przeniesiony do gimnazjum w Düsseldorfie; w programie tej szkoły ogłosił rozprawkę Niklot, der Obodritenfürst (1881). W r. 1878 S. wydał w Poznaniu swe główne dzieło pt. Biskupstwo warmińskie, jego założenie i rozwój na ziemi pruskiej, z uwzględnieniem dziejów ludności i stosunków geograficznych ziem dawniej krzyżackich (dwie rec. Wojciecha Kętrzyńskiego: „Ateneum” 1879 t. 2, „Przew. Nauk i Liter.” 1878 t. 6). Praca dedykowana Tow. Pomocy Naukowej dla Prus Zachodnich, została wyróżniona (1876) nagrodą AU w Krakowie. W t. 1. zajął się S. m.in. kolonizacją polską południowej Warmii, zamieścił wykaz nazw miejscowych i osobowych, opisy obrzędów i zwyczajów polskich na Warmii oraz 15 pieśni ludowych, w t. 2 – wybrane dokumenty z „Monumenta Historiae Warmiensis” w przekładzie polskim. Dzięki tej pracy S. zyskał sobie miano «ojca polskiej historiografii Warmii». Słowianom Zachodnim poświęcił S. obszerną pracę pt. Pogląd na dzieje Słowian zachodnio-północnych między Łabą (Elbą) a granicami dawnej Polski od czasu wystąpienia ich na widownię dziejową aż do utraty politycznego bytu i znamion narodowych (Gniezno 1881). Praca dedykowana Poznańskiemu Tow. Przyjaciół Nauk, została nadesłana na konkurs ogłoszony przez to towarzystwo. Nakład książki sprzedawano jeszcze po r. 1918 jedynie z nową kartą tytułową (Dzieje Słowian zachodnio-północnych, P. 1920 Wyd. 2) z mylącą informacją, że jest to drugie wydanie.

Po wielu staraniach udało się S-emu powrócić do środowiska polskiego. Był najpierw nauczycielem gimnazjum w Ostrowie Wpol. (1894–5), a następnie w Gnieźnie (tu uczniem jego był przyszły archeolog Józef Kostrzewski), skąd jednak znowu go przeniesiono, tym razem do gimnazjum w Kłodzku. W tym czasie S. wydał książkę, dedykowaną Tow. Naukowemu w Toruniu, o misyjnej działalności bpa Ottona na Pomorzu Zachodnim: Die zwei schönsten Reisebeschreibungen des Mittelalters und zwar die Missionsreisen des Bischofs Otto von Bamberg nach dem Lande der heidnischen Pommern in den Jahren 1125 und 1127 (1128) auf Grund lateinischer Quellen (Leipzig [b.r.w.], rec. S. Kujot, „Zap. Hist.” T. 1: 1908 nr 1). S. był członkiem zwycz., a od r. 1902 honorowym Tow. Naukowego w Toruniu. Po przejściu w r. 1912 na emeryturę wrócił do Wielkopolski i mieszkał m. in. w Polwicy (pow. średzki). Dn. 16 VI 1920 przeniósł się do Poznania, gdzie zmarł 22 VI 1921.

S. był żonaty z Anną ze Skrzydlewskich (zm. przed r. 1921); miał z nią córkę Marię, zamężną (od r. 1896) za Teodorem Kamińskim, adwokatem z Warszawy.

 

Estreicher w. XIX; Oracki, Słown. Warmii XIX i XX w. (bibliogr.); Słownik historyków polskich, W. 1994; – Kętrzyński W., Ludność polska w biskupstwie warmińskim, „Ateneum” 1879 t. 2 (14) s. 370–83; Łęgowski J. Ł., Prof. dr K. Sieniawski, „Zap. Hist.” T. 5: 1922 nr 9 s. 137–8; Oracki T., Mazury i Warmia w okresie 1800–1914, w: Dzieje folklorystyki polskiej 1864–1918, Pod red. H. Kapełuś i J. Krzyżanowskiego, W. 1982; Powierski J., „Biskupstwo warmińskie” K. E. Sieniawskiego jako wyraz zainteresowania Polski Warmią, „Komun. Mazursko-Warmińskie” 1981 nr 2–4 s. 213–25; Wielkopolska szkoła edukacji narodowej, Wr. 1970 s. 184; – [Kraszewski J. I.] Bolesławita B., Z roku 1869. Rachunki, R. 4, P. 1870 s. 473; – „Dzien. Pozn.” 1896 nr 182 s. 4 (dot. córki, Marii); „Roczn. Tow. Nauk. w Tor.” R. 9: 1902 s. 185; „Zap. Hist.” T. 5: 1921 nr 8 s. 136 (nekrolog); – AP w P.. Akta m. Poznania, sygn. 5030, Kartoteka mieszkańców Poznania z l. 1870–1930; USC w P.: Odpis skrócony aktu zgonu S-ego (z dn. 10 XI 1994).

Tadeusz Oracki

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

August Hlond

1881-07-05 - 1948-09-22
prymas Polski
 

Wilam Horzyca

1889-02-28 - 1959-03-02
reżyser teatralny
 

Karol Gilewski

1832 - 1871
lekarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 
 

Eugeniusz Pankiewicz

1857-12-15 - 1898-12-24
kompozytor
 

Marian Swolkień

1883-09-06 - 1971-05-30
działacz społeczny
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.