Sikorski Franciszek Józef, pseud. Grzegorz (1889–1940), generał brygady WP. Ur. 4 X we Lwowie, był synem Narcyza i Adeli.
Po zdaniu matury S. uczęszczał prawdopodobnie przez rok na politechnikę lwowską (chemia), a następnie na Uniw. Lwow. przez 5 semestrów. Od r. 1909 należał do Związku Walki Czynnej, a potem do Związku Strzeleckiego we Lwowie, w którym zdał wyższy egzamin oficerski. W r. 1912 został mianowany podporucznikiem.
W sierpniu 1914 S. wstąpił do oddziałów strzeleckich jako dowódca kompanii. We wrześniu t. r. został mianowany porucznikiem, a w styczniu 1915 – kapitanem Legionów Polskich (Leg. Pol.). Następnie był dowódcą batalionu w 4., 6. i 1. pp Leg. Pol., a od lipca do września 1917 – dowódcą 4. pp Leg. Pol. W czasie kryzysu przysięgowego w lipcu 1917 spowodował, że żołnierze z jego pułku pochodzący z Król. Pol. odmówili złożenia przysięgi, w związku z czym S. wraz pułkiem został przeniesiony z końcem sierpnia t. r. do Pikulic pod Przemyślem, aresztowany i osadzony w więzieniu w Przemyślu. Dn. 24 XI 1917 przeniesiono go na własną prośbę do armii austro-węgierskiej. Od stycznia 1918 S. był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) we Lwowie, a następnie dowódcą okręgu lwowskiego POW po kpt. Julianie Stachiewiczu. Zorganizował kompanię studencką liczącą ok. 80 osób. Ścigany przez wojskowe władze austriackie wyjechał do Kijowa, a stamtąd na Kubań, gdzie brał udział w organizowaniu przez gen. Lucjana Żeligowskiego Brygady Strzelców Polskich przemianowanej później w 4. Dyw. Strzelców. Jako podpułkownik, potem pułkownik, pełnił kolejno funkcje dowódcy garnizonu (październik–listopad 1918), potem dowódcy 13. p. strzelców (listopad 1918 – maj 1919). Wraz z wojskiem znalazł się najpierw w Odessie, a potem w Besarabii. Następnie był w WP dowódcą formowanego w czerwcu 1919 28. P. Strzelców Kaniowskich, od lipca t. r. dowódcą 19. Brygady Piechoty (BP), od stycznia 1920 dowódcą 20. BP i od października t. r. ponownie dowódcą 19. BP. Wyróżnił się w czasie walk nad Dzisną w czerwcu 1920 jako dowódca brygady, odpierał kilkakrotnie ataki nieprzyjaciela i osłaniał odwrót polskich oddziałów, za co otrzymał Order Virtuti Militari 5 kl.
W r. 1921 S. ukończył kurs informacyjny dla wyższych oficerów. Od 15 III 1921 był w zastępstwie dowódcą 10. DP, a od 15 IV t.r. dowódcą 19. BP. W l. 1922–6 S. pełnił funkcję dowódcy piechoty dywizyjnej w 9. DP. Wg „Roczników oficerskich” z l. 1923 i 1924 w latach tych sprawował również funkcje dowódcy 35. pp. W czasie zamachu majowego w r. 1926 był po stronie Józefa Piłsudskiego. Od 9 VIII 1926 do 24 III 1932 pełnił funkcję dowódcy 9. DP. W dn. 1 I 1927 został mianowany generałem brygady. Od marca 1932 pozostawał w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu IX Brześć nad Bugiem. Z dn. 30 VI 1933 przeszedł w stan spoczynku. Mieszkał we Lwowie. W czasie wojny 1939 r. został 12 IX t. r. mianowany przez dowódcę Frontu Południowego gen. Kazimierza Sosnkowskiego dowódcą obrony m. Lwowa. Po kapitulacji miasta (22 IX) i przekazaniu go Armii Czerwonej S. został wywieziony do ZSRR i internowany w obozie w Starobielsku. Zamordowany został w kwietniu 1940 w Charkowie. Był odznaczony Orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Walecznych 4-krotnie, Croix de Guerre i Médaille Interalliée.
Ożeniony z pianistką Marią Józefą z domu Schmar (rozwiedzioną), S. miał z nią dwie córki: Adelę (ur. 1929), zamieszkałą we Włoszech, i Marię (1931–1992), zamężną 1.v. Sikorską, 2. v. Ustrzycką; S. wychowywał też córkę żony z jej pierwszego małżeństwa, Krystynę (ur. 1925).
Fot. w: Album Legionów Polskich, W. 1933 s. 263 (nr 522); – Enc. Wojsk., VII; Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1991 II cz. 1 s. 131–2 (G. Łukomski, fot.); Kryska-Karski–Żurakowski, Generałowie, Wyd. uzup. i popr., 1991 (fot.); Stawecki P., Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939, W. 1994; Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich, W. 1917; Rocznik oficerski, W. 1923, 1924, 1928, 1932; Tucholski J., Mord w Katyniu. Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk, Lista oficerów, W. 1991 s. 485; – Bagiński H., Wojsko polskie na Wschodzie 1914–1920, W. 1921 s. 497 (błędne imię: Stanisław), 511, 516; Czwarty Pułk Piechoty 1806–1966, Wyboru dokonał A. Idzik, Londyn [1963] s. 215, 221–2, 240 (wspólna fot.); Dalecki R., Armia „Karpaty” w wojnie obronnej 1939 roku, Rzeszów 1989 (fot.); Dziesięciolecie Polski Odrodzonej; Frąckiewicz Z., Córka generała, „Dzien. Pol.” 1992 nr 290; Goch K., Zarys historii wojennej 13-go pułku piechoty, W. 1929 s. 12, 14; Lipiński W., Walka zbrojna o niepodległość Polski 1905–1918, W. 1935; Nicman Z., Tylko we Lwowie, Magazyn Tygodniowy „Polski Zbrojnej” 1995 nr 45/245 s. IX; Rezmer W., Obrona Lwowa w 1939 r. „Acta Universitatis Nicolai Copernici, Historia X, Nauki Humanistyczno-Społeczne” Z. 67, Tor. 1975 s. 114, 125; [Ryziński K.] K. Ryś, Obrona Lwowa w roku 1939, Rzeszów 1991 s. 5, 25, 57 (fot.); Wasilewski T., Obrona Lwowa we wrześniu 1939 r., „Bellona” (Londyn) 1950 z. 2 s. 8; Wrzosek M., Polski czyn zbrojny podczas pierwszej wojny światowej 1914–1918, W. 1990; Zaborowski W., Zarys historii wojennej 28-go pułku Strzelców Kaniowskich, W. 1928 s. 3, 6; – Grzędziński J., Maj 1926, Paryż 1965 s. 19; Za kratami więzień i drutami obozów, W. 1931 s. 176, 192, 264; – „Przekrój” 1989 nr 2314 (fot.); – CAW: Akta Personalne 17914, 30138, Akta Krzyża Niepodległości, Akta Orderu Odrodzenia Polski.
Henryk Korczyk