Ruczyński Eustachy (ur. 1802 lub 1803), ziemianin, spiskowiec. Ur. w Horodnie w pow. włodzimierskim, był synem Stanisława (zm. ok. 1837), bratem Jozafata.
W l. 1826–30 R. studiował na Wydz. Prawa i Administracji Uniw. Warsz. Następnie przebywał mniej więcej 4 lata we Lwowie. W lipcu 1834 otrzymał paszport uprawniający do powrotu na Wołyń; przybył do Żytomierza, gdzie sprawę jego nielegalnego pobytu w Galicji rozpatrywała komisja śledczo-sądowa pod przewodnictwem gubernatora A. Rimskiego-Korsakowa. Został zwolniony od odpowiedzialności karnej i wrócił do majątku ojca.
R. uchodził za człowieka zamożnego, na Wołyniu pełnił funkcję kuratora magazynów rolnych (popiečitiel sielskich magazinov), z której to funkcji zrezygnował w r. 1837. W t. r. został przyjęty do tajnego związku przez Waleriana Kossakowskiego. Wspierał organizację finansowo: za pośrednictwem Ignacego Rodziewicza przekazał Szymonowi Konarskiemu 100 czerwońców na tajną drukarnię i inne cele konspiracyjne. Uczestniczył w naradzie sekretarzy związku w mieszkaniu Kaspra Maszkowskiego w Żytomierzu, na której omawiano sprawę statutu, był też delegatem Wołynia na zjeździe w Berdyczowie 3 VI 1837, na którym uchwalono przyłączenie komórki wołyńskiej do Stowarzyszenia Ludu Polskiego. Znalazł się jako jej członek w obwodzie żytomierskim związku, którego sekretarzem był Adolf Roszkowski. R. wraz z Antonim Beaupré został wybrany w Żytomierzu na delegata na ponowny zjazd do Berdyczowa, planowany na czerwiec 1838. Zjazd jednak nie doszedł do skutku, gdyż rozpoczęły się aresztowania i część delegatów się nie stawiła.
Nazwisko R-ego wypłynęło w zeznaniu I. Rodziewicza 12 VII 1838. Aresztowany w Żytomierzu 21 IX t. r., znalazł się w kazamatach twierdzy kijowskiej. Dn. 23 IX t. r. Konarski potwierdził, iż poznał R-ego w domu W. Kossakowskiego w r. 1837 i otrzymał od niego pieniądze na cele konspiracyjne. Dn. 28 IX t. r. na konfrontacji z Konarskim R. wszystkiemu kategorycznie zaprzeczył. Jednakże 9 X w własnoręcznie spisanych zeznaniach przyznał się do przynależności do tajnego związku i kilkakrotnych spotkań z jego przywódcą, a także do udziału w zjeździe w Berdyczowie. Sąd wojenny 11 II 1839 zaliczył go do tzw. I kategorii oskarżonych i skazał na karę śmierci. Na mocy konfirmacji carskiej z 26 II przesunięty został do II kategorii i skazany na katorgę do Usola nad Kamą w gub. permskiej. Kara ta oznaczała równoczesną konfiskatę majątku, zaś po jej odbyciu osiedlenie na Syberii lub w głębi cesarstwa. Majątek R-ego nie został skonfiskowany, ponieważ był przepisany na starszego brata Józafata.
R. został ułaskawiony w r. 1847 i wrócił do Horodna. Brał udział w manifestacjach patriotycznych 1861 r., m. in. w Uściługu z okazji rocznicy Unii Horodelskiej 1413 r. Podobno uczestniczył także w powstaniu styczniowym. Dalsze jego losy nie są znane.
W literaturze historycznej jego czyny w spisku Konarskiego były przypisywane Justynianowi Rucińskiemu.
Gerber, Studenci Uniw. Warsz.; – Marachov G. I., Dejatel’nost’ Sodružestva Pol’skogo Naroda na pravoberežnoj Ukraine v 1835–1839 gg. (Po materialam kievskogo archiva), w: Svjazi revolucjonerov Rossii i Pol’ši v XIX – načale XX v., Moskva 1968; tenże, Pol’skoe vosstanie 1863 g. na pravoberežnoj Ukraine, Kiev 1967; Łopuszański B., Stowarzyszenie Ludu Polskiego, Kr. 1975; – Bobrowski T., Pamiętniki mojego życia, W. 1979; Ruch społ.-polit. na Ukrainie; – Centr. Gosudarstvennyj Istoričeskij Archiv w Kijowie: Zespół 470, 1838 r., vol. 147 k. 5, 23, 32–33, 55, 60 i in., vol. 221 k. 45, Zespół 442, inw. 339, 1838 r., vol. 8 k. 34, 110, 122 i in. (informacje G. I. Marachova).
Wiktoria Śliwowska