Sokołowski Eugeniusz Walery (1883–1949), muzyk, pedagog. Ur. 9 XII w Warszawie, był synem Piotra i Cecylii ze Szczepańskich.
W Warszawie S. rozpoczął naukę szkolną oraz pobierał pierwsze lekcje gry na fortepianie, następnie był uczniem Gimnazjum Fryderyka Wilhelma w Poznaniu i w gimnazjum w Rogoźnie. W l. 1902–4 uczył się w Konserwatorium Galicyjskiego Tow. Muzycznego we Lwowie w klasie fortepianu Mieczysława Sołtysa. Równolegle studiował w tym czasie filozofię na Uniw. Lwow. Technikę gry fortepianowej doskonalił w l. 1905–7 w Wiedniu u Teodora Leszetyckiego. Później studiował (1908–9) filozofię we Fryburgu Bryzgowijskim i w Marburgu; zbierał w tym czasie materiały do pracy doktorskiej. W l. 1910–12 kontynuował studia muzyczne w Berlinie u R. Breithaupta i A. Nikischa. Pisywał też artykuły z zakresu filozofii i teorii muzyki do „Zeitschrift für Kunst und Kultur”.
W r. 1912 S. wrócił do Poznania, gdzie założył własną szkołę – Poznański Instytut Muzyczny (PIM), który cieszył się dobrą opinią. W r. 1920, kiedy PIM wszedł w skład powstałej Państwowej Akademii i Szkoły Muzycznej (później Państwowe Konserwatorium Muzyczne), S. został profesorem w klasie fortepianu. Po reorganizacji polskiego szkolnictwa muzycznego w r. 1926, degradującej Akademię do poziomu szkoły średniej, ustąpił ze stanowiska profesora. W r. 1927, wznowił działalność PIM, zatrudnił wówczas wybitnych muzyków oraz wprowadził trzy specjalizacje: pedagogiczną, kompozytorską i wirtuozowską. Na użytek PIM pisał i wydawał skrypty oraz podręczniki z zakresu metodyki, dydaktyki i historii muzyki. W l. 1922–3 był sekretarzem Związku Muzyków Pedagogów Wielkopolski i jego aktywnym działaczem do r. 1939.
Wybuch drugiej wojny światowej przerwał działalność PIM, ale S. przez cały okres okupacji przebywał w Poznaniu. Po wojnie nie powrócił do pracy pedagogicznej; chorował i większość czasu spędzał w Karpaczu. Zmarł 26 IX 1949 w Poznaniu i został pochowany na cmentarzu Jeżyckim.
S. był żonaty (od 5 IX 1922) z Janiną Marią Rojewską, nauczycielką muzyki.
Fot. w: Pięćdziesiąt lat Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Poznaniu 1920–1970, W. 1973 i w Arch. Akad. Muzycz. w P.; – Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Wpol. Słown. Biogr.; – Akademia Muzyczna w Poznaniu w latach 1920–1995, P. 1995; Dzieje Poznania, Pod red. J. Topolskiego i L. Trzeciakowskiego, W. 1994 II 695–740, 1236–53; Dziesięć wieków Poznania, W. 1954 II 268–9; – Kamieński Ł., Z dziejów Konserwatorium Poznańskiego, „Kur. Pozn.” R. 20: 1925 nr 329; Opieński H., Dzieje powstania i pięcioletniej działalności Państwowego Konserwatorium Muzycznego w Poznaniu, „Przegl. Muzycz.” R. 1: 1925 nr 22 s. 6–9; Panieńska T., Jak wyglądało szkolnictwo muzyczne Poznania za czasów pruskich, tamże s. 10–11; – AP w P.: rkp. 3266; B. Raczyńskich: rkp. 1086 k. 99–101; Inst. Muzykologii UAM w P.: Klawitter R., Historia szkolnictwa muzycznego Poznania w latach 1800–1914, P. 1957 (praca magisterska).
Jan Pyzio