Kessler Eugeniusz (ur. 1836), geometra, komisarz powstańczy w r. 1863. Ur. w Warszawie, w rodzinie urzędniczej. Ukończył tamże gimnazjum realne i pracował jako nieetatowy geometra w Komisji Przychodów i Skarbu. Nie wiadomo, kiedy się znalazł w organizacji narodowej; 22 I 1863 r. towarzyszył jako «urzędnik do szczególnych poruczeń» członkom Rządu Tymczasowego udającym się do Kutna. Następnie czynny był jako pomocnik S. Frankowskiego, komisarza woj. mazowieckiego, a gdy Frankowski w czerwcu 1863 r. otrzymał nominację w Poznańskiem, objął po nim urząd komisarza. Miał wówczas zatarg z dowódcą oddziału E. Callier, który zarzucał mu przekraczanie kompetencji oraz ukrywanie się w bezpiecznej kwaterze. Przed listopadem t. r. K. opuścił stanowisko; w styczniu został delegowany w Poznańskie, krótki czas bawił w Dreźnie, a w połowie 1864 r. znalazł się na emigracji. We Francji wrócił po jakimś czasie do zajęcia geometry, m. in. przy budowie kanału w rejonie Marsylii. W r. 1871 uzyskał prawo zamieszkania w Galicji i ożenił się z Heleną Hebda. Pracował zrazu jako geometra prywatny; w r. 1884 objął posadę zastępcy inżyniera w ekspozyturze służby technicznej dróg krajowych w Podwołoczyskach. W r. 1890 został przeniesiony do Tarnopola; awansował kolejno na inżyniera II kl. (1894) i I kl. (1899). W r. 1910 przeszedł prawdopodobnie na emeryturę. Data śmierci nieznana.

Chołodecki Białynia J., Księga pamiątkowa w 40 rocznicę powstania r. 1863–1864, Lw. 1904 s. 255; – Awejde, Pokazanija; Callier E., Trzy ustępy z dziejów powstania polskiego 1863–1864, P. 1868 s. 79–80; Janowski J. K., Pamiętniki o powstaniu styczniowym, Lw. 1923 W. 1925 I–II; Łukaszewski J., Zabór pruski w czasie powstania styczniowego, Jassy 1870 s. 28, 52; Szematyzmy Król. Galicji, 1884–1910; Zeznania śledcze o powstaniu styczniowym, Wr. 1956; – B. Ossol.: rkp. 8047 (listy do J. K. Janowskiego).

Stefan Kieniewicz